1.4 Scheiden verbeteren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.4 Scheiden verbeteren

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Terugblik
• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Lesdoelen

• Je leert dat er verschillende vormen van filtratie bestaan: 'normaal' filtreren, filtreren onder druk, micro- en ultrafiltratie.
• Je leert de ultracentrifuge kennen en waar deze voor wordt gebruikt.
• Je leert de scheidingsmethode chromatografie kennen.

Filtreren

Afhankelijk van de samenstelling van de suspensie, kies je voor 'gewoon' filtreren, filtreren onder druk of micro/ultrafiltratie.

Buchner trechter

Ultrafiltratie

Ultracentrifuge

5,2 G

Tot wel 1.000.000 G

Chromatografie

• Papier-, dunnelaag-, gas- en kolomchromatografie.
• Scheiden op basis van oplosbaarheid en aanhechting.
• Resultaat noem je een chromatogram.
• Altijd een mobiele en stationaire fase.

Papier/dunnelaag-chromatografie

• De stof die beste oplost in de loopvloeistof (mobiele fase) en het minst goed hecht aan het papier (stationaire fase), eindigt het hoogst.
  

• "Wedstrijd" tussen oplosbaarheid in loopvloeistof en hechting aan papier.

• Voorbeeld: kleurstoffen uit viltstift scheiden.

Rf-waarde

• Rate of flow
• Rf-waarde is stofeigenschap bij gegeven mobiele en stationaire fase.
• Hoe groter Rf, hoe beter de stof oplost in het oplosmiddel.

Kolomchromatografie

• De stof die beste oplost in de loopvloeistof (mobiele fase) en het minst goed hecht aan de kolom (stationaire fase), komt als eerste uit de kolom.
  

• "Wedstrijd" tussen oplosbaarheid in loopvloeistof en hechting aan kolom.

• Voorbeeld: verontreinigingen verwijderen uit zelf gemaakt medicijn.

Gaschromatografie

• Hoge temperatuur, zodat alle stoffen in de gasfase komen.
• De stof die de kleinste moleculen heeft gaan het makkelijkst mee met de gasstroom (mobiele fase) en hechten het minst goed aan de kolom (stationaire fase).

• De tijd tot de stof uit de kolom komt, noem je de retentietijd.

• Voorbeeld: dopingcontroles

Reproductie:
Wat is het scheidingsprincipe van chromatografie?

1. oplosbaarheid en kookpunt
2. aanhechtingsvermogen en oplosbaarheid
3. kookpunt en aanhechtingsvermogen
4. deeltjesgrootte en oplosbaarheid

Bij (papier)chromatografie hebben stippen hoog op het chromatografiepapier :
een ... (1) aanhechtingsvermogen aan papier en een ... (2) oplosbaarheid in de loopvloeistof

1. (1) klein (2) grote
2. (1) klein (2) kleine
3. (1) groot (2) grote
4. (1) groot (2) kleine

Bij chromatografie heeft elke stof een Rf-waarde. Leg in je eigen woorden uit hoe je de Rf-waarde van een stof berekent.

wat is filtratie ?

1. scheiden op basis van deeltjes grootte
2. scheiden op basis van oplosbaarheid
3. scheiden op basis van kookpunt
4. scheiden op basis van smaak