3.4 Elektrische stroom

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

3.4 Elektrische stroom

DEZE LES

Terugblik

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• een stroomkring;
  
• stroomsterkte;
  
• elektronen;
  
• een schakelschema;
  
• de stroomsterkte.

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

welke energie omzetting
vindt in dit apparaat plaats

1. warmte naar elektrische energie
2. lichtenergie naar warmte
3. elektrische energie naar warmte
4. chemische energie naar elektrische energie

Uit welke twee onderdelen bestaat een dynamo?

1. spoel en magneet
2. magneet en batterij
3. batterij en kern
4. spoel en batterij

Komt er uit een stopcontact wisselstroom(AC) of gelijkstroom(DC)?

1. wisselstroom(AC)
2. gelijkstroom(DC)

Uitleg

Laptops dicht

Stroomkring

• spanningsbron, elektrisch apparaat en aansluitdraden
  
  
• stroom loopt alleen als de stroomkring gesloten is, dus als alles in contact staat
  

stromen van + naar -

Stroom: deeltjes

Deeltjes kunnen positief (+), negatief (-) of neutraal zijn.

"+" en "-" trekken elkaar aan

"+" stoot "+" af,
en "-" stoot "-" af

Wat stroomt er in een elektrische stroom?

Een spanningsbron is een voorwerp waarvan één onderdeel een overschot aan negatieve ladingen bevat (de minpool) en een ander onderdeel een overschot aan positieve ladingen bevat (de pluspool). Voorbeelden van spanningsbronnen zijn de batterij, het stopcontact en de dynamo. Als we de twee polen met elkaar verbinden, dan spreken we van een gesloten stroomkring. Als gevolg daarvan gaan de negatieve ladingen naar de pluspool stromen. Het bewegen van deze ladingen noemen we elektriciteit.

Spanning

Iedere batterij of accu heeft zijn eigen spanning.

Spanning word gemeten in Volt (V)

Stroomsterkte (Ampère)

Ampere

Lage spanning

Het water van de rivier loopt bij de waterval van boven naar beneden. 

In de batterij loopt de stroom van plus naar min. Dit is altijd zo!

De waterval is klein, dus de kracht is laag. Dit moet de spanning van de batterij voorstellen, die is ook laag. 

Hoge spanning

De waterval is hier veel groter. je kan hier ook niet meer veilig zwemmen. 

De spanning is hier hoog. 

Dit zou bijvoorbeeld een stopcontact kunnen voorstellen. 

Een stopcontact heeft een spanning van 230 volt. 

De stroom is ook gevaarlijk bij een hoge spanning.

Kabouters en houtblokken, stroomsterkte en spanning 

Je kunt stroomsterkte en spanning vergelijken met kabouters die met houtblokken een kampvuur brandend moeten houden. 

De batterij, de energiebron, is te vergelijken met de houtvoorraad aan de rand van het bos. 

De kabouters die het hout van de rand van het bos naar de kampvuurplaats brengen zijn te vergelijken met de stroom die de energie vervoert van de spanningsbron naar een energieverbruiker (bijvoorbeeld het kampvuur).  

Vergelijk elektronen met kabouters (elektronen) die met houtblokken (energie lading) rondgaan in een stroomkring.

Het aantal houtblokken dat de kabouters bij zich dragen is de spanning.

Schakelschema

Verschillende voorbeelden van eenzelfde schakeling.

Schakelschema symbolen

Open stroomkring

Gesloten stroomkring

Serie-schakeling       Parallel-schakeling

Serieschakeling

• Weerstanden zijn achter elkaar aangesloten, er zijn geen vertakkingen

• Als een lampje kapot gaat, zullen de andere lampjes niet branden.

stroomsterkte serieschakeling

1

3

2

Serieschakeling

Stroomsterkte in een serieschakeling

Parallelschakeling

Stroomsterkte in een parallelschakeling

Spanning: is verdeeld over alle weerstanden (lampjes)

Stroomsterkte: is hetzelfde voor elk lampje

Spanning: is hetzelfde voor elk lampje

Stroomsterkte: is gelijk verdeeld over alle lampjes

Serieschakeling

Parallelschakeling

Hoeveel spanning/stroomsterkte?

Autobatterij van 12V.

Een autolamp heeft een stroom van 0.42 ampère

Hoe hoog is de stroomsterkte in lampje 3?

En hoe hoog de spanning?

Hoeveel spanning/stroomsterkte?

Autobatterij van 12V.

Een autolamp heeft een stroom van 0.42 ampère

Hoe hoog is de stroomsterkte in lampje 3?

En hoe hoog de spanning?

Lampje 3:
I = 0.14A
U= 12V

Hoeveel spanning/stroomsterkte?

Autobatterij van 12V.

Een autolamp heeft een stroom van 0.42 ampère

Hoe hoog is de stroomsterkte in lampje 3?

En hoe hoog de spanning?

Hoeveel spanning/stroomsterkte?

Autobatterij van 12V.

Een autolamp heeft een stroom van 0.42 ampère

Hoe hoog is de stroomsterkte in lampje 3?

En hoe hoog de spanning?

Lampje 3:
I = 0.42A
U= 4V

Hoeveel spanning/stroomsterkte?

In welk scenario brandt het lampje 3 het felst?

Lampje 3:
I = 0.42A
U= 4V

Lampje 3:
I = 0.14A
U= 12V

Geleider & Isolator

Voorbeeld geleider: koper

Zenuwspel

Hoe komt het dat het lampje alleen brandt

als je het ijzerdraad aanraakt met de lus?

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Weektaak

3.4 Elektrische stroom
10 minuten in stilte werken

LEERDOELEN

• uitleggen wat een stroomkring is;
  
• beschrijven wat stroomsterkte is;
  
• beschrijven wat elektronen zijn;
  
• een schakelschema tekenen;
  
• de stroomsterkte meten.

Weektaak

6.4 Elektrische stroom

A t/m D

E mag

Zet deze taak in je agenda