Herhalingsles Thema 5 B5.1 t/m B5.3

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Waarnemen

Je kunt dingen om je heen zien, horen, ruiken, proeven en/of voelen. Dat noem je waarnemen.

Om te kunnen waarnemen gebruik je je zintuigen

Om te kunnen waarnemen heb je ook je hersenen nodig

Impulsen

zintuigen vangen prikkels op

zintuigen maken van prikkels electrische stroompjes (impulsen)

Impulsen gaan via zenuwen naar de hersenen

Zintuigen

Zintuigen nemen informatie op uit je omgeving: prikkels.

Je hebt verschillende zintuigen:

• lichtzintuig in je oog 
• gehoorzintuig in je oor 
• reukzintuig in je neus 
• smaakzintuig in je tong 
• warmte-, koude-, pijn- en tastzintuigen in je huid 

Elk zintuig reageert op één soort prikkel.

Met welk van deze organen kun je de prikkel 'tast' waarnemen?

1. Huid
2. Neus
3. Oor
4. oog

Met welk van de onderstaande organen kun je niet waarnemen?

1. Huid
2. Neus
3. Ogen
4. Hart

Hoe komen impulsen van een zintuig in de hersenen?

1. Via bloedvaten
2. Via zenuwen
3. Via klieren
4. Via prikkels

Wat is een prikkel?

1. Iets wat je doorstuurt naar je hersenen
2. Iets wat je waarneemt met je zintuig
3. Ander woord voor impuls
4. Iets wat je afgeeft met je zintuig

Bouw van de huid

De huid bestaat uit:

1. Opperhuid (hoorn- en kiemlaag): de hoornlaag slijt steeds af en wordt aangevuld door cellen uit de kiemlaag.
2. Lederhuid: met zweet- en talgklieren, spieren, bloedvaten en zintuigjes. 
3. Onderhuids bindweefsel: met bloedvaten, zenuwen en vet. Vet isoleert tegen kou.

Op temperatuur blijven

De huid helpt je lichaamstemperatuur op 37°C te houden.

Je koelt af door het wijder worden van bloedvaatjes in de huid en door te zweten.

Je houdt warmte vast doordat bloedvaatjes in de huid nauwer worden en door te rillen.

Als je het koud hebt, krijg je ook kippenvel. Dat helpt niet om de warmte vast te houden.

Brandwonden

Water, de rest komt later.

Brandwond heeft lauw, stromend water nodig om te koelen. 10 minuten minimaal.

Verbranding over GROTE oppervlakten en DERDE graads verbrandingen hebben altijd een dokter nodig.

Welk laag bestaat uit dode cellen?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuidsbindweefsel

Talgklieren produceren zweet.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is geen functie van de huid

1. Beschermen van je lichaam
2. Omgeving waarnemen
3. Lichaamstemperatuur regelen
4. Bewegen

Welk zintuig zit er niet in je huid?

1. Drukzintuig
2. Koudezintuig
3. Warmtezintuig
4. Prikkelzintuig

Je loopt naar buiten en krijgt het koud.
Wat gebeurt er met je huid?
De zweetklieren produceren meer/minder zweet

1. meer
2. minder

Buitenkant oor

1. Oorschelp: vang luchttrillingen op
2. Gehoorgang: geven luchttrilling door aan binnenoor
3. Oorlelletje: Leuk voor een oorbel

Binnenkant oor

Gehoorzenuw: De impulsen gaan via deze zenuw naar de hersenen

Oorsmeerkliertjes: Maken oorsmeer, dit houdt het trommelvlies soepel

Trommelvlies: Gaat trillen als lucht in gehoorgang trilt

Slakkenhuis: hier liggen zintuigcellen die de trillingen opvangen en omzetten in impulsen.

Trommelholte: ligt achter het trommelvlies

Gehoorbeentjes: geven trillingen door aan het slakkenhuis

Buis van Eustachius: verbindt de trommelholte met de keelholte. Als je slikt of gaapt gaat deze buis open en regelt dit de luchtdruk in je oor

Wat is de juiste volgorde van geluid in je oor?

1. gehoorgang - gehoorbeentjes - trommelvlies - slakkenhuis - gehoorzenuw
2. gehoorgang - gehoorbeentjes - slakkenhuis - gehoorzenuw - trommelvlies
3. gehoorgang - trommelvlies - gehoorzenuw - gehoorbeentjes - slakkenhuis
4. gehoorgang - trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis - gehoorzenuw

Waar wordt een geluidsprikkel omgezet in een impuls?

1. Oorschelp
2. Trommelvlies
3. Buis van Eustachius
4. Slakkenhuis

Waarmee is de trommelholte verbonden met de keelholte?

1. Trommelvlies
2. Buis van Eustachius
3. Gehoorgang

Buitenkant oog

1. Wenkbrauw: zorgt dat zweet of ander vocht niet in je oog loopt
2. Ooglid: verspreidt traanvocht over je oog
3. Wimpers: beschermen de ogen tegen vuil en fel licht
4. Pupil: Opening in de iris, hier gaat licht je oog binnen
5. Iris: Gekleurde gedeelte van het oog
6. Harde oogvlies: Witte gedeelte van je oog
7. Hoornvlies: ligt over de iris en pupil, is doorzichtig
   

Binnenkant oog

Oogspier: draaien de ogen in de richting waarin je kijkt

Glasachtig lichaam: vulling van het oog, soort gelei

Lens: zorgt ervoor dat je scherp kunt zien

Harde oogvlies: buitenste laat van het oog

Netvlies: binnenste laat van het oog, hier liggen de zintuigcellen waar de impulsen ontstaan

Vaatvlies: middelste laag van het oog, bevat bloedvaten

Oogzenuw: impulsen gaan via deze zenuw naar de hersenen

Blinde vlek: Plaats in het netvlies waar geen zintuigcellen liggen

Gele vlek: hier liggen de meeste zintuigcellen en kun je het scherpst zien

Welk onderdeel van het oog moet vochtig blijven door middel van traanvocht?

1. Pupil
2. Iris
3. Hoornvlies
4. Vaatvlies

Hoe wordt het gekleurde deel van je oog genoemd?

1. pupil
2. glasachtig lichaam
3. hoornvlies
4. iris

Op dit deel van de oog valt het licht en bevat de meeste zintuigcellen

1. Gele vlek
2. Netvlies
3. Blinde vlek
4. Vaatvlies

Slechtziendheid

1. Iemand die verziend is kan van dichtbij niet scherp zien
2. Hij heeft een bolle (+) lens nodig in een bril
3. Iemand die bijziend is kan ver weg niet scherp zien
4. Hij heeft een holle (-) lens nodig

 

Vincent's vader heeft moeite met het lezen van een boek. Is hij verziend, of bijziend?

1. Verziend
2. Bijziend

Als je bijziend bent dan...

1. Zie je de dingen van dichtbij niet meer scherp
2. Zie je de dingen veraf niet meer scherp

Zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg

Zenuwen

Impulsen

zintuigen vangen prikkels op

zintuigen maken van prikkels electrische stroompjes (impulsen)

Impulsen gaan via zenuwen naar de hersenen

Zenuwstelsel bestaat uit zenuwen, ruggenmerg en hersenen

1. waar
2. niet waar

Welke taak heeft het zenuwstelsel?

1. aansturen van spieren en klieren
2. fijnmaken van voedsel tot voedingsstoffen
3. opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide
4. vervoeren van bloed

In welk orgaan vindt de bewustwording plaats van de prikkels?

1. Ruggenmerg
2. Hersenen
3. Netvlies
4. Zenuwbanen