Stervensfase

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Voordat de les begint

Aandacht voor heftige onderwerpen in LE 17.

begrippen

palliatieve sedatie of terminale sedatie

zinloos medisch handelen

versterven

abstineren

Euthanasie

Klinisch dood en hersendood

Wanneer spreekt men van de palliatieve fase?

Wanneer een aandoening zo ver gevorderd is dat deze niet meer te genezen is spreekt men vaak over een palliatief beleid (ook wel bekend als ‘uitbehandeld’). Dit betekent dat de zorg vanaf dat moment zich zal richten op het comfort van leven in plaats van genezen.

4 fasen van palliatieve zorg

1 ZIEKTEGERICHTE PALLIATIE

De ziekte wordt behandeld zonder dat genezing mogelijk is.

2 SYMPTOOMGERICHTE PALLIATIE

De focus ligt op het verlichten en onder controle houden van de symptomen. Door de voortschrijdende ziekte verzwakt de cliënt en wordt hij minder mobiel. De symptomen die onder controle waren verergeren en er kunnen nieuwe klachten of problemen ontstaan. In deze fase worden beslissingen rondom het levenseinde genomen, bijvoorbeeld het wel of niet toepassen van behandelingen of het wel of niet reanimeren of het wel of niet naar het ziekenhuis gaan bij een calamiteit.

Fasen 1 en 2 gebeuren vaak tegelijk, ze lopen geleidelijk in elkaar over. Het is dus niet zo dat er alleen aandacht is voor symptoomcontrole en dat niet naar de behandeling wordt gekeken of andersom. In beide fasen is het doel een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.

3 PALLIATIE IN DE STERVENSFASE

In deze fase verschuift de aandacht van kwaliteit van leven naar kwaliteit van sterven. Deze fase duurt meestal slechts een paar dagen, de laatste dagen voor het overlijden.

4 NAZORG

De nazorg voor naasten na het overlijden van de client wordt meestal ook gezien als onderdeel van de palliatieve zorg. De naasten hebben tijd en ruimte nodig om het overlijden van hun dierbare te verwerken. Soms hebben ze behoefte aan ondersteuning, denk hierbij aan gesprekken.

Het verloop van de palliatieve fase

Definitie: palliatieve sedatie

 Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase, terminale fase

Hoewel nooit bewezen is dat iemands bewustzijn wordt verlaagd tot een niveau waarop helemaal geen gevoelens meer zijn, gaan de geleerden er wel van uit dat dit gebeurt.

De palliatieve fase gaat vaak over in de terminale fase, de laatste fase van iemands leven. We spreken van de terminale fase wanneer de levensverwachting van iemand drie maanden of minder is. In de terminale fase is er vaak intensievere zorg nodig dan in de palliatieve fase, omdat de situatie van de cliënt meer en meer verslechtert.

Wanneer wordt gestart met palliatieve sedatie

1. Wanneer het overlijden van de cliënt binnen twee weken wordt verwacht.
2. Wanneer het overlijden van de cliënt binnen zes weken wordt verwacht.
3. Wanneer het overlijden van de cliënt binnen 3 maanden wordt verwacht.
4. Wanneer het overlijden van de cliënt binnen één week wordt verwacht

Welke medicatie wordt gebruikt bij palliatieve sedatie

1. Morfine
2. Dormicum
3. Morfine en dormicum
4. Diverse soorten opiaten

Wat wordt verstaan onder: Zinloos medisch handelen

Een medische behandeling moet altijd gerechtvaardigd kunnen worden. Die rechtvaardiging moet liggen in een bepaald belang voor de patiënt. Als een behandeling niet (meer) in het belang is van de patiënt, is sprake van medisch zinloos handelen. Medisch zinloos handelen is niet toegestaan.

Wie bepaalt wanneer het zinloos medisch handelen is?

1. De arts
2. de Patiënt
3. De arts en patiënt

De WGBO schrijft voor dat de behandelend arts uiteindelijk bepaalt of een behandeling medisch zinloos is (geworden). Als hij tot deze conclusie komt, dan is hij vervolgens verplicht om deze behandeling te stoppen of om deze niet (opnieuw) te starten. Dit geldt voor alle patiënten, ongeacht hun leeftijd. Het geldt ook in die situaties waarin de patiënt zelf of zijn vertegenwoordigers het hier niet mee eens zijn.

Een NTBR beleid kan vallen onder zinloos medisch handelen

Waar

Niet waar

Er kan besloten worden om iemand niet te reanimeren bij een ademhalings- of hartstilstand. Dat kan een eigen uitdrukkelijke wens zijn, of het is een besluit van de arts.

Versterven

Versterving is overlijden als gevolg van het niet toedienen van vocht en voedsel wanneer een patiënt dat zelf niet meer wenst of als gevolg van het bewust niet meer eten en drinken door een persoon.

Geen euthanasie

Een patiënt sterft na een aantal dagen aan de gevolgen van uitdroging. Dit kan tot ongeveer twee/drie weken duren. Door de uitdroging vallen de vitale organen één voor één uit.

Om het moment van sterven te bespoedigen, kunnen ernstig zieke mensen er bewust voor kiezen met eten en drinken te stoppen. De inname kan geleidelijk verminderd worden, maar er kan ook op één moment voor een totale stop gekozen worden. Het bewust afzien van eten en drinken om de dood te bespoedigen is iets anders dan. versterven. Bij versterven gaat het om het geleidelijk minder eten en drinken als onderdeel van een terminale ziekte of ouderdom. Versterven is geen actieve keuze terwijl bij het bewust afzien van eten en drinken iemand uit overtuiging kiest voor de dood.

Door het lichaam vocht en voedsel te onthouden, gaat het lichaam de eigen reserves aanspreken. Afhankelijk van de conditie, sterft een ernstig zieke doorgaans binnen één à twee weken. Als de stervende af en toe nog wat water drinkt, kan het iets langer duren (meerdere weken). Veel mensen hebben een negatief idee over deze manier van sterven. Als dit proces echter gepaard gaat met goede begeleiding en verzorging, kan het tot een rustige en zachte dood leiden. Dat heeft het menselijk lichaam grotendeels aan zichzelf te danken: door te vasten maakt het lichaam endorfine aan. Dit zorgt voor een prettig gevoel. Op den duur komt daar een zekere sufheid bij. Ook deze conditie wordt vaak als aangenaam ervaren.

www.npostart.nl

             Abstineren

staken of afzien van levensverlengend handelen

Abstineren

Levens verlengend handelen

Bloedtransfusie

Geven van antibiotica

adequate pijnstilling

Stoppen van medicatie

 IC opname

NTBR beleid

Wel toedienen van voeding en vocht

doorgaan met chemo

comfort bieden

De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) stelt bovendien dat voor iedere medische ingreep toestemming van de patiënt is vereist. Als een patiënt weloverwogen en in vrijheid een behandeling weigert, is de arts niet gerechtigd deze alsnog voort te zetten. Dit geldt ook voor levensverlengende handelingen.

Euthanasie 

: het op eigen verzoek bespoedigen van de dood of ter dood brengen van hevig lijdende, ongeneeslijke zieken.

Hoe het werkt

 stoffen (euthanatica) die een dubbel gebruik hebben

 oorspronkelijk bedoeld, zijn ze niet dodelijk.

Door overdosering of door het nalaten van bepaalde handelingen -overlijden De euthanasist - eerst een coma  -  overdosering van een krachtig barbituraat.

Daarna spierverslappend middel - ademhalingsstilstand 

zuurstoftekort in de hersenen - overlijden binnen enkele minuten. uitzondering pas na 20 minuten.

Wanneer is een arts strafbaar bij het uitvoeren van euthanasie?

Euthanasie en hulp bij zelfdoding is ook na intreden van deze wet nog strafbaar (artikel 293 en 294 Wetboek van Strafrecht).

Maar uitsluitend een arts die de zorgvuldigheidseisen heeft nageleefd en de euthanasie of hulp bij zelfdoding heeft gemeld, kan met succes een beroep doen op de bijzondere strafuitsluitingsgrond die in eerstgenoemde wet beschreven staat.

Euthanasie kan leiden tot een straf van maximaal 12 jaar.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding is ook na intreden van wet  strafbaar (artikel 293 en 294 Wetboek van Strafrecht).

zorgvuldigheidseisen naleven- euthanasie of hulp bij zelfdoding - melden

kan met succes een beroep doen op de bijzondere strafuitsluitingsgrond die in eerstgenoemde wet beschreven staat.

Euthanasie kan leiden tot een straf van maximaal 12 jaar.

Wanneer spreekt men van hulp bij zelfdoding?

1. het opzettelijk een ander bij zelfdoding behulpzaam zijn
2. Het niet inschakelen van professionele hulp
3. Het helpen toedienen van de middelen voor zelfdoding
4. hem de middelen daartoe verschaffen

Bij wet bepaald wat dit inhoudt:

Artikel 1, lid b: hulp bij zelfdoding is het opzettelijk een ander bij zelfdoding behulpzaam zijn of hem de middelen daartoe verschaffen als bedoeld in artikel 294, tweede lid, tweede volzin, Wetboek van Strafrecht (dit betekent een maximale celstraf van 3 jaar!)

Klinisch dood

Geen waarneembare tekenen van leven (meer) vertoont: 

met name geen hartslag, geen ademhaling, en geen bewustzijn.

Iemand zonder hartslag verliest binnen enkele seconden het bewustzijn, en zal binnen 4 tot 6 minuten onomkeerbare schade oplopen aan de hersenen.

Klinisch dood is geneeskundig gezien een toestand van bewusteloosheid waarbij zeer snel beslist moet worden of reanimatie moet worden gestart en als men daartoe besluit moet dit ook meteen gebeuren

Onder normale omstandigheden volgen in de loop van de uren na het overlijden de absolute kenmerken van de dood. De dood is dan onherroepelijk. Deze kenmerken zijn: verminderde oogboldruk, lijkvlekken (livores) en lijkstijfheid (rigor mortis). De oogboldruk vermindert circa 15 minuten na het intreden van de dood. Hierdoor vervormen de pupillen van rond naar hoekig. Dit proces is onomkeerbaar. Lijkvlekken ontstaan door het uitzakken van bloed naar de laagst gelegen plaatsten in het lichaam. Bij een patiënt die op de rug ligt, ontstaan ze meestal op de rug en op de kuiten. Lijkvlekken zijn blauwrood van kleur en ontstaan na ongeveer 15 tot 30 minuten. Kenmerkend voor lijkvlekken is dat ze gedurende 4 tot 6 uur na overlijden wegdrukbaar zijn en zich verplaatsen na wisseling van houding. Na zes uur vallen de rode bloedcellen uit elkaar en ontstaat er een definitieve verkleuring. Na 1 tot 3 uur treedt een verstijving van de spieren op, die na 8 tot 12 uur maximaal is. Het proces verloopt altijd hetzelfde: de stijfheid begint aan het hoofd en zakt vervolgens naar beneden. De stijfheid verdwijnt ook weer vanaf het hoofd via dezelfde route. Circa 30 uur na het overlijden is de lijkstijfheid volledig verdwenen. De stijfheid ontstaat door een chemische reactie die de spieren van het lichaam een laatste keer laat aanspannen.

Hersendood

Het volledig en onherstelbaar verlies van de functies van de hersenen, inclusief de hersenstam en het verlengde merg.

De persoon kan niet meer zelfstandig ademhalen en het lichaam kan de bloeddruk en lichaamstemperatuur niet meer regelen. Deze toestand is juridisch gelijkgesteld aan de dood.

Wel hartslag en bloedsomloop

Vaststellen -- EEG --corneareflex -apneutest -MRI-scan bloedvaten

Even checken

palliatieve sedatie of terminale sedatie

zinloos medisch handelen

versterven

abstineren

Euthanasie

Klinisch dood en hersendood

Deze LessonUp vond ik...

😒🙁😐🙂😃