2.4 Rechtspraak en straffen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Na voetbalrellen neemt de politie tien supporters mee naar het bureau. Ze worden verdacht van geweldpleging en vernieling.De politie mag de supporters:

I. een strafbeschikking uitvaardigen.
II. een transactie opleggen.
III. fouilleren.

1. Alleen I is juist
2. I en II zijn juist
3. Alleen III is juist
4. I, II en III zijn juist

Wie behoort tot het Openbaar Ministerie?

I. De officier van justitie.
II. De advocaat.
III. De politie.
IV. De rechter.

1. I, II en III zijn juist
2. I en III zijn juist
3. II, III en IV zijn juist
4. Alleen I is juist

Voor de dader heeft het verschillende gevolgen of een strafbare handeling als misdrijf of als overtreding wordt beschouwd. Welke van de beweringen is of zijn juist?

I. Bij misdrijven zijn de maximumstraffen hoger.
II. Een poging tot een misdrijf is strafbaar, een poging tot een overtreding niet.

1. I is juist, II is onjuist
2. I is onjuist, II is juist
3. I en II zijn beide juist
4. I en II zijn beide onjuist

Een agent belt bij je aan en zegt: “Ik denk dat er een gestolen fiets in jouw schuur staat. Ik wil graag even in de schuur rondkijken. Geef mij dus maar de sleutel.”

Ben je verplicht hem de sleutel te geven? Motiveer je antwoord.

2.4 Rechtspraak en straffen

lesboek bladzijdes 46 t/m 49

Leerdoelen

• Je kan uitleggen waarom we straffen en wat we daarmee willen bereiken 
• Je kan uitleggen hoe een rechtszaak verloopt en welke straffen opgelegd kunnen worden
• Je kan het verschil uitleggen tussen volwassenenstrafrecht, jeugdstrafrecht en adolescentenstrafrecht

Waarom straffen we? Welk doel hebben we daarmee?

Waarom straffen we? Welk doel hebben we daarmee?

Waarom straffen we?

1. Wraak en vergelding

2. Afschrikking

3. Voorkomen van eigenrichting

4. Resocialisatie 

5. Beveiligen van de samenleving

Terechtzitting/rechtszaak 

Kantonrechter

Politierechter

Meervoudige kamer

behandelt alle misdrijven waarvoor max 12 maanden straf geëist kan worden

behandelt overtredingen

behandelt ingewikkeldere en zwaardere misdrijven

Wetboek van strafvordering

Hierin staat hoe de strafrechtelijke procedure verloopt.

Verloop rechtszaak

1. Opening

2. Aanklacht

3. Verhoor/Onderzoek

4. Requisitoir

5. Pleidooi

6. Laatste woord verdachte

7. Vonnis 

Hoger beroep

• Als de veroordeelde OF de Officier van Justitie het niet eens is met het vonnis kan hij/zij in hoger beroep gaan
  

Het gerechtshof doet de strafzaak dan helemaal opnieuw

• Mocht je het dan nog niet eens zijn, kan je in cassatie gaan bij de Hoge Raad
  
• Hoge Raad kijkt alleen of het recht goed is toegepast, maar doet niet opnieuw onderzoek 

Soorten straffen: hoofdstraffen 

1. Vrijheidsstraf 

2. Geldboete 

3. Taakstraf 

Bijkomende straffen & strafrechtelijke maatregelen 

Voorbeelden 

• Rijbewijs innemen 
• Stadionverbod
• Straatverbod
• Schadevergoeding betalen 
• TBS  

TBS

Tbs (terbeschikkingstelling) is een maatregel om de samenleving te beschermen tegen mensen die misdrijven plegen terwijl ze lijden aan een ernstige stoornis of gebrekkige ontwikkeling.

bron: https://www.rechtspraak.nl/Themas/Tbs

Voorwaarden 

• De dader heeft een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat. Of een misdrijf dat speciaal genoemd wordt in de wet, zoals bedreiging.
• De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke beperking toen hij de misdaad beging.
• De veiligheid van anderen is in gevaar vanwege de kans op herhaling

Kenmerken 

• ongeveer 9 op de 10 is man
• de gemiddelde leeftijd ligt rond de 44 jaar
• ongeveer 1 op de 3 heeft een psychotische stoornis
• ongeveer 2 op de 3 hebben een persoonlijkheidsstoornis

Jeugdstrafrecht 

• 12 tot 18 jaar 
• Resocialisatie 
• Kan ook jeugd TBS worden opgelegd  

nos.nl

Adolescentenstrafrecht

• 16 tot 23 jaar 
• Straffen volgens jeugdrecht of volwassenenstrafrecht 

www.ad.nl

Naar een rechtszaak kijken...

• Wat is de aanklacht?
•  Wat is het verhaal van de verdachte?
• Wat is het verhaal van de getuige?
• Wat wordt benoemd in het requisitoir?
• Wat wordt benoemd in het pleidooi?
• Maakt de verdachte gebruik van zijn laatste woord en wat zegt hij?
• Wat is het vonnis?

Huiswerk

Lezen paragraaf 2.4 Rechtspraak en straffen

lesboek bladzijdes 46 t/m 49 

Maken van paragraaf 2.4 in je digitale werkboek vraag 3, 4, 5, 8, 9 en 10