CMO: par 2b. Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945




B3 - geschiedenis periode 1
1 / 50
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo b, kLeerjaar 3

Cette leçon contient 50 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 6 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945




B3 - geschiedenis periode 1

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Leerdoelen
Aan het eind van deze les ...

...ken je de begrippen consumptiemaatschappij, loongolfsecularisatie, Amerikanisering, gastarbeiders.  (R)
...kan je uitleggen hoe de welvaart steeg in de jaren zestig. (T1)
...kan je benoemen dat de televisie een grote invloed had op de samenleving. (T1)
...kan je uitleggen dat secularisatie ontzuiling tot gevolg had. (T1)

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Leerdoelen
Aan het eind van deze les...

....kan je benoemen dat Amerika een grote invloed had op de Nederlandse samenleving. (T1)
...kan je beschrijven waarom er in de jaren zestig gastarbeiders naar Nederland kwamen en wat de gevolgen daarvan waren. (T1)

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat was de situatie
na de Tweede Wereldoorlog?

Slide 4 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

2. Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe.
Waardoor veranderde Nederland vanaf de jaren zestig?

Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is wat?
Dikgedrukt = een begrip
schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip
Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.
uitleg van moeilijk woord
Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.
uitleg
Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Toenemende welvaart
  • De Nederlandse economie was halverwege de jaren vijftig hersteld. Ook in de rest van Europa gaat het goed.
  • 1953: lonen stegen iets.
  • 1959: Gasbel ontdekt in Slochteren (Groningen) > overheid verdiende veel geld aan de verkoop van dat gas. 
  • 1963: Overheid bepaalt niet langer hoe hard de lonen mogen stijgen (ofwel; de loongolf).
loongolf
Enorme stijging van de lonen in een korte tijd. In de jaren '60 vond er een loongolf plaats waarbij de lonen wel met tien procent stegen.
Bron: Reclame van DAF (Doorne Automobiel Fabrikant) uit 1958. De 'truttenschudder'.

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Consumptiemaatschappij
Mensen gingen steeds meer geld uitgeven aan luxegoederen. 
Hierdoor werd Nederland een consuptiemaatschappij.
Bron: Mensen kunnen meer luxeartikelen kopen. Een demonstratie van een elektrische grill.

consumptiemaatschappij
Maatschappij waarin mensen een groot deel van hun inkomen besteden aan producten die ze voor hun levensonderhoud niet nodig hebben.

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

5

Slide 9 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

00:43
Noem drie nieuwe uitvindingen voor de moderne huisvrouw.

Slide 10 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

00:43
Door welke uitvinding kan de vrouw bepalen hoeveel kinderen zij wilt?

Slide 11 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

01:09
Wat is volgens Jannie het mooiste aan huisvrouw zijn?

Slide 12 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

01:09
Juist of onjuist:
Vrouwen in de jaren zestig hebben meer vrijheid.
A
Juist
B
Onjuist

Slide 13 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

01:20
Waarom ziet de man het niet zitten om thuis te zijn?

Slide 14 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Hoe is de rolverdeling tegenwoordig bij jou thuis?

Slide 15 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions


De televisie!

Nog niet iedereen had in de jaren zestig een televisie. Er werd maar een paar uur per dag uitgezonden (zwart-wit). Gevolg is dat iedereen naar alle programma's kijkt en niet alleen naar de programma's van de eigen zuil. 
In de tweede helft van de jaren zestig werd de televisie een massamedium.
Bron: Begin jaren zestig had nog niet iedereen televisie, dus kwam de hele buurt bij jou kijken. 

uitleg 'De Dappere Dodo'
De dappere dodo was een kinderprogramma van de KRO uit de jaren zestig. (Werd uitgezonden tussen 1955 en 1964. Het ging om een jongen 'Dappere Dodo' die met vrienden Kees, Ome Harrekie, de Kapiteit, Opa Buiswater en Juffrouw Vulpen allerlei avonturen beleefde.
uitleg 'Pension Hommeles'
Pension Hommeles werd uitgezonden door de VARA tussen 1957 en 1959. Het gaat over een pension waar alles mis gaat tussen bewoners. Het is geschreven door Annie M.G. Schmidt.

Slide 16 - Diapositive

Leerlingen laten nadenken over de vraag: hoeveel tv kijk jij? Hebben jullie een televisie in huis?

Leg uit dat de televisie in de jaren zestig voor een grote verandering zorgde.
1. Mensen keken ook naar programma's van andere zuilen (dus niet alleen de eigen zuil).
2. De televisie bereikte een hele grote groep mensen en werd daardoor een massamedium.

Slide 17 - Vidéo

De dappere dodo was een kinderprogramma van de KRO uit de jaren zestig. (Werd uitgezonden tussen 1955 en 1964. Het ging om een jongen 'Dappere Dodo' die met vrienden Kees, Ome Harrekie, de Kapiteit, Opa Buiswater en Juffrouw Vulpen allerlei avonturen beleefde.

Slide 18 - Vidéo

Pension Hommeles werd uitgezonden door de VARA tussen 1957 en 1959. Het gaat over een pension waar alles mis gaat tussen bewoners. Het is geschreven door Annie M.G. Schmidt.
Wat was een gevolg van de komst van de televisie voor de Nederlandse samenleving?

Slide 19 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Eropuit!
Door groeiende welvaart konden meer mensen een auto betalen. Met als gevolg dat uitstapjes makkelijker werden. 
Mensen gingen naar pretparken (Efteling) of op vakantie (in Nederland of naar het buitenland). Soms pakten ze zelfs het vliegtuig.
Bron: Bermtoerisme in de jaren zestig was enorm populair. Foto uit 1963.

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 21 - Vidéo

Zo zag de Efteling er vroeger uit. 
Wat was de oorzaak dat mensen in de jaren '60 meer uitstapjes konden maken?
A
Dalende welvaart, mensen konden geen auto betalen.
B
Dalende welvaart, mensen konden kleine auto's betalen.
C
Groeiende welvaart, mensen konden een auto betalen.
D
Groeiende welvaart, mensen konden geen auto betalen.

Slide 22 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Oorzaken van secularisatie
  • Mensen hadden meer vrije tijd.
  • Meer mensen woonden in de stad. Kwamen daardoor in contact met niet- en/of anders-gelovigen. (minder sociale controle)
  • Door de televisie kregen mensen een andere mening dan die van de kerk.
Het gevolg was dat het aantal mensen dat naar de kerk ging daalde. Dit noemen we secularisatie
secularisatie
Proces waarbij de kerk steeds minder invloed heeft op het leven van de mensen.
Bron: De Broederenkerk in Zutphen is nu een bibliotheek. 

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Noem drie oorzaken van secularisatie.

Slide 24 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is het gevolg van secularisatie?

Slide 25 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Ontzuiling
Doordat de mensen van verschillende zuilen dus steeds meer in aanraking kwamen met elkaar, nam de invloed daarvan af. Dit noemen we ontzuiling
ontzuiling
Proces waarbij de bevolking niet langer was verdeeld in vier groepen (zuilen).

Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is ontzuiling? Noem een oorzaak en een gevolg.

Slide 27 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Amerikanisering
In de jaren zestig was Amerika voor veel mensen hét grote 
voorbeeld. 
  • Bondgenoot en bevrijder in 1945.
  • Marshallhulp had geholpen met wederopbouw.
  • Nieuwe luxeproducten kwamen uit Amerika.
Die Amerikaanse invloed op de Nederlandse samenleving noemen we amerikanisering
amerikanisering
De toenemende invloed van de Amerikaanse cultuur.

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Oorzaken gastarbeiders
  • Doordat het goed ging met de economie in de jaren vijftig en zestig ontstonden er veel extra banen. 
  • Nederlanders waren de zaterdag vrij en gingen eerder met pensioen.
  • Nederlanders waren na de oorlog geëmigreerd.
Het werd dus moeilijk om voor het zware en vieze werk (in fabrieken en mijnen) mensen te vinden. 

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Gastarbeiders
In andere landen (zoals Marokko, Turkije en Spanje) ging het niet goed met de economie. 
Nederlandse bedrijven en de overheid haalden dus mensen uit die landen naar Nederland om te werken, als gastarbeiders
  • ondanks laag loon waren deze mensen tevreden.
  • deden werk waarvoor geen kennis van Nederlandse taal of cultuur nodig was.
gastarbeider
Persoon die voor een bepaalde tijd naar een ander land gaat om te werken. 
Bron: Gastarbeiders werken aan motoren in een Nederlandse fabriek in de jaren zestig. 

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

0

Slide 31 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Uit welke drie landen komen de gastarbeiders?

Slide 32 - Question ouverte

Spanje, Marokko en Italië. 
Waarom komen deze mannen in Nederland werken?
A
In hun eigen land verdienen ze te veel.
B
In hun eigen land is genoeg werk.
C
In hun eigen land is er geen werk.
D
In hun eigen land zijn ze getrouwd.

Slide 33 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Waarom was er gekozen voor de naam 'gastarbeider'?

Slide 34 - Question ouverte

Omdat de mannen te gast zouden zijn in Nederland en na 2 jaar weer terug zouden gaan naar het eigen land. 

Slide 35 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is het verschil tussen dit filmpje en het vorige filmpje?

Slide 36 - Question ouverte

Bij welkom in de jaren '60 wordt het nogal mooi voorgesteld, terwijl het in werkelijkheid een kei hard selectieproces was. Mensen moesten voldoen aan veel verschillende criteria om mee te mogen.
Gevolgen gastarbeiders
De Nederlandse overheid vond het niet nodig om deze mensen Nederlands te leren of te laten integreren. 
Verwachting: na een paar jaar terug naar het eigen land.
Werkelijkheid: gastarbeiders haalden familie naar Nederland en vestigden zich permanent!

Slide 37 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 38 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

https://www.anderetijden.nl/aflevering/220/Gastarbeiders-hoe-meer-hoe-beter

Slide 39 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Begrippen uit deze les
  • Consumptiemaatschappij
  • Loongolf
  • Amerikanisering
  • Secularisatie
  • Gastarbeider
  • Ontzuiling

Slide 40 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is een consumptiemaatschappij?

Slide 41 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is een loongolf?

Slide 42 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is amerikanisering?

Slide 43 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Secularisatie is...

Slide 44 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat of wie is een gastarbeider?

Slide 45 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is ontzuiling?

Slide 46 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Noem twee oorzaken van de secularisatie en ontzuiling.

Slide 47 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Noem een gevolg van de secularisatie.

Slide 48 - Question ouverte

Cet élément n'a pas d'instructions

Jaartallen uit deze les

  • 1953: Eerste loonstijging na de Tweede Wereldoorlog
  • 1959: gasbel bij Slochteren (Groningen) ontdekt. 
  • 1960: invoering van de vrije zaterdag.
  • 1961: Eerste gastarbeiders naar Nederland.
  • 1963: Einde van de geleide loonpolitiek.

Slide 49 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Jaartallen uit deze les

  • 1961: Eerste gastarbeiders naar Nederland.

Slide 50 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions