07. Thema 3 bs 4: Schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Thema 3: Ordening

Basisstof 4: Schimmels

Vandaag

Huiswerk bespreken

Thema 3 bs 4

Huiswerk

Maken Thema 1:

Huiswerk 10 januari

Maken §3.2 + §3.3

+

Leren 3.2 + 3.3

+

Nakijken

KGT

Doel: Schimmels

1. Je kunt kenmerken noemen van schimmels. 
2. Je kunt uitleggen hoe schimmels zich kunnen voortplanten.
3. Je kunt voorbeelden noemen van toepassingen van schimmels.
4. Je kunt voorbeelden noemen van gevaren van schimmels.

Dit weet je al:

Je kent de 4 rijken

Schimmels

Schimmels

• hebben celkernen
• hebben celwanden
• hebben geen bladgroenkorrels
• opgebouwd uit dunne schimmeldraden
• planten zich voort door sporen
• schimmels kunnen 1- of meercellig zijn
• schimmels kunnen nuttig of schadelijk zijn

Schimmel

Ze bestaan uit lange, dunne draden die je schimmeldraden noemt.  

Als er schimmel op je boterham zit, zie je die schimmeldraden als 'pluisjes'

Meercellige schimmel 

zoals paddestoelen

Eencellige schimmels 

eencellige schimmels zijn gisten

Paddenstoelen zijn voortplantingsorganen van schimmels

Schimmels waarbij de sporen ontstaan in speciale organen: de paddestoelen.

De paddestoelen produceren (maken) sporen.

nut

Voeden zich met dode organismen.

Ze ruimen de dode resten van organismen op.

Dat doen bacteriën ook.

Nuttige schimmels

Speciale soorten schimmels spelen een rol bij het maken van voedingsmiddelen.

Bv gist (= eencellige schimmel)

Champignons en cantharellen zijn schimmels die we kunnen eten.

Schimmelkaas

1

Gist is een eencellige schimmel.

Gebruikt voor het rijzen van deeg

2

Schimmel speelt een rol bij maken van bier / wijn

3

cantharellen en champignons

4

Nuttige schimmels

• ruimen dode resten op van organismen
• van de penseelschimmel wordt antibiotica ( penicilline) gemaakt (maken bacteriën dood)
• sommige paddenstoelen kun je eten

Bereiding van voedsel

• gist in brood
• Franse schimmelkaas
• bier
• wijn

Schadelijke schimmels

• kunnen voedsel bederven
• veroorzaken zwemmerseczeem

Schadelijke schimmels

Schimmels kunnen voedsel bederven.

Schimmels kunnen ziekten veroorzaken bij planten, dieren en mensen.

Schimmelinfecties zijn meestal huidaandoeningen. 

Ontdekking penicilline

Alexander Flemings ontdekking van penicilline is één voorbeeld van een toevallige ontdekking.

Die vond in 1928 plaats toen hij een petrischaaltje met bacteriën en een beetje schimmel op zijn laboratoriumtafel liet staan terwijl hij twee weken met vakantie ging. 

Hij kwam thuis en zag dat dáár waar de schimmel zat, de bacteriën dood waren. De schimmel (de penseelschimmel / Penicillinium)  gaf een stofje af dat de bacteriën doodde.  

Flemming gaf dat stofje de naam penicilinne. 

Hij had een antibioticum ontdekt!

In de vorige eeuw stierven veel mensen doordat ze ontstekingen hadden die door bacteriën veroorzaakt werden. 

Doordat Fleming de penicilline ontdekte, kunnen nu veel ziekten die door bacteriën worden veroorzaakt, worden genezen

Schimmel

Sporen

2

sporen zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

3

penicilline

Van de penseelschimmel wordt het medicijn penicilline gemaakt. 

Dat wordt gebruikt om bacteriën te bestrijden. Penicilline is een antibiotica.

Schimmeldraad

De schimmeldraden groeien naar boven.

4

voortplanting

Een schimmel plant zich voort door sporen.

Deze ontstaan aan het einde van de schimmeldraad.

1

100 x vergroot

uitleg:

sporen zijn cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

Schimmels hebben:

1. wel een celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
2. wel een celwand wel een celkern geen bladgroenkorrels
3. geen celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
4. wel een celwand geen celkern geen bladgroenkorrels

Schimmels zijn opgebouwd uit

1. sporen
2. wortels
3. plaatjes
4. draden

Hoe noem je de onderdelen bij nr. 1?

1

1. cellichamen
2. sporen
3. vruchtlichamen
4. schimmeldraden

Hoe noem je de schimmel die gebruikt wordt voor het maken van penicilline?

1. de penschimmel
2. de antibiotica
3. de penseelschimmel
4. de spore-schimmel

Hoe heeft Fleming penicilline ontdekt?

1. na jarenlang onderzoek
2. door het uitvoeren van veel testen
3. door bacteriën te kweken
4. door toeval

Waarom was de ontdekking van Fleming erg belangrijk

1. Veel mensen hadden last van een schimmelinfectie
2. De ontdekking was leuk maar niet heel erg belangrijk
3. Door de ontdekking konden alle schimmels onschadelijk worden gemaakt
4. Veel mensen stierven door ontstekingen

Waar ontstaan de sporen van een paddenstoel

1. In het vruchtlichaam - in de paddenstoel
2. in de wortels van de paddenstoel
3. in de schimmeldraden van de paddenstoel
4. er ontstaan geen sporen in een paddenstoel

1. Michael zegt:
Schimmels zijn nuttig, ze (resten van) dode organismen in de natuur, ze ruimen ze op.
2. Jordy zegt:
Voetschimmel wordt ook wel zwemmerseczeem genoemd

1. Beide waar
2. Beide niet waar
3. Michael: niet waar Jordy: waar
4. Michael: waar Jordy: niet waar

Paddenstoelen hebben een functie bij de voortplanting van schimmels

1. ja
2. nee

1. Görkem zegt:
Schimmels planten zich meestal voor door deling

2. Twan zegt:
Mijn huid is rood en schilferig, bevat kloofjes en het jeukt

1. Görkem: waar Twan heeft een schimmelinfectie
2. Görkem: niet waar Twan heeft een schimmelinfectie
3. Görkem: waar Twan heeft een bacteriële infectie
4. Görkem: waar Twan heeft een gezonde huid

1. Een schimmelkaas kun je eten

2. Een ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie kan bestreden worden door medicijnen die gemaakt worden uit schimmels

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

1. Een aardappelbovist plant zich voort door sporen

2. Bier wordt gebrouwen met behulp van schimmels

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Vul in:

Met ... 1 ... kun je ... 2 ... doden.
Dat doe je omdat deze ziekten veroorzaken

1. 1: schimmels 2: sporen
2. 1: bacteriën 2: schimmels
3. 1: sporen 2: schimmels
4. 1: antibiotica 2: bacteriën

Voor het bereiden van deze producten worden schimmels gebruik:
1: Brood
2: Wijn

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Doel: Schimmels

1. Je kunt kenmerken noemen van schimmels. 
2. Je kunt uitleggen hoe schimmels zich kunnen voortplanten.
3. Je kunt voorbeelden noemen van toepassingen van schimmels.
4. Je kunt voorbeelden noemen van gevaren van schimmels.

Maken Thema 1:

Huiswerk 16 januari

Maken §3.4: 1-5

+

Leren 3.4

+

Nakijken

KGT

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

Nog meer info en/of oefenen