les 3: delfstoffen in Brazilië (3.4)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Delfstoffen in Brazilië

Delfstoffen

Ertsen

- Hoog % van 1 type mineraal waardoor het economisch interessant wordt.

Vooral voor elektronica-industrie

Amazonebekken + Hoogland

-lagen ooit diep in ondergrond

- magmatische differentiatie

- erosie bovenliggende laag

- ertsaders aan oppervlak.

Venezuela

Grootste bewezen oliereserves ter wereld

Chili

Grootste koperproducent ter wereld.

Brazilië

Vooral ijzererts.

Redelijk recent ook veel olie gevonden.

Peru

Mondiaal een belangrijke speler op meerdere fronten 

Goud, zilver, zink en koper, lood en molybdeen (voor staal).

Suriname

Vooral winning en export van goud, bijna op.

Magmatische differentiatie

De groene mineralen stollen bij 1200 graden.

Bruine en witte blijven vloeibaar in magma.

De bruine mineralen stollen bij 900 graden.

De witte blijven vloeibaar in magma.

De witte mineralen stollen bij 700 graden.

De rest blijft vloeibaar in magma.

als mineralen stollen slaan ze neer op de bodem. 

Hoog % van 1 type mineraal bij elkaar is een erts.

Fossiele brandstoffen

1. Zeedieren en planten (organisch materiaal) gaan dood: zakken naar de bodem

2. worden afgedekt met laag zand/klei.

= poreus (ruimte tussen korrels)

4. druk neemt toe. 

Organisch materiaal wordt aardolie. 

Gas (aardgas) eruit geperst.

Ruimte tussen zand/klei gevuld met olie en daarboven gas. 

Gas wordt tegengehouden door bovenste laag.

3. worden afgedekt ondoorlaatbare laag (zoutsteen)

Welk begrip wordt omschreven?

Gesteenten waaruit nuttige en economisch waardevolle delfstoffen kunnen worden gewonnen

1. erts
2. mineraal
3. bodem
4. alle 3 zijn juist

Welk begrip wordt omschreven?

Kristalvormig materiaal dat is ontstaan door chemische processen in de ondergrond

1. erts
2. mineraal
3. bodem
4. alle 3 zijn juist

Bauxiet is de grondstof voor de productie van aluminium. Het wordt gewonnen uit lateriet, een bodemsoort die in Brazilië voorkomt.

Kies het juiste woord.

Bauxiet in lateriet is een...

1. erts
2. bodemsoort
3. metaal
4. alle 3 de antwoorden zijn juist

Voor de winning van bauxiet worden grote oppervlaktes afgegraven.

Beredeneer vanuit de natuurlijke dimensie twee mogelijke nadelige gevolgen van de winning van lateriet.

Niet alle mineralen stollen bij hetzelfde punt

Als magma afkoelt stollen sommige mineralen: ze slaan neer op de bodem

Het overgebleven magma blijft vol met andere mineralen. Door het afkoelen begint een 2e groep mineralen te stollen.

Het magma (zie achtergrondkleur) verandert van samenstelling. De 2e laag is gestold

De laatste mineralen stollen. Verschillende lagen van mineralen zijn herkenbaar.

Leg in stappen uit hoe mineralen in sedimentgesteente kunnen voorkomen

1

2

3

4

Laagje voor laagje worden nieuwe lagen sediment gevormd

Rivieren "sorteren" op gewicht" eerst zakken de zwaarste delen naar de bodem

Nieuwe lagen worden afgezet boven het mineraal

De lagen daarboven drukken het geheel in elkaar tot gesteente

De vraag naar mobiele telefoons is in de afgelopen twintig jaar enorm toegenomen. Er zijn bijvoorbeeld in Nederland meer mobiele telefoons dan inwoners. De vraag naar Braziliaanse mineralen is dus ook fors toegenomen.

Noem een voordeel en een nadeel van de toenemende vraag naar mineralen.

Welke conclusies kun je aan de hand
van de bron trekken over de
spreiding van de vindplaatsen
van delfstoffen en
fossiele energiebronnen?

1. Er worden in Brazilië minder fossiele energiebronnen gewonnen dan minerale delfstoffen
2. Op de meeste vindplaatsen in het Amazonebekken wordt goud gewonnen.
3. Fossiele energiebronnen worden vooral in de kustzone gewonnen
4. In het westelijke deel van het Amazonebekken komen geen minerale delfstoffen voor.

Wat is de belangrijkste overeenkomst tussen de ontstaanswijze van aardolie, aardgas en steenkool?

Aan de slag!

Morgen afmaken grote lesson up: Fysisch Brazilië