palliatieve zorg gehandicaptenzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wat is voor jou belangrijk
rondom dood en doodgaan?

Wat versta je onder palliatieve zorg

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg is zorg voor mensen met een beperkte levensverwachting. In Nederland wordt palliatieve zorg gestart wanneer men niet verbaasd zou zijn als een persoon binnen een jaar overleden zou zijn. De zorg is gericht op kwaliteit van leven, zowel voor de persoon als voor zijn of haar familie.

Wat is er speciaal aan palliatieve zorg bij een verstandelijke beperking?

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is minder goed ontwikkeld dan de palliatieve zorg in de algemene bevolking. Veel kennis uit de palliatieve zorg voor mensen uit de algemene populatie is niet of niet geheel van toepassing op mensen met een verstandelijke beperking. 

Een aantal verschillen:

• Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak een stapeling van aandoeningen, waardoor ze ‘lijken’ op mensen uit de algemene bevolking die veel ouder zijn.
• O.a.slikproblemen, epilepsie, zintuigstoornissen, slaapproblemen, problemen aan het bewegingsapparaat en mobiliteitsverlies komen vaker voor.

 

Er zijn sterke vermoedens dat mensen met een verstandelijke beperking vaak afwijkend reageren op bepaalde medicatie ten opzichte van mensen in de algemene bevolking. Voor slaap- en pijnmedicatie zijn er bijvoorbeeld vaak andere doseringen nodig.

vervolg

Mensen met een verstandelijke beperking kunnen vaak niet zodanig communiceren dat ze gemakkelijk door anderen begrepen worden. Hierdoor is het vaststellen van het begin van de palliatieve zorgfase, het bepalen van zorgbehoeften en wensen, en ook het effect van behandelingen vaak bijzonder moeilijk.

vervolg

Er zijn sterke vermoedens dat mensen met een verstandelijke beperking vaak afwijkend reageren op bepaalde medicatie ten opzichte van mensen in de algemene bevolking. Voor slaap- en pijnmedicatie zijn er bijvoorbeeld vaak andere doseringen nodig.

opdracht

Kijk naar de volgende websites en maak een mindmap van de tools die jij voor jezelf mee wil nemen.

www.kennispleingehandicaptensector.nl

www.kennispleingehandicaptensector.nl

soorten sterfstijlen

de sociale sterfstijl

de onbevangen sterfstijl

de rationele sterfstijl

de vertrouwende sterfstijl

de proactieve sterfstijl

traject palliatieve zorg

doel palliatieve zorg

• het hoofddoel van palliatieve zorg is het bereiken van de beste kwaliteit van leven voor de patiënt en diens naasten.
• Voorkomen en verlichten van lijden
• Behoud van eigen autonomie en keuzemogelijkheden
• Aandacht voor: fysieke, psychische, sociale en spirituele behoeften.

Vier dimensies van palliatieve zorg

Verschil palliatieve zorg en terminale zorg

Palliatieve zorg - niet meer beter worden 

Terminale zorg - 3 maanden te leven 

Wat betekend klinisch dood?

Wat betekend hersendood?

hersendood 

als de functie van de hersenen, de hersenstam en het verlengde merg volledig, definitief en onomkeerbaar verloren is gegaan. 

Biologisch dood 

ademhaling en hartslag zijn afwezig: de hersenfuncties zijn niet of niet onherstelbaar beschadigd.

 Klinisch dood 

wanneer zowel een spontane bloedsomloop, ademhaling en het bewustzijn ontbreken.

Door reanimatie is het soms mogelijk om de biologische dood - die normaal gesproken na klinisch dood zou volgen - te voorkomen. 

Klinisch dood is dus nog niet helemaal dood. Biologisch dood en hersendood worden door artsen beschouwd als 'echt' dood.

Onder normale omstandigheden volgen in de loop van de uren na het overlijden de absolute kenmerken van de dood. De dood is dan onherroepelijk. Deze kenmerken zijn: verminderde oogboldruk, lijkvlekken (livores) en lijkstijfheid (rigor mortis). De oogboldruk vermindert circa 15 minuten na het intreden van de dood. Hierdoor vervormen de pupillen van rond naar hoekig. Dit proces is onomkeerbaar. Lijkvlekken ontstaan door het uitzakken van bloed naar de laagst gelegen plaatsten in het lichaam. Bij een patiënt die op de rug ligt, ontstaan ze meestal op de rug en op de kuiten. Lijkvlekken zijn blauwrood van kleur en ontstaan na ongeveer 15 tot 30 minuten. Kenmerkend voor lijkvlekken is dat ze gedurende 4 tot 6 uur na overlijden wegdrukbaar zijn en zich verplaatsen na wisseling van houding. Na zes uur vallen de rode bloedcellen uit elkaar en ontstaat er een definitieve verkleuring. Na 1 tot 3 uur treedt een verstijving van de spieren op, die na 8 tot 12 uur maximaal is. Het proces verloopt altijd hetzelfde: de stijfheid begint aan het hoofd en zakt vervolgens naar beneden. De stijfheid verdwijnt ook weer vanaf het hoofd via dezelfde route. Circa 30 uur na het overlijden is de lijkstijfheid volledig verdwenen. De stijfheid ontstaat door een chemische reactie die de spieren van het lichaam een laatste keer laat aanspannen.

Definitie: palliatieve sedatie

 Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase, terminale fase

Hoewel nooit bewezen is dat iemands bewustzijn wordt verlaagd tot een niveau waarop helemaal geen gevoelens meer zijn, gaan de geleerden er wel van uit dat dit gebeurt.

De palliatieve fase gaat vaak over in de terminale fase, de laatste fase van iemands leven. We spreken van de terminale fase wanneer de levensverwachting van iemand drie maanden of minder is. In de terminale fase is er vaak intensievere zorg nodig dan in de palliatieve fase, omdat de situatie van de cliënt meer en meer verslechtert.

Versterven

Versterving is overlijden als gevolg van het niet toedienen van vocht en voedsel wanneer een patiënt dat zelf niet meer wenst of als gevolg van het bewust niet meer eten en drinken door een persoon.

Geen euthanasie

Een patiënt sterft na een aantal dagen aan de gevolgen van uitdroging. Dit kan tot ongeveer twee/drie weken duren. Door de uitdroging vallen de vitale organen één voor één uit.

Om het moment van sterven te bespoedigen, kunnen ernstig zieke mensen er bewust voor kiezen met eten en drinken te stoppen. De inname kan geleidelijk verminderd worden, maar er kan ook op één moment voor een totale stop gekozen worden. Het bewust afzien van eten en drinken om de dood te bespoedigen is iets anders dan. versterven. Bij versterven gaat het om het geleidelijk minder eten en drinken als onderdeel van een terminale ziekte of ouderdom. Versterven is geen actieve keuze terwijl bij het bewust afzien van eten en drinken iemand uit overtuiging kiest voor de dood.

Door het lichaam vocht en voedsel te onthouden, gaat het lichaam de eigen reserves aanspreken. Afhankelijk van de conditie, sterft een ernstig zieke doorgaans binnen één à twee weken. Als de stervende af en toe nog wat water drinkt, kan het iets langer duren (meerdere weken). Veel mensen hebben een negatief idee over deze manier van sterven. Als dit proces echter gepaard gaat met goede begeleiding en verzorging, kan het tot een rustige en zachte dood leiden. Dat heeft het menselijk lichaam grotendeels aan zichzelf te danken: door te vasten maakt het lichaam endorfine aan. Dit zorgt voor een prettig gevoel. Op den duur komt daar een zekere sufheid bij. Ook deze conditie wordt vaak als aangenaam ervaren.

             Abstineren

staken of afzien van levensverlengend handelen

Euthanasie 

: het op eigen verzoek bespoedigen van de dood of ter dood brengen van hevig lijdende, ongeneeslijke zieken.

Hoe het werkt

 stoffen (euthanatica) die een dubbel gebruik hebben

 oorspronkelijk bedoeld, zijn ze niet dodelijk.

Door overdosering of door het nalaten van bepaalde handelingen -overlijden De euthanasist - eerst een coma  -  overdosering van een krachtig barbituraat.

Daarna spierverslappend middel - ademhalingsstilstand 

zuurstoftekort in de hersenen - overlijden binnen enkele minuten. uitzondering pas na 20 minuten.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding is ook na intreden van wet  strafbaar (artikel 293 en 294 Wetboek van Strafrecht).

zorgvuldigheidseisen naleven- euthanasie of hulp bij zelfdoding - melden

kan met succes een beroep doen op de bijzondere strafuitsluitingsgrond die in eerstgenoemde wet beschreven staat.

Euthanasie kan leiden tot een straf van maximaal 12 jaar.

Klinisch dood

Geen waarneembare tekenen van leven (meer) vertoont: 

met name geen hartslag, geen ademhaling, en geen bewustzijn.

Iemand zonder hartslag verliest binnen enkele seconden het bewustzijn, en zal binnen 4 tot 6 minuten onomkeerbare schade oplopen aan de hersenen.

Klinisch dood is geneeskundig gezien een toestand van bewusteloosheid waarbij zeer snel beslist moet worden of reanimatie moet worden gestart en als men daartoe besluit moet dit ook meteen gebeuren

Hersendood

Het volledig en onherstelbaar verlies van de functies van de hersenen, inclusief de hersenstam en het verlengde merg.

De persoon kan niet meer zelfstandig ademhalen en het lichaam kan de bloeddruk en lichaamstemperatuur niet meer regelen. Deze toestand is juridisch gelijkgesteld aan de dood.

Wel hartslag en bloedsomloop

Vaststellen -- EEG --corneareflex -apneutest -MRI-scan bloedvaten