10.5 Voeding en vertering VWO 5 Nectar

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.5 Voeding en vertering

Opname van voedingsstoffen

Nectar, 4e editie

Zie BINAS 82. Waar start de vetvertering bij baby's?

1. In de maag
2. In de lever
3. In de alvleesklier
4. in de 12-vingerige darm

Vertering van vet bij baby

                      - kost energie (er wordt ATP voor gebruikt)

- gaat door speciale transport eiwitten in een semipermeabel membraan (celmembraan)

- gaat tegen de concentratie gradient in.

0

Vetdruppels

Let op: hier is nog géén sprake van 

vertering! Je ziet hier slechts het

 emulgeren  van een vet: grote 

vetdruppels vallen uiteen in kleinere 

druppels door galzure zouten.

Verteringsproducten van vet

Niet opneembaar

Niet opneembaar

Opneembaar

Opneembaar

Daarna opname in... 

Bloed of lymfe: Route hangt af van formaat vetzuurstaarten.

Kleine vetzuren (12 C-atomen of minder) zijn redelijk wateroplosbaar                   opname in bloedvat

Grotere vetzuren zijn niet wateroplosbaar                   opname in lymfevat, via chylomicronen

In de darmcel 

1. worden weer vetten gemaakt uit glycerol en vetzuren

2. worden vetdruppels verpakt (chylomicronen)

3. verlaten chylomicronen de cel dmv exocytose

4. komen in het lymfevat!

niet in het bloedvat

resorptie van vetten

En daarna...

HDL / LDL: gezond / ongezond

 Lever maakt uit lipoproteïnen transportblaasjes voor vetachtige stoffen (zoals vetmoleculen, vetzuren en cholesterol)

- Blaasjes gemaakt met veel lipoproteïnen (High Density Lipoproteins) verkleinen de kans op aderverkalking

- Blaasjes gemaakt met weinig lipoproteïnen (Low Density Lipoproteins) vergroten de kans op aderverkalking

Nog een paar vragen om te checken...

Eiwitten zijn:

1. Brandstoffen
2. Bouwstoffen
3. Brandstoffen en bouwstoffen
4. aminozuren

Kun je van niet-essentiële aminozuren essentiële aminozuren maken?

1. ja
2. nee

Als ik een vetmolecuul volledig verteer, hoeveel moleculen hou ik dan over?

1. 1
2. 2
3. 4
4. meer dan 4

Onverzadigde vetten:

1. Hebben dubbele bindingen, zijn gezond
2. Hebben dubbele bindingen, zijn ongezond
3. Geen dubbele bindingen, zijn gezond
4. Geen dubbele bindingen, zijn ongezond

Chylomicronen:

1. transportblaasjes voor vet
2. transportblaasjes voor aminozuren
3. geëmulgeerde vetten
4. micellen

Laatste: Welke van de twee is gezond?

1. cholesterol in HDL-blaasjes
2. cholesterol in LDL-blaasjes