Wegraking en Insult

Triage Module 4B - Week 2

Wegraking en Insult

2023-2024

 R.Koops

Hoe ziet de les er uit vandaag?

• Check voorbereiding - Medilect en opdracht oogklachten gemaakt en ingeleverd in Cum Laude?  Zo niet, dan mag je nu de les verlaten en hieraan werken. Heb je dit af, dan ben je weer welkom in de les.
• Wegraking en Insult

 

Wegraking

Wat is wegraking eigenlijk?

Is iemand wel eens flauw gevallen?

Wil je hier iets over vertellen?

Inventariseer de vragen vanuit de voorbereiding - moeilijke woorden/begrippen? Snap je de vragen die je stelt? Begrijp je de urgentie? 

= 

Plotseling kortstondig verlies van bewustzijn. Komt door tijdelijk onvoldoende doorbloeding van de hersenen door uiteenlopende oorzaken – van onschuldig tot ernstig. 

Wegraking

Wordt ook wel collaps genoemd.

een kortdurende bewusteloosheid, die snel voorbij is en korter duurde dan 15 minuten, doorgaans hooguit 30 seconden.

Welke ABCDE vraag zou je stellen bij de ingangsklacht wegraking?

D- bewustzijn controleren AVPU

Oorzaak wegraking

Kun je oorzaken bedenken waardoor een wegraking veroorzaakt wordt? 

Dit zijn mogelijke oorzaken van flauwvallen:

Uw lichaam reageert heel gevoelig op bepaalde dingen, zoals pijn, emoties of vermoeidheid (zoals na lang staan). Het lichaam zorgt dan heel snel voor verwijding van de bloedvaten en een langzamere hartslag. De hersenen krijgen dan even minder bloed.

De medische naam hiervan is vasovagale collaps.

Uw lichaam past zich niet snel genoeg aan als u zit of ligt en snel gaat staan. Er komt meer bloed in uw benen te zitten, en even minder in uw hersenen. Dit heet orthostatische hypotensie. Daardoor voelt u zich licht in het hoofd en kunt u flauwvallen.

Bepaalde medicijnen (plaspillen, medicijnen tegen hoge bloeddruk en antidepressiva) en ziektes (diabetes en de ziekte van Parkinson) kunnen er voor zorgen dat u makkelijker flauwvalt.

Problemen van het hart, zoals een hartritmestoornis. Als u wegraakt als u ligt of als u zich inspant, kan dit wijzen op een hartprobleem. Ook hartkloppingen of pijn op de borst vlak voordat u wegraakt kunnen te maken hebben met een hartprobleem.

Flauw vallen is onschuldig wanneer:

Wanneer de patiënt het voelt aankomen en het slechts enkele seconden duurt en patiënt daarna weer volledig herstelt.

 

Vegetatieve verschijnselen

Wat kun je voelen vlak voordat je flauw valt?

een licht gevoel in uw hoofd

zwart zien voor de ogen

zweten

misselijkheid

minder kleur in uw gezicht

gapen

soms ook hartkloppingen

Wat te doen?

• Wat kun je doen wanneer iemand aangeeft het gevoel te hebben flauw te gaan vallen?

• Wat kun je doen als iemand is flauwgevallen?

Zie volgende dia

Flauwvallen:

Patiënt met de benen hoger dan het hoofd leggen. Pas opstaan na herstel. Zorg voor een rustige omgeving.

Gevoel van Flauwvallen:

Hoofd tussen de knieën brengen, daarna het hoofd oprichten, terwijl in de nek tegendruk wordt gegeven.

Orthostatische klachten

Wat geef je voor advies?

Niet snel overeind komen, neem de tijd. Ga eerst zitten. Zwaai de benen uit bed, sta daarna op.

Wat is je contactadvies? 

Wanneer moet iemand terugbellen na een wegraking?

Contact opnemen als patiënt opnieuw flauwvalt of als bewustzijn na enige minuten niet helder is.

Andere/ernstigere oorzaken van wegraking

Hart(ritme) problemen - vaak eerst afwijkende hartslag, dan wegraking

Epilepsie - vaak met trekkingen en na afloop suf/moe 

BRUE - kinderen 0-2 jaar - bleek - slap en/of blauw (zeer beangstigend voor ouders) 

= (Brief Resolved Unexplained Event)

hart(ritme)problemen, epilepsie en longembolieën. 

Bij hartklachten is het flauwvallen doorgaans plots of na een periode van afwijkende hartslag (snel of langzaam), bij epilepsie zijn er vaak trekkingen, is de patiënt na het bijkomen nog een tijd suf en kan de patiënt op zijn tong gebeten hebben. Als het gevoel van (bijna) flauwvallen niet binnen enkele minuten verdwijnt, kan dit ook een aanwijzing zijn voor een ernstige onderliggende oorzaak.

Een plotseling en onverwacht optredende schijnbaar levensbedreigende situatie (bleek, slap en/of blauw worden) bij een tevoren gezond kind, in de leeftijd van 0 tot 2 jaar. De ouder/ verzorger moet het kind sterk stimuleren en is ervan overtuigd dat het kind zonder stimulatie zou zijn overleden.

Wegraking in combinatie met hevige duizeligheid geeft urgentie

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U3 urgentie

Patiënt heeft last van meerdere wegrakingen maar geen pijn op de borst - welke urgentie vind je passend?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U5

opeenvolgende wegrakingen = U2 

Pijn thorax i.c.m. wegraking is U1

Wegraking in combinatie met pijn thorax

1. U1
2. U2
3. U3
4. U5

Levensbedreigend - U1 ambulance 

Triage via pijn thorax

Insult

Wat komt er in je op wanneer
je denkt aan het begrip
insult?

Toeval met verminderd bewustzijn en stuiptrekkingen

Oorzaken van een insult

Oorzaken van een insult kunnen zijn:

- Epilepsie 

- Koortsstuip

- Schedeltrauma

- ALTE 

- Alcohol/drugs gebruik 

Epilepsie: aandoening van de hersenen waarbij aanvallen optreden. Plotselinge bewusteloosheid gepaard gaande met trekkingen, vaak met tongbeet, schuim op de mond en urineverlies. Duurt enkele minuten

Koortsstuip: (6 mnd tot 6 jaar)

Begin van koortsperiode, als temp snel oploopt. - trekkingen van armen/benen - enkele minuten

Schedeltrauma: insult bij recent schedeltrauma kan op hersenschade duiden

BRUE: Aparent Life Threatening Event (0-2 jaar) plotseling optredend - bleek, slap, blauw --> kind moet door ouders sterk gestimuleerd worden

Alcohol/drugs: bij verschillende soorten drugs of overmatig alcoholgebruik kunnen er ook insulten optreden

Welke urgentie zet je in?
Man (39) heeft zojuist een insult gehad, duurde enkele minuten (trekkingen, schuim op mond) Niet bekend met epilepsie. Insult is nu voorbij. Geen drugs/alcohol gebruikt.

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U2, niet bekend met epilepsie, insult voorbij. Spoed is geboden 

Wat valt er onder een U1 urgentie bij insult?

1. BRUE en jonger dan 2 jaar
2. Koortsstuip, stuip voorbij leeftijd < 6 mnd
3. Repeterend insult
4. Alcohol/drugs gebruikt

Alle andere antwoorden zijn U2 urgentie

Bij een insult moet je als volgt handelen:
'Leg patiënt neer, stop iets in zijn/haar mond. Voorkom dat patiënt zich kan bezeren. Wanneer patiënt na trekkingen nog bewusteloos is: stabiele zijligging'

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist, je mag niets in de mond van de patiënt stoppen. (dit werd vroeger wel gedaan) 

Juiste:

Als patiënt niet ligt, zo snel mogelijk neerleggen. Stop niets in zijn mond. Voorkom dat patiënt zich bezeert. Als de trekkingen verminderen of stoppen en patiënt is nog bewusteloos: bij voorkeur in stabiele zijligging leggen.

Afsluiting en huiswerk

• Begrijp je de triagewijzer van wegraking en insult?

Huiswerk:

1. Maak Medilect: wegraking en insult
2. Maak twee casussen; 1 van wegraking en 1 van insult
3. Bereid je goed voor op de volgende les:

Hoofdpijn en neurologische uitval. Maak medilect van hoofdpijn en neurologische uitval.