Les 2 - Taalverzorging (uitleg voegwoorden + bijwoord)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Les 3 - Taalverzorging 

1. Uitleg voegwoorden + bijwoord

2. oefeningen via LessonUp

3. zelfstandig aan de slag

Fijne vakantie!

samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen worden met elkaar verbonden door voegwoorden. 

Hoe herken je een samengestelde zin?

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord (nev. vw.)

Dit zijn: en, of, maar, want, dus.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord (ond. vw.)

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Voegwoord (vw)

Welk van de onderstaande woorden is géén voegwoord?

1. maar
2. toen
3. desondanks
4. gisteren

Wat is het voegwoord in onderstaande zin?

We gaan wandelen, mits het droog blijft.

1. we
2. wandelen
3. mits
4. droog

Wat is het voegwoord in onderstaande zin?

Hij herinnerde ons eraan dat we moesten opschieten.

1. eraan
2. dat
3. we
4. ons

geen voegwoord

voegwoorden: en, of, maar, want, dus

voegwoorden: omdat, zodat, die, dat, of, ...

nevenschikking

onderschikking

enkelvoudig

of; nevenschikkend of onderschikkend?

Hoofdzin: onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar en kun je niet uit elkaar halen. (nevenschikkend voegwoord)

Bijzin: onderwerp en persoonsvorm staan uit elkaar of kun je uit elkaar halen. (onderschikkend voegwoord)

1. We vroegen ons af of hij het wel gaat halen.

2. Hij gaat voetballen of hij gaat tennissen.

Zijn de voegwoorden nevenschikkend of onderschikkend?

nevenschikkende voegwoorden

onderschikkende voegwoorden

en

terwijl

maar

doordat

dus

als

toen

want

hoewel

omdat

bijwoord

Het bijwoord:

- zegt iets over een werkwoord, een bijvoeglijk naamwoord of over een ander bijwoord

- geeft een tijd aan

- geeft een plaats aan

Bijwoord

Een bijwoord is niet hetzelfde als een bijwoordelijke bepaling!!

Bijwoord = woordsoort

Bijwoordelijke bepaling = zinsdeel

Een bijwoordelijke bepaling bevat vaak een bijwoord

bijwoord

Een bijwoord zegt iets over een werkwoord.

bijv.

1. Hij werkt hard.

2. De telefoon laadt snel op.

3. Piet luiert graag in zijn weekenden.

bijwoord

Een bijwoord zegt iets over een bijvoeglijk naamwoord:  

bijv.

1. Zij is een heel goede leerling.

2. Janneke maakt erg mooie tekeningen.

bijwoord

Een bijwoord zegt iets over een ander bijwoord.

bijv.

1. Zij maakt heel erg mooie tekeningen.

2. De telefoon laadt super snel op.

3. Piet luiert heel graag in zijn weekenden.

bijwoord

Een bijwoord geeft een plaats of een tijd aan.

bijv.

1. Toen mocht ik hier komen.

2. Gisteren had ik de afslag naar links genomen.

3. Zullen we elkaar overmorgen ergens treffen?

Wat is het bijwoord?

Het bijwoord

Gisteren

zag

ik

een

beroemdheid

Sleep het bijwoord uit de zin. 

bijwoord

Ze 

komt

vrolijk

naar

het

feest.

Sleep het bijwoord of de bijwoorden uit de zin. 

bijwoord

Ze 

komt

hopelijk

naar

het

feest.

Wat is het bijwoord/ zijn de bijwoorden?
Jan kan heel hard fietsen.

1. hard
2. heel, hard
3. heel
4. fietsen

Wat is een bijwoord?

1. Misschien
2. doe
3. ik
4. het.

Wat zijn bijwoorden?

Bijwoorden ...

1. geven extra informatie bij een werkwoord.
2. geven extra informatie bij een zelfstandig naamwoord.
3. geven extra informatie bij een bijvoeglijk naamwoord.
4. geven extra informatie bij een ander bijwoord.

Aan de slag!

individueel of binnen je groepje

maak opdr. 2, 6, 7, 8 en 9 van hfdst. 7 

- van opdr. 9 mag je 4a en 8a overslaan

- hw voor woensdag na de vakantie