les 1

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Pak je boek, je schrift, je rekenmachine en een pen/potlood

We beginnen aan een nieuw hoofdstuk

telefoons in de tas

geen kauwgom

• je gaat  6 minuten in sti

Deze les?

• uitleg, je bent stil en doet goed mee
• je maakt een paar rekenopdrachten
• je gaat 8 minuten in stilte werken
• daarna kun je zachtjes met elkaar overleggen
• (we gaan wellicht een deel alvastnakijken)
• we sluiten de les af

Vragen (aan mij) mogen altijd gesteld worden

Hoofdstuk 2: Jij en je geld

Hoofdstuk 2

Jij en je Geld

2.1 Pinpas of portemonnee?

Soorten Geld

Chartaal geld

Contant geld

Munten en biljetten

Het is tastbaar, je kunt het vastpakken

Giraal geld saldo

Geld op je bankrekening

Je kunt het niet vastpakken

Soorten geld

Directe/

indirecte ruil

Het ruilen van producten tegen producten noem je directe ruil.

Gebruik je geld om een product te kopen, dan noem je dat indirecte ruil.

Directe ruil

Soorten Geld

Indirecte ruil

Ruil waarbij je geld als ruilmiddel gebruikt. Je koopt dus iets.

Directe ruil

Je ruilt een goed of dienst tegen iets anders zonder geld te gebruiken.

Directe en Indirecte Ruil

Soorten Geld

Contant

met munten en bankbiljetten

Elektronisch

bankpas

mobiele telefoon (horloge)

computer

Betalen

Nieuw saldo berekenen

Oud saldo (tegoed)

+ Ontvangsten

- Uitgaven
----------------------

Nieuw saldo

Pak je rekenmachine

Berekenen het nieuwe saldo

Tegoed  € 23,45 

Betaald  € 12,65

Ontvangen  € 8,34

Nieuw saldo  € 

Je staat rood  €12,45

Betaald  € 13,78

Ontvangen  € 46,91

Nieuw saldo  € 

Berekenen het nieuwe saldo

Tegoed  € 23,45 

Betaald  € 12,65

Ontvangen  € 8,34

Nieuw saldo  € 19,14

23,45-12,65+8,34

Je staat rood  €12,45

Betaald  € 13,78

Ontvangen  € 46,91

Nieuw saldo  € 20,68

-12,45-13,78+46,91

Rekenen met procenten

Zakgeld dit jaar €  4,25

Stijging 5%

Zakgeld volgend jaar?

Kosten dit jaar  €  86,50

Daling 15%

Kosten volgend jaar?

Rekenen met procenten

Zakgeld dit jaar €  4,25

Stijging 5%

Zakgeld volgend jaar?

4,25/100 x 5 = 0,71 

4,25 + 0,71 = € 4,96

of 4,25/100 x 105

Kosten dit jaar  €  86,50

Daling 15%

Kosten volgend jaar?

86,50/100 x15 = 12,98

86,50-12,98 = € 73,53

of 86,50/100 x 85

LEER              EN

                     §2.1

• Ik weet wat chartaal geld is
• Ik weet wat giraal geld is
• Ik weet wat internetbankieren is
• Ik weet wat directe ruil is
• Ik weet wat indirecte ruil is
• Ik weet hoe ik elektronisch kan betalen
• Ik kan een saldo uitrekenen na betalingen en ontvangsten
• Ik kan een stijging of daling in procenten berekenen

LEER              EN

Maken

(eerst in stilte)

Opdracht

1 t/m 12

blz 38 t/m 41

Vragen (aan mij) 

mogen altijd gesteld worden

1 

Hoe vaak heb je contant betaald?

Hoe vaak heb je gepind?

Heb je nog anders betaald?

2

Je pint => dus giraal geld

Je koopt online => dus giraal geld

Briefje van 10 euro => dus chartaal geld

iDeal => dus giraal geld

Bankrekening => dus giraal geld

3

Als je pint bij een pinautomaat, dan

daalt jouw hoeveelheid giraal geld

stijgt jouw hoeveelheid chartaal geld

4

Oud saldo	Bij	Af	Nieuw saldo
€ 100,-	€ 34,60	€ 21,45	€ 113,15
€ 13,45	€ 4,50	€ 12,-	€ 5,95
€ 257,98	€ 559,72	€ 125,-	€ 692,70
€ 2.006,-	€ 780,-	€ 2.500,-	€ 286,-
€ 19,95	€ 12,-	€ 30,-	€ 1,95

5a

Nikki betaald alles met haar pinpas => giraal

5b

Haar tegoed was € 98,-

Alle uitgaven bij elkaar zijn € 54,50

(26,95+2,25+1,50+3,75+9,95+10)

Haar nieuwe tegoed is 98-54,50 = € 43,60

6

koop => indirecte ruil

koop => indirecte ruil

ruil => directe ruil

7

Banken: zorgen dat klanten snel en veilig kunnen betalen. beveiligen dmv pincodes en camera's

Jij zelf: zorgvuldig met pincode omgaan, inloggegevens veilig bewaren

8  Je ziet op de app van je bankrekening dat je saldo gedaald is. Dat komt omdat je met jouw pinpas geld hebt opgenomen bij de geldautomaat. Gelukkig kun je je geheime pincode makkelijk onthouden. Als je kleren koopt in de stad, betaal je meetal bij een betaalautomaat.

9a

Online aankopen: eigen antwoord

9b

meest gebruikt is iDeal

9c

Paypal is 4% 

4% van 110.000.000 = 4.400.000 aankopen

10

pinnen

contactloos betalen

internetbankieren of via iDeal betalen

11a  1999: € 46,01      2015: € 28,97

11b  Verschil: 46,01-28,97 = € 17,04

11c  gemiddeld bedrag in 2015 is hoger. 

11d  Winkeliers stimuleren het pinnen.

12

Het gemiddelde zal dalen met 5,8%

Het gemiddelde was € 28,79

daling is dus 28,79/100 x 5,8 = € 1,68

Het gemiddelde word dan 28,79-1,68 = € 27,29

2.2 Waarom zou je sparen?

Waarom sparen?

1. Voor een bepaald doel. Bijvoorbeeld een vakantie. 
2. Uit voorzorg (onverwachte uitgaven). Bijvoorbeeld als de wasmachine stuk gaat. 
   
3. Voor de rente. De rente die je van de bank krijgt. 
   

Functies van het geld

Geld heeft drie geldfuncties:

1. geld als ruilmiddel: wanneer je iets koopt.
   
2. geld als spaarmiddel: wanneer je geld bewaart om later uit te geven.
   
3. geld als rekenmiddel: wanneer je de waarde van iets in geld aangeeft. 

Rente bij sparen

Rente is een vergoeding die je krijgt van de bank, omdat je er spaart. 

De rente wordt berekend in procenten per jaar.

Berekening:

Rentebedrag per jaar = (rentepercentage ÷ 100) x spaarbedrag

2.3 Waarom zou je lenen?

Lenen

Lenen betekent dat je geld gebruikt dat van een ander is.

Redenen om geld te lenen:

•  Je wilt iets duurs kopen, zoals een auto en je wilt niet wachten tot je het bedrag bij elkaar gespaard hebt.
  

•  Je hebt onverwacht dringend geld nodig. Bijvoorbeeld om een dure reparatie te betalen.
  

Lenen

Een lening bij de bank betaal je terug met een vast bedrag per maand. Dat is de maandtermijn.
De maandtermijn bestaat uit twee delen: 

•  Een deel voor het terugbetalen van het geleende geld. Dat heet aflossen.
•  Een extra bedrag voor rente.

Rente bij lenen

De rente bij een lening is een vergoeding aan de bank, omdat je hun geld mag gebruiken.

Percentage = (rentebedrag ÷ leenbedrag) x 100

2.4 Wat is verzekeren?

Verzekeraar

De verzekeringsmaatschappij.

Verzekerde

Degene die zich verzekert bij een verzekeringsmaatschappij.

Premie

De prijs van de verzekering; het bedrag dat een verzekerde betaalt aan de verzekeringsmaatschappij om verzekerd te zijn.

De hoogte van de premie hangt af van het risico en hoogte van het verzekerd bedrag.

Eigen risico

Het deel van de schade dat je als verzekerde zelf betaalt.

Polis

Een bewijs van verzekering.