Mensbeeld deel 1 en 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Mensbeelden

Het humanisme en Erasmus

500-1500 middeleeuwen

Het  eindelijk doel van de mensen lag niet in dit leven, maar in een leven na de dood.

• Gemeenschap was veel belangrijker dan het individu.
• Hogerop komen was niet het doel.
• 
  

Renaissance 14e - 16e eeuw

Door de renaissance veranderde het mensbeeld; mensen gingen meer in zichzelf geloven. Voor de bovenlaag van de samenleving/de elite gold dat zij het geloof in God minder belangrijk vonden. Ze hadden de Kerk minder hard nodig om goede beslissingen te kunnen maken. Ze richten zich op het leven op aarde en niet het leven na de dood.

Ontwikkelingen tijdens de renaissance

- Einde feodale stelsel: Boeren, burgers en bestuurders.

- voorbeeld nemen aan de klassieke oudheid ( Griekse en Romeinse cultuur) 

- De ontdekking van nieuwe continenten/ culturen en godsdiensten.

- Het copernicaanse stelsel in de astronomie 

- De uitvinding of introductie in Europa van drukpers, papier, kompas en buskruit. 

Wie was volgens de elite tijdens de renaissance het belangrijkste?

1. de Kerk
2. God
3. de mens
4. de Koning

Zoek zelf op internet een feit/ gegeven over het humanisme

Humanisme

De humanisten waren wetenschappers die de mens weer in het middenpunt (dus centraal) plaatsten. Het waren zelfstandige, kritische denkers die probeerden op een rationele (dus door er goed over na te denken) manier de samenleving beter te maken. 

Daarbij bestudeerden de humanisten allerlei teksten uit de klassieke oudheid

Erasmus

Zoek zelf online een feit/ gegeven over Erasmus

Desiderius Erasmus

God en het geloof moeten niet centraal staan maar de mens zelf. Erasmus vond dat er in de kerk dingen gebeurden die niet goed waren. Hij hoopte dat de kerk dit door zijn kritiek zélf ging aanpakken.

Erasmus

Erasmus schreef meerdere boeken, waaronder het boek Lof der zotheid

De belangrijkste punten uit dit  boek zijn:

• De Kerk zou moet handelen zoals in de Bijbel staat 
• De geestelijkheid zou sober moeten leven, net zoals Jezus.

Maar dat gebeurt lang niet altijd!

Hoe kwam het dat Erasmus kon samenwerken met wetenschappers uit andere landen?

0

Wat is het bekendste boek van Erasmus?

Deel 2

Zoek zelf een feit/ gegeven over de filosofoof Rousseau op internet

Rousseau

• 1712-1778
• Filosoof, pedagoog en componist
• Tijdperk van de verlichting

Rousseau

1. Natuurtoestand
2. Het eerste sociale verband
3.  De burgerlijke maatschappij

1. Natuurtoestand

• Primitieve mens zonder bezittingen en woonplaats 
• Solitaire leefwijze
• Leven in het nu

Hij heeft nauwelijks contact met zijn medemensen. (alleen een vrouw) Hier heerst “de eenvoudige, geregelde en solitaire leefwijze, die de natuur ons voorschrijft”.

•Alles staat in het teken van overleven (zelfbehoud). Het is de fase waarin de mens een dierlijk bestaan leidt.

2. Eerste sociale verband

• Kleine gemeenschappen en gezinnen
•  Arbeidsdeling
• Ontwikkeling hebzucht, jaloezie en wraak

Arbeidsdeling: vrouwen zorgen voor het huis en de kinderen, mannen voor gezamenlijk levensonderhoud

3. Burgerlijke maatschappij

• Arbeidsdeling
•  Ontstaan rechtsregels
• Ontwikkeling politieke macht

Arbeidsdeling: 1 iemand produceert voedsel, iemand anders smelt ijzer

Ontstaan rechtsregels: eigendom beschermen

Ontwikkeling politieke macht om eigendommen te verdedigen

Zoek zelf feit/ gegeven over de filosoof Hobbes

Hobbes

• 1588-1679
• Filosoof
• Mensen staan van nature vijandig tegenover elkaar: natuurtoestand ( Wil wil niet sterven, maar leven) 
• 
  

Mensen zijn van nature egoïst. Zonder een geordende maatschappij met regels en straffen zou er oorlog ontstaan

Sociaal contract theorie

• Mensen moeten afspraken met elkaar maken 
• Strenge overheid die de burgers straft: Leviathan
• Ieders eigen belang
• Rousseau: Sociaal contract als bescherming van vrijheid. Hobbes : Sociaal contract als bescherming van de veiligheid