Argumenteren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

• Herkennen van standpunten.
• Herkennen van argumenten.
• Weten wat het communicatiebeginsel is.
• Herkennen van verzwegen standpunten.
• Herkennen van verzwegen argumenten.

00:10

Wat betekent genderneutraal?

01:02

Wat wil de spreker tot nu toe duidelijk maken?

01:34

Wat wil de spreker met deze voorbeelden duidelijk maken?

01:50

Staat de spreker volgens jouw positief, negatief of neutraal tegenover dit onderwerp?

Is er in dit filmpje sprake van een standpunt

1. Ja
2. Nee

Waar kun je een standpunt aan herkennen?

Het standpunt in dit filmpje:

LHBTI willen af van sterotyperingen man/vrouw,omdat die hokjesgeest door sommigen als kwetsend wordt ervaren.

Signaalwoorden voor standpunten:

Ik vind dat...

Zij zijn van mening dat...

Volgens die organisatie...

De conclusie is dat...

enz..enz..

Signaalwoorden van argumenten:

want

omdat

aangezien

immers

enz...enz

0

Is in het filmpje een signaalwoord voor een standpunt gebruikt?

1. Ja
2. Nee

Welk signaalwoord zou je kunnen gebruiken?

1. Immers
2. Omdat
3. Volgens
4. Aangezien

Wordt het ‘geschetste scenario’ volgens jou gebruikt om de kijker/luisteraar te beïnvloeden?

Ja

Nee

Communicatiebeginsel

Regels voor communicatie (dus ook voor argumenteren)

• Wees duidelijk
  
• Wees eerlijk
  
• Wees efficiënt
  
• Wees ter zake

Verzwegen standpunt en argument

Context van verborgen standpunten en argumenten is belangrijk.

• Weet je met bepaalde voorkennis meer dan dat de schrijver/spreker zegt?
• Zegt de schrijver het een, maar wordt er iets anders bedoeld?

Verzwegen argumenten 

Verzwegen argumenten moet je duidelijk maken (expliciteren)

Dit doe je door middel van logica:

Als (argument), dan (standpunt)

Bijvoorbeeld: Als ik mijn hond niet mee mag nemen, dan ga ik niet werken

Hittegolf

Het is jammer dat we nog maar zo weinig merken van klimaatverandering. Daardoor is er geen gevoel van urgentie, terwijl we nu toch eigenlijk de laatste kans hebben om iets aan de catastrofale opwarming te doen.

Gaf Moeder Aarde ons maar wat duidelijkere signalen! Een hittegolf in Europa, bijvoorbeeld, met temperaturen boven de 40 graden in Parijs en 45 graden in Madrid. En dat die zo vaak voorkomen dat ze in Spanje hittegolven zelfs namen gaan geven, net als stormen. Of extreme wateroverlast. Dat zou óók een duidelijk signaal zijn. Dat bijvoorbeeld in Limburg de rivieren overstromen. Of dat in de VS de ene staat te kampen heeft met grote overstromingen, terwijl in een andere juist extreme droogde heerst. En bosbranden, natuurlijk. Als we er daar nou veel meer van zagen op alle continenten, als een soort noodvuur van de aarde, dan wisten we tenminste dat klimaatverandering echt is. Terugtrekkende gletsjers, verdwijnend Noordpoolijs, een kwarteeuw zonder Elfstedentocht; kregen we nou maar dat soort onmiskenbare signalen, ja dan zou de mensheid wakker schrikken en het probleem eindelijk serieus nemen. Toch?

HITTEGOLF

Het is jammer dat we nog maar zo weinig merken van klimaatverandering. Daardoor is er geen gevoel van urgentie, terwijl we nu toch eigenlijk de laatste kans hebben om iets aan de catastrofale opwarming te doen.

Gaf Moeder Aarde ons maar wat duidelijkere signalen! Een hittegolf in Europa, bijvoorbeeld, met temperaturen boven de 40 graden in Parijs en 45 graden in Madrid. En dat die zo vaak voorkomen dat ze in Spanje hittegolven zelfs namen gaan geven, net als stormen. Of extreme wateroverlast. Dat zou óók een duidelijk signaal zijn. Dat bijvoorbeeld in Limburg de rivieren overstromen. Of dat in de VS de ene staat te kampen heeft met grote overstromingen, terwijl in een andere juist extreme droogte heerst. En bosbranden, natuurlijk. Als we er daar nou veel meer van zagen op alle continenten, als een soort noodvuur van de aarde, dan wisten we tenminste dat klimaatverandering echt is. Terugtrekkende gletsjers, verdwijnend Noordpoolijs, een kwarteeuw zonder Elfstedentocht; kregen we nou maar dat soort onmiskenbare signalen, ja dan zou de mensheid wakker schrikken en het probleem eindelijk serieus nemen. Toch?

Welke elementen van het communicatiebeginsel worden in het artikel ‘Hittegolf’ overtreden?

Waar zegt de schrijver
iets anders dan
hij bedoelt?

Noteer 1 verzwegen argument uit 'Hittegolf' in een als...dan-formule.

Bij argumentatie is altijd sprake van een poging om een standpunt te verdedigen.

1. Waar
2. Niet waar

Argumentatie kun je ALTIJD herkennen aan indicatoren/signaalwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Een verzwegen argument neem je niet mee in een verschil van mening.

1. Waar
2. Niet waar

Bij een verzwegen standpunt zit automatisch een verzwegen argument.

1. Waar
2. Niet waar

Meer over het herkennen van standpunten en argumenten?

Lees de tekst ‘Wat als de hele wereld genderneutraal zou zijn?’

  

Noteer minimaal 3 argumenten van de mensen die worden geïnterviewd. 

Bespreek samen met een klasgenoot welke argumenten hij/zij/die heeft gevonden. 

Meer weten over verzwegen standpunten en argumenten?

Bekijk dit filmpje voor extra uitleg.

Meer lezen?

Bouman, M. (2022, 14 juli). Hittegolf. FD.nl. Geraadpleegd op 21 september 2022, van  https://fd.nl/opinie/1445682/hittegolf 

Eemeren, F. van & F. Snoeck Henkemans (2021). Identificeren van meningsverschillen en het analyseren, beoordelen en houden van betogen. Zesde herziene druk. Groningen / Houten: Noordhoff Uitgevers. ISBN 9789001862381. 

 [NOS op 3]. (2017, 28 juli). Wat als de wereld genderneutraal was? | NOS op 3 [Video].  

YouTube. Geraadpleegd op 20 september 2022, van https://www.youtube.com/watch?v=AxSA_X0OqO4