1M1- Grammatica blok 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Grammatica blok 2

Je kunt al:

-de persoonsvorm, wwg en het onderwerp benoemen;

-de tijdproef en de getalproef toepassen.

Grammatica blok 2

Voor de repetitie moet je kunnen:

-uitleggen wat een zinsdeel is;

-zinnen in zinsdelen verdelen;

-bij werkwoorden een 'bouwplan' maken.

Op welke fiets fietst Melchior naar het station?

Is 'fiets' of 'fietst' hier het werkwoordelijk gezegde?

1. fiets
2. fietst

Willen jullie vanavond om tien uur de hond uitlaten?

Welk werkwoord is hier de persoonsvorm?

1. willen
2. uitlaten
3. willen uitlaten

Opdracht 

Maak opdracht 9 van blz. 74 uit je boek. Noteer uit de zinnen het werkwoordelijk gezegde en het onderwerp.

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 1

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 2

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 3

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 4

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 5

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 6

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 7

Werkwoordelijk gezegde en onderwerp - zin 8

Zinsdelen

Opdracht (in je schrift)

1. Welke van de volgende zinnen zijn begrijpelijke zinnen?

2. Wat is een zin volgens jou?

3. Lees de theorie op blz. 75 en kijk naar je antwoord bij vraag 2.

A. Stapt in de verkeerde bus.

B. De leeuwen liggen.

C. Barbara de halve marathon.

D. Peuters brabbelen.

E. Grote tractoren op het land.

F. De vrachtwagenchauffeur rijdt.

Uit welke twee basisdelen bestaat een zin? Gebruik de theorie op blz. 75 om je antwoord te formuleren.

Zinsdelen

Zinnen bestaan dus uit twee basisdelen: een handeling en 'wie of wat'.

Bekijk de volgende zin:

Lennox en Damian voetballen.

Zinsdelen

Lennox en Damian voetballen.

Zinsdelen

Zinnen bestaan dus uit zinsdelen: een handeling en een 'wie of wat'. 

Vaak hebben zinnen meerdere delen die informatie geven over met wie iets gebeurt, wanneer iets gebeurt, waar iets gebeurt of hoe iets gebeurt.

Uit hoeveel zinsdelen bestaat je zin die over Lennox en Damian gaat?

Aan de slag/ huiswerk

Maak opdracht 12 en 13 op blz. 76.

Wat hebben we gedaan in de laatste les?

We hebben..

..de pv herhaald

..het wwg herhaald

..het ow herhaald

..nieuw: wat is een zin?

..nieuw: zinsdelen 'met wie', 'wanneer', 'waar', 'hoe'

Welke zinsdelen heb je nodig voor een goede basiszin?

Vandaag

Wat is een zin, deel 2

Bouwplan van een zin

Herkennen van zinsdelen

Damian en Lennox voetballen

-breid de zin uit met wie

-breid de zin uit met wanneer

-breid de zin uit met waar

Uit hoeveel zinsdelen bestaat de vorige zin die je dus hebt aangevuld met zinsdelen?

1. 3
2. 6
3. 5
4. 4

Zinsdelen

Zinsdelen hebben allemaal een eigen betekenis. 

Een zinsdeel kan uit een woord of meerdere woorden bestaan. Om ervoor te zorgen dat de lezer de betekenis van een zinsdeel begrijpt, staan de woorden van dat zinsdeel bij elkaar.

Uit hoeveel verschillende zinsdelen bestaat je zin over Damian en Lennox?

Aan de slag

Maak opdracht 12 op blz. 76. Tijd: 5 minuten.

Breid de zinnen uit met één zinsdeel. Denk niet te lang na. Neem de hele zin over in je schrift.

Aan de slag

Maak opdracht 13 op blz. 76. Breid de zinnen bij opdracht 12 nog een keer uit, nu met het zinsdeel 'wanneer'. 

Geef aan welke zinnen niet kloppen. Wat mist er in deze zinnen?

Bouwplan van een zin

Sommige werkwoorden hebben een extra zinsdeel nodig, namelijk: 'wat'.

Bij het werkwoord 'wassen', heb je iets nodig om te wassen. 

De zin: 'Jessica wast..' klopt niet, want?

Bouwplan van een zin

Je hebt iets nodig om te wassen. Bijvoorbeeld: "Jessica wast haar kleren".

Bij sommige werkwoorden heb je dit zinsdeel niet nodig. Daar kun je alleen een basiszin hebben met een wie of wat + een handeling

Bij hoeveel werkwoorden heb je het extra zinsdeel "wat" nodig?

miauwen

lopen

krijgen

geven

ontvangen

nemen

zwemmen

gillen

slaan

kopen

verkopen

zingt

branden

slapen

Vul hier het antwoord van de vorige vraag in

Basizin: twee of drie delen?

Bij werkwoorden waarbij er geen extra deel nodig is, bestaat de basiszin uit twee delen: wie/wat + handeling

Bij werkwoorden waarbij er wel een extra deel nodig is, bestaat de basiszin uit drie delen: wie/wat + handeling + wat (is nodig)

Je mag een zin natuurlijk altijd langer maken door andere delen eraan toe te voegen.

Aan de slag

Maak opdracht 14, blz. 78, vraag 1, 2 en 3 in tweetallen. 

Neem het schema over en maak vijf kolommen in plaats van drie. 

Voor vraag 1, 2 en 3 gebruik je kolom 1 en 3. 

Tijd: 15 minuten.

Samenvattend

-Je hebt geleerd wat een zin is;

-Je hebt geleerd waarom sommige basiszinnen drie delen hebben in plaats van twee;

-Je hebt het bouwplan van een zin door.

Huiswerk

Maak vraag 14 af, vraag 4, en 5 voor de volgende keer.

Kolom 4 gebruik je om je zin uit te breiden met waar?, kolom 5 gebruik je om wanneer? in te vullen.