Lezen les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Lesdoelen

- je past je kennis over hoofd- en bijzaken en kernzinnen toe

- je weet weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn

- je leert concluderende, redengevende en oorzakelijke verbanden in een tekst te herkennen

Lesprogramma

- Welkom en introductie (5 min)

- Lezen (15 min) (leg je nieuwsbericht op de hoek van je tafel) 

- Terugblik en huiswerk (10 min)

- Uitleg (10 min)

- Zelfstandig werken (20 min)

- Afsluiting (5 min)

Lezen

Terugblik

- hoofd- en bijzaken

- kernzinnen

- huiswerk

Huiswerk

Hoofdstuk 1 Lezen opdracht 1, 2, 3 en 4

Opdracht 1 

Tekst 2 – De kernzin is de tweede zin: Zweden heeft … de lijn. 

Tekst 3 – De kernzin is de laatste zin: ‘Mimiek is … Daan Heimans. 

Tekst 4 – De kernzin is de eerste zin: Als het … in Europa. 

 

Opdracht 2 

Tekst 5 – De hoofdzaak van de alinea is: Op een eilandje tussen Nieuw-Zeeland en de Zuidpool is een flesje gevonden dat twee jaar geleden bij het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika in zee was gegooid.  

Opdracht 3

1 sociale vaardigheden 

3 a sloten buiten (al. 1): lieten niet meedoen 

b verschraling (al. 2): vermindering van kwaliteit 

c ontwikkeling (al. 4): verandering (die doorwerkt op andere gebieden) 

d voldoen (al. 4): geschikt zijn; passen (in de situatie) 

e toereikend (al. 6): genoeg; voldoende 

f interpreteren (al. 7): verklaren; uitleggen 

g empathie (al. 7): vermogen om je in iemand in te leven 

h op gezette tijden (al. 8): op vaste momenten 

i motto (al. 8): (toepasselijke) spreuk 

Vervolg opdracht 3

4 Mensen hebben tegenwoordig vaak onvoldoende sociale vaardigheden. (twee laatste zinnen van alinea 2) 

5 Sociale vaardigheden zijn te verdelen in vier categorieën: contact maken, feedback geven, feedback ontvangen en voor jezelf opkomen. (eerste zin) 

6 De eerste heeft met ‘sociale mobiliteit’ te maken, dat betekent: van de ene maatschappelijke laag naar de andere stijgen. De andere ontwikkeling is de nadruk op samenwerking in het onderwijs en op de werkvloer.  

7 Alinea 6 gaat over sociale mobiliteit en daarover is in alinea 4 ook al iets gezegd. 

Je kunt alinea 6 zien als een toelichting op de ontwikkeling ‘sociale mobiliteit’. Een toelichting neem je nooit op in een samenvatting. 

Vervolg opdracht 3

8 Volgens technologieprofessor Turkle leer je sociale vaardigheden in eerste instantie door persoonlijk contact, dus vooral tijdens persoonlijke gesprekken en gesprekjes, of die nu plaatsvinden aan de eettafel thuis of in de schoolkantine. (eerste zin) 

9 Dat alles betekent dat we ons gebruik van digitale media moeten gaan beperken. (eerste zin) 

Opdracht 4

1 Sociale vaardigheden worden vergeleken met een verzameling instrumenten. De overeenkomst is dat je ze afhankelijk van het moment / de situatie kunt inzetten.  (bij een begroeting geef je soms een hand, soms een knuffel, soms een knipoog, een high five, een boks of een kus op de wang – bij het klussen gebruik je soms een boor, soms een steeksleutel, soms een schroevendraaier, dan weer een hamer of een beitel). 

2 Ja, want de auteur heeft deskundigen geïnterviewd en de tekst staat in een blad dat als degelijk bekend staat.  

Tekstverbanden en

signaalverbanden

Wat heb je aan tekstverbanden en signaalwoorden?

Je kunt een tekst beter begrijpen als je weet wat de delen met elkaar te maken hebben. Welk verband ze hebben.

Je herkent het verband tussen woorden, zinnen en alinea's aan signaalwoorden.

Ik ga iedere dag op de fiets naar school.

Het regent.

Ik ga met de trein naar school. 

Met signaalwoorden laat de schrijver zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Ik ga iedere dag op de fiets naar school. Omdat het regent, ga ik met de trein.

Signaalwoord: omdat

Vorig jaar hebben jullie de volgende verbanden geleerd:

- chronologisch verband (gebeurtenissen in juiste tijdsvolgorde): vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, terwijl,  binnenkort, jaartallen en data

- opsommend verband (dingen achter elkaar noemen): ten eerste, om te beginnen, bovendien, ten slotte, maar ook 1. 2. en streepjes en dots

- tegenstellend verband (tegenovergestelde dingen): maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel, ofschoon, ondanks, aan de ene kant

- toelichtend verband (extra informatie bij een onderwerp, een voorbeeld): bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan

Concluderend verband

Er wordt een conclusie getrokken uit eerdere informatie in de tekst.

Signaalwoorden: dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al

Redengevend verband

Geeft aan waarom iemand iets doet

Signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij

Oorzakelijk verband

Geeft aan waardoor iets gebeurt. 

Signaalwoorden: doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij

Even checken

De weg is spekglad, daarom lopen de kinderen heel voorzichtig naar school. 

Zelfstandig werken

Wat?: Maak  opdracht 5 blz. 15 vraag 1 /m 9

Daarna lees je de theorie op blz. 42 en maak opdracht 1 blz. 42

Hoe: individueel, je mag zachtjes fluisterend overleggen

Afsluiting

Hoe ging het?

Lesdoelen bereikt?: 

- je past je kennis over hoofd- en bijzaken en kernzinnen toe 

- je weet weer wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn 

- je leert concluderende, redengevende en oorzakelijke verbanden in een tekst te herkennen

Tips en tops

Huiswerk: opdracht 5 blz. 15 (1 t/m 9) en opdracht 1 blz. 42