4.2 uitleg online

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Elektriciteit

4.2  spanning

Doel van de les

• Weten wat onder een spanningsbron wordt verstaan en enige voorbeeld hiervan kunnen noemen.
• Weten dat een spanningsbron als een batterij twee polen heeft. 
• Weten dat er tussen de polen van een spanningsbron spanning aanwezig is en kunnen uitleggen wat daarmee bedoeld wordt. 
• verschil tussen spanning en stroom kunnen uitleggen
• Weten wat een accu is.
• Weten wat een dynamo is en kunnen beschrijven hoe er elektriciteit wordt opgewekt in een dynamo. 
• De grootheid spanning in de elektriciteit kennen met zijn symbool, eenheid en meetinstrument. 
• Weten je hoe met twee batterijen van 1,5 V een spanning van 3 V kunt opwekken. 
• Weten wat wordt verstaan onder elektrische energie. 
• Weten wat een generator is en waarvoor hij dient. 
• Weten hoe de elektriciteit van de centrale naar de huizen wordt getransporteerd. 
• Weten wat de functie van een transformator is en waarvoor deze wordt gebruikt bij het transport van elektriciteit. 

Spanningsbron

Een spanningsbron levert de spanning die nodig is om elektrische stroom door apparaten te laten lopen.

Voorbeeld: stopcontact, batterijen, accu 

Verschil tussen spanning en stroom

Spanning

Het water van de rivier loopt bij de waterval van boven naar beneden. 

In de batterij loopt de stroom van plus naar min. Dit is altijd zo!

De waterval is klein, dus de kracht is laag. Dit moet de spanning van de batterij voorstellen, die is ook laag. 

Stroom

De waterval is hier veel groter. je kan hier ook niet meer veilig zwemmen. 

De spanning is hier hoog. 

Dit zou bijvoorbeeld een stopcontact kunnen voorstellen. 

Een stopcontact heeft een spanning van 230 volt. 

De stroom is ook gevaarlijk bij een hoge spanning.

Kabouters en houtblokken, stroomsterkte en spanning 

Je kunt stroomsterkte en spanning vergelijken met kabouters die met houtblokken een kampvuur brandend moeten houden. 

De batterij, de energiebron, is te vergelijken met de houtvoorraad aan de rand van het bos. 

De kabouters die het hout van de rand van het bos naar de kampvuurplaats brengen zijn te vergelijken met de stroom die de energie vervoert van de spanningsbron naar een energieverbruiker (bijvoorbeeld een lampje).  

Stroomsterkte

1

2

3

https:

Dynamo / Generator

Spanning

Spanning is een grootheid. 

De afkorting die hierbij hoort is U.

De eenheid die bij spanning hoort is Volt (V)

Een batterij heeft een spanning van 9V: 

U = 9V

U is afkomstig van het Latijnse urgere (dringen, drukken, duwen).

Volt: De eenheid is genoemd naar de Italiaanse natuurkundige Alessandro Volta. Deze vond in 1800 de eerste chemische batterij uit ( zuil van Volta)

Meten

Spanning kun je meten. Daarvoor gebruik je een spanningsmeter of Voltmeter.

Opwekken van elektriciteit

Hoe krachtig een spanningsbron is kan je meten.
Waarin meten we de spanning?

1. Watt
2. Serie
3. Volt
4. Ampere

Spanning is een grootheid.
Wat is het symbool voor spanning?

1. U
2. V
3. u
4. A

sleep het woord naar de juiste plek.

transformatorhuisje

transformatorstation

woning

elektriciteitscentrale

hoogspanningsmast

De spanning van een batterij is 1,5 Volt. Hoe kun je dit kort noteren?

1. S = 1,5 U
2. U = 1,5 V
3. V = 1,5 U
4. S = 1,5 V

Sleep het apparaat naar de juiste beschrijving. Bij sommige beschrijvingen horen meer apparaten.

geeft geluid

geeft licht

geeft beweging

geeft warmte

fietslamp

mp3-speler

strijkijzer

kolomboor

waterkoker

kerstverlichting

Bij een fietsdynamo loopt er maar één draadje van de dynamo naar de lamp.
Hoe kan de lamp toch branden?

1. Bij een fietslamp is geen stroomkring nodig
2. De stroom loopt terug door het frame van de fiets

Wat is de normale spanning op het stopcontact in Nederland?

1. 115 Volt
2. 220 Volt
3. 230 Volt
4. 350 Volt