4.3 Nederland bezet Tijd voor Geschiedenis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

4.3 Nederland bezet 

Leerdoelen:

• Je herkent voorbeelden van collaboratie, verzet en aanpassing van de Nederlandse bevolking
• Je kunt beschrijven hoe het leven eruit zag tijdens de Duitse bezetting
• Je kunt beschrijven waarom de Slag bij Arnhem resulteerde in het ontstaan van de Hongerwinter 

Keuzes in tijden van bezetting /1

• 1939: Duitsland valt Polen aan. Nu toch echt oorlog. 
• Nederland wil neutraal blijven
• mei 1940: Duitsland valt Nederland binnen, Hitler wil onze havens hebben
•  Bombardement op Rotterdam, Nederland geeft zich over
• Koningin gevlucht met de regering, Duitse bezetting begint
• 
  

Keuzes in tijden van bezetting/2

• Duitsland neemt het bestuur over: alle partijen verboden behalve de NSB
• NSB leden collaboreerden
• Andere mensen collaboreerden omdat ze daarmee geld verdienden
• Mensen gingen ook in het verzet
• Persoonsbewijzen vervalsen, illegale kranten afdrukken
• De meeste mensen durfden geen risico's te nemen; ze deden wat de bezetter wilde. Sommigen namen kleine risico's, bijvoorbeeld een radio verstoppen en luisteren, je fiets niet afgeven, niet klikken.

Wat is collaboratie?

1. Niet mee werken met de Duitsers
2. Meewerken met de Duitsers
3. Doorgaan met je leven tijdens de bezetting
4. Aanval plegen op de Duitsers

Noem een paar activiteiten van het verzet:

Maken:

Tijd voor Geschiedenis 4.3

Vraag 2, 3 en 10 

Vijf jaar bezetting

• Dagelijks leven gaat z'n gang, maar de oorlog was overal
• Gebrek aan voedsel en levensmiddelen: distributiebonnen 
• Kranten, verenigingen, omroepen onder controle van de nazi's (censuur) 
• Avondklok
• 3 maanden na D-Day staan de geallieerden aan de grens, feest! Dolle Dinsdag 
• Slag om Arnhem: deze verloren de Geallieerden. Gevolg:
• 1944: Zuiden van NL bevrijd, de rest nog niet...

Vijf jaar bezetting

• Midden van Nederland werd oorlogsfront
• Noorden en Westen minder toevoer van voedsel en brandstof (ook reactie op spoorwegstaking)
• Strenge winter in aantocht..
• Hongerwinter  
• Hongertochten, veel doden
• 5 mei 1945: de bezetter geeft zich over, capitulatie
• Nederland weer vrij

Op wat voor manier is de oorlog merkbaar in Nederland? Noem twee manieren.

Waardoor ontstond de Hongerwinter?

Afsluiting
Noem twee dingen uit deze les die je nog niet wist:

Maken:

Tijd voor Geschiedenis 4.3 

vraag 13, 15 en 19

Leerdoelen:

• Je herkent voorbeelden van collaboratie, verzet en aanpassing van de Nederlandse bevolking
• Je kunt beschrijven hoe het leven eruit zag tijdens de Duitse bezetting
• Je kunt beschrijven waarom de Slag bij Arnhem resulteerde in het ontstaan van de Hongerwinter