Lezen: Les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Ga rustig zitten en pak alvast je spullen erbij.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les...

• ... kun je de vier leesstrategieën toepassen
• ... kun je de betekenis van onbekende woorden vinden door woordraadstrategieën toe te passen.

Leesstrategieën

Afhankelijk van je leesdoel, kies je een strategie:

Oriënterend lezen --> onderwerp vinden

Globaal lezen --> deelonderwerp/kernzaken vinden
Precies lezen --> tekst helemaal begrijpen
Zoekend lezen --> bruikbare informatie vinden

Woordraadstrategieën

Als je in een tekst een onbekend woord tegenkomt, kijk je naar de context. Bij het zoeken kun je een strategie inzetten:

1. Zoek een synoniem

2. Zoek een omschrijving

3. Zoek een definitie

4. Zoek een voorbeeld

5. Zoek een tegenstelling

6. Zoek een bekend woorddeel

7. Bekijk de illustratie

Synoniem & omschrijving

Synoniem = een ander woord met dezelfde betekenis

Bijv. collectie en verzameling ; vitaal en fit.

Omschrijving = uitleg van de betekenis

Bijv. Jeppe is een optimist: hij bekijkt altijd alles van een positieve kant.

Definitie & voorbeeld

Definitie = een vaste, nauwkeurige omschrijving

Bijv. De evenaar is een denkbeeldige lijn die het noordelijk en zuidelijk halfrond van de aarde scheidt.

Voorbeeld = voorbeelden herken je aan woorden als zoals, bijvoorbeeld, denk aan... of een dubbele punt.

Bijv. Dit gerecht bevat onder andere de volgende ingrediënten: knoflook, selderij, tomaten en linzen.

Illustratie

Illustraties = plaatjes, foto's, lijstjes, rijtjes of schema's.

Bijv. Dit keurmerk garandeert dat jouw stukje vlees diervriendelijk is geproduceerd.

Tegenstelling & bekend woorddeel

Tegenstelling = herken je vaak aan woordjes als 'maar' en 'toch'. Je kunt tegenstellingen maken met verschillende woorden:

- een heel ander woord: sprankelend / saai 

- een voorvoegsel dat 'niet' betekent: sociaal / asociaal, waar / onwaar, actief / inactief.

- een ander voorvoegsel: afname / toename

Bekend woorddeel = bekende woorddelen vind je in: 

• samenstellingen, bijv. tuinmeubels
• afleidingen, bijv. ontsluiten (ont- wil zeggen 'het tegenovergestelde), leerzaam (-zaam wil zeggen 'geschikt om').
• woorden met delen uit een andere taal, bijv. detecteren (van het Engelse 'to detect').

Even oefenen..

• Onze buurman doet meestal nogal nors, maar zijn vrouw is erg vriendelijk.

• Aanvankelijk vond ik wiskunde een moeilijk vak en ook mijn klasgenoten snapten er eerst maar weinig van.

• Vijftig studenten luisterden naar muziek van de componisten

       Beethoven, Vivaldi en Chopin.

Zelf aan de slag

Je leest en maakt H1, par. 1, opdr. 2 en 4 (p. 11-13). 

Ben je klaar?

1. Kijk je werk zorgvuldig na + verbeter waar nodig.

2. Huiswerk ander vak afmaken.

3. Leren toets / lezen.