2.3 Gehaltes

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2.3 Gehaltes

Deze les

• Herhaling van voor de vakantie
• Je gaat leren rekenen met gehaltes
• Uitleg 
• Ppm en ppb
  
• Drie typen gehalte voor veiligheid
• Aan de slag

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 2,5 gram kaliumchloride (KCl).

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 1,0 L zwavelzuur (H2SO4).

Bereken hoeveel moleculen aanwezig zijn in 5 gram water.

100 koeien

99 koeien

1 schaap

54 koeien

2 schapen

24 kippen

54 koeien

2 schapen

24 kippen

Hoeveel procent van de dieren is een kip?

54 koeien

2 schapen

24 kippen

Totaal aantal dieren 

54 + 24 + 2 = 80

24 hiervan zijn kippen.

Hoeveel procent van de dieren is een kip?

54 koeien

2 schapen

24 kippen

Totaal aantal dieren 

54 + 24 + 2 = 80

24 hiervan zijn kippen.

Hoeveel procent van de dieren is een kip?

54 koeien

2 schapen

24 kippen

Totaal aantal dieren 

54 + 24 + 2 = 80

24 hiervan zijn kippen.

=massa% = 30 % 

Hoeveel procent van de dieren is een kip?

​80​​24​​⋅100

Massapercentage

Massapercentage is de hoeveelheid stof in een mengsel uitgedrukt in procenten

Massa druk je uit in mg, g, kg, etc

Massapercentage - 2

Pietje gaat een nasi maken. De ingrediëntenlijst is als volgt: 80 g kipkruiden, 510 g rijst, 350 g kipfilet en 1,06 kg groenten.

Bereken het massapercentage kipfilet in de nasi. 

Volumepercentage

Volumepercentage is de hoeveelheid vloeistof of gas in een mengsel uitgedrukt in procenten

Volume druk je uit in mL, L, cm³, dm³, m³ etc 

Volumepercentage - 3

6 liter lucht bestaat uit 4,68 dm³ stikstof, 0,00126 m³ zuurstof en de rest zijn andere gassen.

Bereken het volumepercentage zuurstof in de lucht.

Volumepercentage - 4

Een fles wijn van 750 mL bevat 100 mL pure alcohol. Bereken het volumepercentage alcohol in de wijn.

Een fles wijn (0,75 L) bevat 12 volume% alcohol. Hoeveel mL pure alcohol zit er in de fles?

Een liter zeewater bevat 35 g zout en heeft een massa van 1024 g. Bereken het massapercentage zout in zeewater.

Een flesje bier van 330 mL bevat 16,5 mL pure alcohol. Bereken het volumepercentage alcohol in het bier.

Massa% en volume%

Massa% = (massa deel) / (massa totaal) * 100%

Volume% = (volume deel) / (volume totaal) * 100%

• Soms moet je met de dichtheid rekenen om beide waarden naar volume/massa om te rekenen 
  
• Let op de eenheid

Gehaltes

• Geeft aan hoeveel stof aanwezig is in een mengsel.
  
• Kan in verschillende eenheden worden uitgedrukt: g/L of:

procent                 %                      100e deel                 factor: x100

promille            0/00                    1000e deel              factor: x 1000

ppm            parts per million    miljoenste deel    factor: x 10^6

ppb             parts per billion      miljardste deel     factor: x 10^9

Gehaltes

• Altijd uitrekenen door: deel/geheel * factor
• eenheid deel en geheel moet gelijk zijn
• factor kan 100 (%), 1000 (promille), 106 of 109 zijn.

Drie typen gehalte veiligheid:

• Grenswaarde / Tijd Gewogen Gemiddelde (TGG) : maximale toegestane hoeveelheid stof in een ruimte (mg stof / m3 ruimte)
  
• Aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) : hoeveelheid stof die per dag ingenomen mag worden zonder dat het schadelijk is voor gezondheid. (mg stof / kg lichaamsgewicht)
  
• Letale Dosismediaan (LD50) : beschrijft acute giftigheid van een stof. 

(𝜇g stof / kg lichaamsgewicht)

Aan de slag

Lezen H2.3

Havo: maken opdrachten 25 t/m 35

Atheneum: maken opdrachten 24 t/m 34

Bereken hoeveel mol overeenkomt met 2,5 gram kaliumchloride (KCl).

Bereken hoeveel gram overeenkomt met 1,0 L zwavelzuur (H2SO4).

Bereken hoeveel moleculen aanwezig zijn in 5 gram water.