15.2 Het gehoorzintuig

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.2 Gehoorzintuig

Voorkennisvragen

1. Wat is geluid?

2. Welk type receptoren heb je dus nodig om geluidprikkel om te zetten in een impuls?

3. Wat is de hoogste toon dat mensen kunnen horen?

Leerdoelen 15.2

• Je kunt de bouw en werking van het gehoorzintuig beschrijven.
• Je kunt het verband uitleggen tussen het geluidsvolume en een gehoorbeschadiging.

Receptorcellen voor geluid

• Haarcellen: zintuigcellen met lange cilien.
• Cilien: zintuigharen, bij verbuiging ontstaan er impulsen in de haarcel.
• Mechanoreceptor: zintuigcel gevoelig voor mechanische prikkeling. 

Het gehoorzintuig (BINAS 87D)

Buitenkant oor

• Buitenoor: oorschelp en gehoorgang.
  
• Oorschelp: vangt geluid op.
  
• Gehoorgang: verplaatst trillingen.
• Trommelvlies: vliesje, trilt mee met de frequentie van het geluid.
  
• Trommelholte = holte achter het trommelvlies waar de gehoorbeentjes liggen.

Middenoor

• Buis van Eustachius: Nauwe buis van het middenoor naar de keelholte, heft drukverschillen tussen buitenoor en middenoor op.
  

Gehoorbeentjes

• Gehoorbeentjes: beentjes in het middenoor (hamer, aambeeld, stijgbeugel).
  
  
•  Versterken de trillingen van het trommelvlies en geven ze door naar het binnenoor.

Deel gaat via schedelbeenderen 

Slakkenhuis

Eigen frequentie

basilair membraan.

10000 Hz (hoge toon):

dichtbij in het slakkenhuis

400 Hz (lage toon):

ver in het slakkenhuis

Welke geluidsgolven komen aan het einde van het slakkenhuis?

1. zachte basmuziek
2. zacht stemgeluid
3. pistoolschot
4. rookalarm

Dwarsdoorsnede slakkenhuis

Depolarisatie door instroom K+ (!) in de zintuigcel door druk op de zintuigharen/ ciliën.

Endolymfe

Calciumpoort reageert op spanningsverschil

Blaasje met neurotransmitter

Perilymfe

Haarcel in orgaan van Corti

Depolarisatie

Gehoorzenuwcel

Geluidsgolven vs impulsen

Hoge toon: hoge frequentie

Lage toon: lage frequentie

-> andere plek in het basilair membraan

-> andere zenuwcel

Geluidsgolven vs impulsen

Harde toon: grote amplitude

Zachte toon: kleine amplitude

Hoge/ lage frequentie impulsen door de zenuwcellen

Richting van het geluid

Snelheid van het geluid in lucht: +/- 340 m/s

Snelheid van het geluid in water: +/- 1500 m/s

Wat gebeurt er met je gehoor onder water?

Geluidssterkte

Wordt uitgedrukt in dB. Elke 10 dB erbij is 2 x zo hard.

Geluidssterkte

Gehoorbeschadiging

Gehoorbeschadiging