Grammatica zinsdelen: zinsdeelzin les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

Zinsdeelzinnen

Doel van de les

Deze les gaan we verder met het oefenen van het benoemen van zinsdeelzinnen.

Terugblik: wat is er blijven hangen van de vorige les over zinsdeelzinnen?

Wie het laatste koekje heeft gepakt, krijgt geen toetje meer.

Ik heb een proefwerk over het vak grammatica.

Als het mooi weer is, gaan we op vakantie met de tent.

Vanwege de aanhoudende regen lopen de riolen over.

Zinsdeel

Zinsdeelzin

Maak van het zinsdeel tussen haakjes een zinsdeelzin.

[Een diabetespatiënt] krijgt tegenwoordig vaak een insulinepompje.

Uitleg: zinsdeelzinnen

Zinsdeelzinnen

• Een bijzin is altijd een zinsdeel van de hoofdzin. (bwb, lv, ow etc.)
  
• Een zinsdeel met een persoonsvorm erin is een zinsdeelzin.
• We kennen de volgende zinsdeelzinnen: ow-zin, lv-zin, nw.deel-zin, mv-zin, en bwb-zin.
  

Uitleg zinsdeelzinnen

zinsdeelzinnen:

• Een bijzin is een zinsdeel in een hoofdzin.

• Je kunt een bijzin dus als zinsdeel benoemen

We kennen de volgende zinsdeelzinnen: ow-zin, lv-zin, nw.deel-zin, mv-zin en bwb-zin.

Hoe vind en benoem je een zinsdeelzin?

Stappenplan:

1. Zoek de bijzin en noteer deze.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep). De volgorde mag je een beetje veranderen.

3. Ontleed nu de 'nieuwe' zin.

4. Het zinsdeel van het vervangen woord staat gelijk aan de bijzin: de zinsdeelzin.

Stappenplan

1. Zoek de bijzin
   
   
2. Vervang de bijzin door één woord/woordgroep
   
   
3. Ontleed de 'nieuwe zin'
   
   
4. Zinsdeel = zinsdeelzin
   

Voorbeeld

Omdat het zo hard regent, blijf ik vandaag binnen.

1. Omdat het zo hard regent
2. Vanwege de regen blijf ik vandaag binnen.
3. pv = blijf / ow = ik / wg = blijf binnen / bwb = vandaag, vanwege de regen
4. omdat het zo hard regent = bwb-zin
   

Volg het stappenplan en benoem de bijzin in deze zin:

"Dat Usain Bolt alweer de snelste is, had iedereen wel verwacht."

Uitleg zinsdeelzin benoemen

"Dat Usain Bolt alweer de snelste is, had iedereen wel verwacht."

• Dat Usain Bolt alweer de snelste is
  
• Dat had iedereen wel verwacht.
  
• pv =  had / ow = iedereen / wg = had verwacht / lv = dat
  
• Dat Usain Bolt alweer de snelste is = lv-zin
  

Volg het stappenplan en benoem de bijzin in deze zin.

"De finale is door de scheidsrechter tien minuten stilgelegd, omdat er kwetsende dingen werden geroepen."

Uitleg zinsdeelzin benoemen

 "De finale is door de scheidsrechter tien minuten stilgelegd, omdat er kwetsende dingen werden geroepen."

1. omdat er kwetsende dingen werden geroepen.
   
2. De finale is door de scheidsrechter tien minuten stilgelegd wegens geroep.
   
3. pv =  is / ow = de finale / wg = is stilgelegd / bwb = wegens geroep
   
4. omdat er kwetsende dingen werden geroepen. = bwb-zin
   

Huiswerk voor de volgende les

Maak opdracht 6 op blz. 250.
Gebruik het stappenplan om de zinsdeelzin te benoemen.