4.5 Voorkomen van SOA's en zwangerschap 4V

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4: Voortplanting

Vandaag

• Terugblik 4.4 (vragen? 51, 54, 56, 59, 60)
• Uitleg 4.5
  
• maken opdrachten

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.5 Voorkomen van SOA's en zwanger-schap

Doelen 4.5

-Je noemt de oorzaken en gevolgen van besmetting  met een soa en noemt middelen om een soa's te bestrijden.

-Je legt de effectiviteit van verschillende methoden van anticonceptie uit. 

-Je noemt de mogelijkheden die er zijn om een ongewenste zwangerschap te voorkomen of te beëindigen en kunt een keuze onderbouwen met argumenten. 

sense.info

SOA (seksueel overdraagbare aandoening)

Bacterieel:

Chlamydia (meest voorkomend bij jongeren)

Gonorroe ('druiper')

Syfilis (onbehandeld kan het ernstige klachten veroorzaken).

Goed te behandelen met antibiotica.

SOA (seksueel overdraagbare aandoening)

Parasitair:

Trichomonas vaginalis

Schaamluis

Beiden goed te behandelen.

SOA (seksueel overdraagbare aandoening)

Viraal:

HPV (genitale wratten -> baarmoederhalskanker/ anuskanker/ keelkanker)

Hepatitis B (leverinfectie, gaat meestal vanzelf over)

Herpes Genitalis (zelfde virus als koortslip, gaat nooit weg)

HIV (alleen besmettelijk via lichaamsvocht/ bloed)

Medicijn: virusremmers. Vaak geen genezing mogelijk.

Besmettingen

Besmetting via

Onveilige/onbeschermde seks (ook oraal!)

Vuile injectienaald

Ziekteverwekkers in lichaamsvocht

Bloed

Sperma (ook voorvocht)

Vaginaal vocht

HIV

Human Immunodeficiency Virus 

tast het afweersysteem aan.

Het is een RNA virus (zie BINAS 77C).

Veroorzaakt AIDS 

Acquired Immune Deficiency Syndrome.

aidsfonds.nl

CD4 receptoren zitten op witte bloedcellen

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.5 Voorkomen van SOA's en zwanger-schap

Tijdlijn tot zwangerschap

Opdracht (drie/viertallen)

Schrijf alle voorbehoedsmiddelen op die je kent

Geef aan waar in de tijdslijn het middel ‘ingrijpt’

Voorbehoedmiddelen

Middelen om te voorkomen dat je een SOA krijgt:

(Vrouwen) condoom

Anticonceptiemiddelen

Middelen om te voorkomen dat je zwanger wordt.

Deze middelen koppelen seks los van voortplanting.

Zwanger ben je zodra de zygote is ingenesteld in de baarmoederwand.

Anticonceptiemiddelen

Zonder middelen:

Voor het zingen de kerk uit (coitus interruptus)

Periodieke onthouding

Anticonceptiemiddelen

Tegenhouden zaadcellen

(Vrouwen)condoom

Pessarium met zaaddodende pasta

Sterilisatie

Anticonceptiemiddelen

Voorkomen rijping eicel

anticonceptiepil
/ prikpil / implantaat

Anticonceptiemiddelen

Voorkomen innesteling

Spiraaltje (koper of hormonen)

Noodmaatregelen

Na bevruchting

Morning after pil/ morning after spiraaltje

Afbreken zwangerschap:

Overtijdbehandeling (tot 16 dagen na verwachte menstruatie)

Abortus (zuigcurettage/ abortuspil. Tot 24 wk na bevruchting)

Foutje boek op blz 143.

PEARL index

De PEARL index zegt iets over de betrouwbaarheid van anticonceptiemiddelen. De index is de kans op een zwangerschap in een jaar. Zonder anticonceptie: 85%

Maakt onderscheid in perfecte/ theoretische betrouwbaarheid en normale betrouwbaarheid. 

Condoom 2%/ 18%

Pil 0,3%/ 9%

Veiligste anticonceptiemiddel?

Belangrijk om te weten

Een huisarts mag tegen niemand vertellen waarvoor je langs bent geweest (vanaf 16 jaar).

De pil wordt soms door de verzekering vergoed. Condooms kun je bij elke drogist kopen en online.

Doelen 4.5

-Je noemt de oorzaken en gevolgen van besmetting  met een soa en noemt middelen om een soa's te bestrijden.

-Je legt de effectiviteit van verschillende methoden van anticonceptie uit. 

-Je noemt de mogelijkheden die er zijn om een ongewenste zwangerschap te voorkomen of te beëindigen en kunt een keuze onderbouwen met argumenten. 

Huiswerk

Lees 4.5

Maak 4.5: 62, 63, 66, 67, 68, 69