Statische elektriciteit en elektrische stroom

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Statische elektriciteit

Ga rustig zitten op je plek

Je jas en telefoon zijn aan de kapstok/in de kluis

Pak je iPad op tafel en ga vast in de LessonUp

Wat is het doel van deze les?

Je leert meer over hoe statische elektriciteit ontstaat door verdeling van lading.

Je leert voorbeelden herkennen van het gebruik van statische elektriciteit.

Je kan de slag slaan tussen statische elektriciteit en elektrische stroom.

Volgend hoofdstuk: Elektriciteit.

Wat weten we al?

Bij onderwerp Het Weer hadden we het over bliksem.

Bij welke omstandigheden kan bliksem ontstaan? Waarom gebeurt dat?

Voorkennis van de leerlingen: door wrijving tussen de deeltjes in de wolk ontstaat er verschil in lading, waartussen uiteindelijk de ontlading plaatsvindt.

Door wrijving tussen deeltjes in de wolk krijgt de onderkant van de wolk een negatieve lading.

Daardoor krijgt de grond ónder de wolk een positieve lading. Waarom zou dat komen?

Denk eens aan magneten die je met dezelfde kant naar elkaar toe doet.

Wat gebeurt daarmee?

Gebruik hierbij de magneten in het lokaal en laat een paar leerlingen ook voelen wat er gebeurt als gelijke ladingen naar elkaar toe worden gedraaid.

Doordat de onderkant van de wolk negatief geladen is, drukt het een deel van de negatieve deeltjes in de aarde weg.

Dat kan je op heel kleine schaal al zien, zoals met een ballon.

Laat op het scherm de uitvoering van de Phet simulatie zien - een negatief geladen ballon drukt de negatieve lading in de muur weg.

Kan er ook bliksem ontstaan in de onweerswolk zelf? Waarom wel of niet?

Tussen verschillende ladingen ontstaat ontlading. Dit gebeurt omdat deeltjes het liefst een neutrale lading hebben, dus wisselen ze onderling lading uit.

Bij bliksem gebeurt dat met een flinke flits!

Omdat deeltjes met verschillende ladingen elkaar aantrekken, kan je statische elektriciteit ook praktisch gebruiken.

Bij poedercoaten wordt de poeder negatief en het oppervlak positief geladen - zo blijft de gekleurde poeder plakken aan de muur.

Zelf mee aan de slag!

We gaan drie korte proefjes doen die met statische elektriciteit te maken hebben. Bij elk proefje maak je de vragen die erbij horen.

Je uitwerking lever je in - deze maakt deel uit van je practicumcijfer voor het hoofdstuk Het Weer.

Leerlingen krijgen werkbladen met instructies per proefje. Nadat iedereen elk proefje heeft gedaan, korte nabespreking van de vindingen bij elke proef.

Bij de Vandegraaffgenerator moest iemand op een plastic krukje staan in plaats van rechtstreeks op de grond.

Waarom deden we dat?

Statische elektriciteit is lading die op één plek blijft.

Maar als de lading een weg kan vinden waarbij een gesloten rondje wordt gemaakt, dan heb je een stroomkring!

In een stroomkring gaat elektrische lading vanuit een bron (bv. batterij) naar een apparaat, en weer terug naar het begin.

De grootte van de stroom geeft aan hoeveel lading er per seconde door de draad gaat.

Wat was ook alweer de eenheid van stroomsterkte?

1. Volt
2. Ampère
3. Celsius
4. Watt

Voorkennis terughalen uit klas 2.

Zelf ontdekken

Bouw in deze simulator zelf een stroomkring met een batterij, een lampje (of meerdere lampjes) en een schakelaar.

1. Wat gebeurt er met de lading wanneer je een gesloten kring hebt?

2. Waarom beweegt de lading niet als je de schakelaar open hebt?

Wat hebben we nu geleerd?

Je weet dat statische elektriciteit ontstaat wanneer een voorwerp een positieve of negatieve lading krijgt.

Je weet dat gelijke ladingen elkaar afstoten en dat verschillende ladingen elkaar aantrekken.

Je weet dat elektrische stroom bestaat uit elektrische lading die zich door een stroomkring beweegt.