T4B3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Thema 4: Ordening 

B3 - Schimmels 

Wat weet jij over schimmels?

Je kunt uitleggen hoe schimmels zijn opgebouwd.

Je kunt uitleggen hoe schimmels zich kunnen voortplanten.

Je kunt uitleggen op welke manier schimmels nuttig kunnen zijn.

Je kunt uitleggen op welke manier schimmels schadelijk kunnen zijn.

Schimmel

Schimmels hebben een celkern. 

Ze hebben ook een celwand. 

Ze hebben geen bladgroenkorrels. 

Ze bestaan uit lange, dunne draden die je schimmeldraden noemt.  

Schimmel

Sporen

2

sporen zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

3

penicilline

Van de penseelschimmel wordt het medicijn penicilline gemaakt. 

Dat wordt gebruikt om bacteriën te bestrijden. Penicilline is een antibiotica.

Schimmeldraad

De schimmeldraden groeien naar boven.

4

voortplanting

Een schimmel plant zich voort door sporen.

Deze ontstaan aan het einde van de schimmeldraad.

1

100 x vergroot

uitleg:

sporen zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

Schimmels waarbij de sporen ontstaan in speciale organen: de paddestoelen.

De paddestoelen produceren (maken) sporen.

nut

Voeden zich met dode organismen.

Ze ruimen de dode resten van organismen op.

Dat doen bacteriën ook.

Aardappelbovist

Als de sporen rijp zijn

knapt de aardappelbovist open

Doe NIET wat je in het volgende filmpje ziet!

Reden:

De sporen zijn waarschijnlijk nog niet geheel rijp. Gevolg: er ontstaan geen nieuwe paddenstoelen.

Als je astma hebt is dit slecht voor je luchtwegen.

Nuttige schimmels

veel schimmels voeden zich met dode resten van organismen. 

Speciale soorten schimmels spelen een rol bij het maken van voedingsmiddelen.

Champignons en cantharellen zijn schimmels die we kunnen eten.

Schimmelkaas

1

Gist is een eencellige schimmel.

Gebruikt voor het rijzen van deeg

2

Schimmel speelt een rol bij maken van bier / wijn

3

cantharellen en champignons

4

Schadelijke schimmels

Schimmels kunnen zich ook voeden met voedingsmiddelen ->voedsel bederft.

Schimmelinfecties zijn meestal huidaandoeningen. 

De ringworm ... heeft niets met een worm te maken. De rand van de aangetaste plek op de huid is rood en vormt een ring.

Opdrachten

BK: opdracht 13 t/m 16 

KGT: opdracht 8 +9  

Schimmels hebben:

1. wel een celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
2. wel een celwand wel een celkern geen bladgroenkorrels
3. geen celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
4. wel een celwand geen celkern geen bladgroenkorrels

Schimmels zijn opgebouwd uit

1. sporen
2. wortels
3. plaatjes
4. schimmeldraden

Hoe noem je de onderdelen bij nr. 1?

1

1. cellichamen
2. sporen
3. vruchtlichamen
4. schimmeldraden

Waar ontstaan de sporen van een paddenstoel

1. In het vruchtlichaam - in de paddenstoel
2. in de wortels van de paddenstoel
3. in de schimmeldraden van de paddenstoel
4. er ontstaan geen sporen in een paddenstoel

Ontdekking penicilline

Alexander Flemings ontdekking van penicilline is één voorbeeld van een toevallige ontdekking.

Die vond in 1928 plaats toen hij een petrischaaltje met  bacteriën en een beetje schimmel op zijn laboratoriumtafel liet staan terwijl hij twee weken met vakantie ging. 

Hij kwam thuis en zag dat dáár waar de schimmel zat, de bacteriën dood waren. De schimmel (de penseelschimmel / Penicillinium)  gaf een stofje af dat de bacteriën doodde.  

Flemming gaf dat stofje de naam penicilinne. 

Hij had een antibioticum ontdekt!

In de vorige eeuw stierven veel mensen doordat ze ontstekingen hadden die door bacteriën veroorzaakt werden. 

Doordat Fleming de penicilline ontdekte, kunnen nu veel ziekten die door bacteriën worden veroorzaakt, worden genezen