V5 10.5 opname van voedingsstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.5

Opname van voedingsstoffen

verteringsstelsel

Darmepitheel

• Groot oppervlak door darmplooien, darmvlokken en microvilli
• Passief en actief transport
• Resorptie via transporteiwitten

resorptie van voedingsstoffen

Passief transport:

Transport van deeltjes van een hoge naar een lage concentratie waar geen energie voor nodig is.

Vetachtige stoffen: glycerol en monoglyceriden gaan door de celmembraan (net als zuurstof en CO2) 

 water  (osmose) (door membraan eiwitten) gefaciliteerd transport

Actief transport

Transport tegen concentratieverschil in: kost energie

                      - kost energie (er wordt ATP voor gebruikt)

- gaat door speciale transport eiwitten in een semipermeabel membraan (celmembraan)

- gaat tegen de concentratie gradient in.

in de darmcel 

1. worden weer vetten gemaakt uit glycerol en vetzuren

2. worden vetdruppels verpakt (chylomicronen)

3. verlaten chylomicronen de cel dmv exocytose

4. komen in het lymfevat!!!!

niet in het bloedvat

resorptie van vetten

Vetstofwisseling

• Via het lymfevatenstelsel komen grote vetzuren als chylomicronen in de ondersleutelbeenader terecht
• Daarna via het bloedvatenstelsel waarbij vetzuren afgegeven worden aan organen, waaronder de lever
• In de lever verwerkt tot andere vetachtige stoffen zoals cholesterol
• Verpakt in blaasjes om verder vervoerd te worden
• LDL blaasjes bevatten weinig eiwitten om het vet heen, HDL blaasjes bevatten veel eiwitten. LDL kan hierdoor vet verliezen in de bloedvaten en ophopen

De lever

Bouw van de lever

Doorbloeding van de lever:

AORTA

Leverslagader --> zuurstof rijk bloed

Poortader --> zuurstof arm bloed

Leverader --> zuurstof arm bloed

Onderste HOLLE ADER

Hoe lopen de pijlen?

Hoe loopt de stroom van het bloed en van het gal?

= glycogenese

(LDL & HDL)

s:

Biliverdine is de afvalstof die ontstaat uit de afbraak van hemoglobine

(galzouten)

= aldehydedehydrogenase

beschadigde lever

Alcohol = giftig

met name hersencellen onherstelbaar beschadigd

te veel alcohol kan de lever niet aan, er ontstaat littekenweefsel = levercirrose 

Werk verder aan de opdrachten 

Zie daarvoor studiewijzer