H2a - 18 jan

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2a - Woensdag 18 januari

Nodig:

- Laptop

- Boek

Deze les:

• M. Schipper
• Aanmelden lessonup
• Uitleg: §2.5
  
• Aan de slag
• Afsluiting

Welkom!

Mevrouw Schipper

(Marijn)

SM

[e-mail]

di-woe-do

Inloggen lessonup

Stap 1: Ga naar www.lessonup.com

Stap 2: Klik op 'registreren'. 

Stap 3: Klik op 'verder als leerling'. 

Klascode       ojrel

Inloggen lessonup

Stap 4: Registreer je met je schoolmail. 

Stap 5: Vul de klascode in. 

Stap 6: Je krijgt nu een uitnodiging voor deze les. Klik op 'doe mee'.  

Klascode      ojrel

Cijfers...

Welke cijfers krijgen jullie nog terug?

• Presentatie 'isme'
• Werkstuk slavernij

Toetsen de rest van het jaar?

• Diagnostische toetsen
• Misschien later 'echte toetsen', mondeling, opdracht, verslag??

H2 - "De Gouden Eeuw"

Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)

Ontdekkers en hervormers

Regenten en vorsten

Pruiken en revoluties

Burgers en stoommachines

Waarom noemen wij de Gouden eeuw eigenlijk de Gouden eeuw?

1. Het ging heel goed met de handel, wetenschap en kunst.
2. Er zijn toen veel schilderijen met gouden lijsten gemaakt.
3. Het word gezien als de beste tijd ooit, vandaar 'gouden eeuw'.
4. Er werd toen veel goud uitgegeven aan dure dingen.

Wat was de echte naam van Nederland tijdens de Gouden eeuw?

1. Het Koninkrijk van Nederland
2. Het Koninkrijk der Zeven Verenigde Nederlanden
3. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
4. De Zeven Gewesten van Nederland

Cijfers...

Welke cijfers krijgen jullie nog terug?

• Presentatie 'isme'
• Werkstuk slavernij

Toetsen de rest van het jaar?

• Diagnostische toetsen
• Misschien later 'echte toetsen', mondeling, opdracht, verslag??

§2.5 "Burgers aan de macht"

De Republiek

Zeven gewesten 
Gewest: grotendeels zelfstandige staat.

Bestuurd door regenten.

De Republiek tussen 1715 en 1785.

Uit welke zelfstandige gewesten bestaat de Republiek? 

De Republiek

Holland

Overijssel

Friesland

Drenthe

Zeeland

Groningen

Limburg

Gelderland

Brabant

Utrecht

Zelfbestuur

• Geen eenheid
• Elk gewest eigen regels, privileges, rechtspraak en bestuur.
  
• Bestuur gewest = Gewestelijke Staten 

Gewestelijke Staten: Vergadering van adel, geestelijkheid en burgers. 

(staten --> standen)

Regenten

• Bestuur in de republiek lag in handen van regenten. 
• Zowel adel als niet-adel. 
• Niet-adel = rijke burgers in steden.
• Niet-adelekijke regenten vooral veel macht in Holland. 
• Adel = grootgrondbezitters platteland. 
• Vriendjespolitiek (=coöptatie/nepotisme)

Raadspensionaris

• De raadspensionaris was de woordvoerder van het gewest Holland en Zeeland in de Staten- Generaal.
  
• Taken: buitenlandse politiek en financiën. 
• Holland was veruit het rijkste gewest, dus de raadspensionaris was een hele machtige politicus. 

Eigenlijk was de raadspensionaris de hoogste politicus van de Republiek.

Johan van Oldenbarnevelt

Stadhouder

• De stadhouder was eerst de plaatsvervanger van de koning in de gwesten.
• Tijders de Nederlandse Opstand werd zijn belangrijkste taak het aanvoeren van het leger. 
• Stadhouders van Holland zijn het machtigst --> Familie van Oranje. 

Maurits van Oranje

Plaats de onderstaande

bestuursorganen op de goede plek:

Stadhouder

Regenten

Staten-Generaal

Raadspensionaris

Staatsgezinden

1. Belangrijkst: handel drijven en geld verdienen.
2. Vrede en weinig kosten voor leger noodzakelijk.
3. Belangrijke rol voor regenten en de raadspensionaris. 

Oranjegezinden

1. Belangrijkst: Republiek beschermen (tijdens Tachtigjarige Oorlog).
2. Sterk leger noodzakelijk.
3. Belangrijke rol voor stadhouder.

Ruzie tussen machtige mannen

• Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wilde bezuinigen op het leger. Prins Maurits (huis van Oranje) wilde dat niet. 
• De ruzie loopt volledig uit de hand en in 1618 pleegde Maurits een staatsgreep en liet de raadspensionaris gevangen zetten.
• Een jaar later liet Maurits de raadspensionaris onthoofden.

De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt in Den Haag.

Raadspensionaris

Stadhouder

Defensie

Handel

Legeraanvoeder

Maurits

Van Oldenbarnevelt

stamde af van Willem van Oranje.

Hij was vooral populair bij

In 1650 voorkwamen de raadspensionaris en

dat er een nieuwe stadhouder benoemd werd.

De stadhouder

de raadspensionaris

het gewone volk

Johan de Witt

de regenten

Mevrouw Schipper

Johan de Witt

(raadspensionaris)

Prins Willem II

(stadhouder)

Rampjaar 1672

Rampjaar 1672

“redeloos, radeloos, reddeloos”

Aanval Republiek door Frankrijk (Lodewijk XIV), Engeland en bisdommen Münster/Keulen

Huiswerk

Maken:

Paragraaf 2.5

Opdracht 3

Donderdag 19 januari - 8e uur