BOL LE B week 5 Hart

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

week 5 Hart

Leerdoelen week 5

Je kunt uitleggen wat de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn.

Je kunt uitleggen hoe arteriosclerose en atherosclerose leiden tot hart- en vaatziekten.

Je kunt uitleggen hoe de bloeddruk in het lichaam gereguleerd wordt.

Je kunt beschrijven hoe je de bloeddruk, de veneuze druk en de pols meet en interpreteert.

Je kunt uitleggen aan welke symptomen je de beschreven hart- en vaatziekten kunt herkennen.

Je kunt verklaren welke onderzoeken en behandelingen zinvol zijn bij de beschreven hart- en vaatziekten 

Leg uit wat de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn.

Vooral een hoog cholesterolgehalte, 

hoge bloeddruk, 

roken, 

diabetes mellitus en 

overgewicht vergroten sterk het risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Bij familiaire belasting is het risico nóg groter.

Cholesterol

CHolesterol helpt bij de aanmaak van

1. Gal, vitamine D en Hormonen
2. Gal, vitamine K en hormonen
3. Vitamine D, afvalstoffen en Gal
4. Vitamine K, afvalstoffen en hormonen

De lever zet glucose om in Acetyl-coA en HMG-coA. vervolgens wordt er cholesterol aangemaakt. Wat helpt om de HMG-coA te remmen?

Statines - simvastatine en 

Trigliceriden, fosfolipiden en cholesterol zijn bolletjes vet die ook wel chylomicron genoemd worden (lipo-proteine = vet eiwitten

1. Waar
2. Niet waar

Ontstaat door inname voedsel/vetten. worden verteerd en in de darmcel opgenomen - lipo proteine gaan via lymfe naar de bloedbaan. 

Wordt gebruikt als:

Brandstof

Energie voor vetweefsel

Overige chylomicron gaat naar lever voor verder bewerking

Een teveel aan ........ kan in de bloedvaten gaan zitten en kan atherosclerose veroorzaken

1. vLDL
2. LDL
3. HDL

HDL liefst zo hoog mogelijk. Helpt met een te hoog cholesterol op te ruimen

Atherosclerose

75% LDL

20% HDL

5% vLDL

Teveel LDL zet zich af tegen vaatwand

Macrofagen (witte bloedcellen)  proberen LDL op te ruimen (Fagocytose)

Macorfaag barst open - gevolg ophoping LDL - cholesterol en dode cellen. 

atheromateuze plaque

Nauwe en stugge slagaderwand 

Bloedplaatjes  kunnen stukslaan op de plaque- 

bloedstolsel - Trombose

Ongeveer 75% van alle cholesterol die in het bloed aanwezig is, is van het type LDL. HDL bevat 20% van de totale hoeveelheid cholesterol in het bloed en VLDL de resterende 5%. Vooral het LDL bepaalt dus het cholesterolgehalte van het bloed. Een hoog cholesterolgehalte wil dan ook zeggen een grote hoeveelheid LDL in het bloed. Deze ‘slechte’ cholesterol blijft in het bloed en kan zich in de vaatwand afzetten, waardoor atherosclerose ontstaat. Door zijn kleine afmetingen is het LDL in staat tussen de cellen aan de binnenzijde van de vaatwand door te dringen en zich daar op te hopen. De witte bloedcellen (macrofagen) proberen het opgehoopte LDL op te ruimen door middel van fagocytose: de macrofaag eet het LDL als het ware op. Uit dit LDL wordt in de macrofaag cholesterol vrijgemaakt. Hoopt zich te veel LDL op in de macrofaag, dan barst deze; de cholesterol komt vrij en hoopt zich tussen de vaatwanden op. Dit trekt nog meer macrofagen aan naar het gebied en zo ontstaat geleidelijk een ophoping van dode cellen en LDL met cholesterol (een atheromateuze plaque).

Verschil Arteriosclerose en atherosclerose

• arteriosclerose -aantal elastische vezels in de vaatwand af door degeneratie, bijvoorbeeld ouderdom. Door deze afname van de elasticiteit in de slagaders (arteriën) neemt hun stugheid toe, waardoor de bloeddruk stijgt.

• Atherosclerose - vetafzetting - plaque

Bloeddruk

De bloeddruk zorgt ervoor dat het bloed blijft stromen in ons lichaam waarbij de organen en weefsel genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen

1. Waar
2. niet waar

Als het hart ontspant, dus niet knijpt dan spreken we van de systolische bloeddruk?

1. Waar
2. Niet waar

Systolisch 

Diastolisch

Bovendruk

onderdruk

gemiddeld tussen de 115 en 140 millimeter kwikdruk

ontspanningsfase

uitdrijvingsfase

Gemiddeld tussen de 60 en 90 mmHg.

Bloeddrukbepalende factoren

het hartminuutvolume (cardiac output) en de pompkracht van het hart;

het bloedvolume in de slagaders; o.a.natrium

de wijdte en/of elasticiteit van de slagaders;

de perifere weerstand

Hartminuutvolume en pompkracht van het hart

Het hartminuutvolume is de hoeveelheid bloed die het hart per minuut uitpompt. Bepalend hiervoor zijn de hoeveelheid bloed die het hart per slag uitpompt (slagvolume) en het aantal keren dat het hart samentrekt per minuut (hartfrequentie). In formulevorm: hartminuutvolume = slagvolume x hartfrequentie.

Ook de pompkracht van het hart speelt een rol bij de bloeddruk. Deze factor beïnvloedt alleen de systolische druk. Neemt het hartminuutvolume en/of de pompkracht van het hart toe, dan stijgt de systolische druk en andersom.

Bloedvolume in de slagaders

Hoe meer bloed in de slagaders, des te hoger de bloeddruk. De mate van vocht in de bloedvaten hangt onder andere af van de hoeveelheid wateraantrekkende stoffen in het bloed, zoals zouten, eiwitten en glucose.

De bekendste oorzaak van een bloeddrukstijging is overmatig zoutgebruik: deze factor beïnvloedt zowel de diastolische als de systolische druk. Neemt het bloedvolume in de slagaders toe, dan stijgt de bloeddruk en andersom.

Bij diabetes mellitus kan door een gebrek aan insuline de hoeveelheid glucose in de bloedbaan toenemen (hyperglykemie). Glucose trekt water aan, waardoor meer vocht in de bloedbaan wordt vastgehouden. Het bloedvolume neemt hierdoor toe, waardoor de bloeddruk zal stijgen.

Wijdte en/of elasticiteit van de slagaders

Deze factor beïnvloedt vooral de systolische bloeddruk. Neemt de elasticiteit van de vaatwand af of wordt de slagader nauwer, bijvoorbeeld door slagaderverkalking (atherosclerose), dan neemt de systolische druk toe. Wordt het bloedvat wijder, dan neemt de systolische druk af.

Perifere weerstand

De perifere weerstand is de druk in de arteriolen en de venulen en hangt af van de wijdte van deze bloedvaatjes. Die weerstand beïnvloedt zowel de diastolische als de systolische druk.

Neemt de wijdte van de perifere vaten af (vernauwing), dan neemt de perifere weerstand toe en dus ook de bloeddruk. Neemt, andersom, de wijdte van de perifere vaten toe, dan neemt de perifere weerstand af en daalt de bloeddruk. Staat iemand bijvoorbeeld lang stil in een warme omgeving, dan verwijden de perifere bloedvaten zich, neemt de perifere weerstand af en daalt de bloeddruk. Door de dalende bloeddruk kan iemand flauwvallen.Hartminuutvolume en pompkracht van het hart

Het hartminuutvolume is de hoeveelheid bloed die het hart per minuut uitpompt. Bepalend hiervoor zijn de hoeveelheid bloed die het hart per slag uitpompt (slagvolume) en het aantal keren dat het hart samentrekt per minuut (hartfrequentie). In formulevorm: hartminuutvolume = slagvolume x hartfrequentie.

Ook de pompkracht van het hart speelt een rol bij de bloeddruk. Deze factor beïnvloedt alleen de systolische druk. Neemt het hartminuutvolume en/of de pompkracht van het hart toe, dan stijgt de systolische druk en andersom.

Bloedvolume in de slagaders

Hoe meer bloed in de slagaders, des te hoger de bloeddruk. De mate van vocht in de bloedvaten hangt onder andere af van de hoeveelheid wateraantrekkende stoffen in het bloed, zoals zouten, eiwitten en glucose.

De bekendste oorzaak van een bloeddrukstijging is overmatig zoutgebruik: deze factor beïnvloedt zowel de diastolische als de systolische druk. Neemt het bloedvolume in de slagaders toe, dan stijgt de bloeddruk en andersom.

Bij diabetes mellitus kan door een gebrek aan insuline de hoeveelheid glucose in de bloedbaan toenemen (hyperglykemie). Glucose trekt water aan, waardoor meer vocht in de bloedbaan wordt vastgehouden. Het bloedvolume neemt hierdoor toe, waardoor de bloeddruk zal stijgen.

Wijdte en/of elasticiteit van de slagaders

Deze factor beïnvloedt vooral de systolische bloeddruk. Neemt de elasticiteit van de vaatwand af of wordt de slagader nauwer, bijvoorbeeld door slagaderverkalking (atherosclerose), dan neemt de systolische druk toe. Wordt het bloedvat wijder, dan neemt de systolische druk af.

Perifere weerstand

De perifere weerstand is de druk in de arteriolen en de venulen en hangt af van de wijdte van deze bloedvaatjes. Die weerstand beïnvloedt zowel de diastolische als de systolische druk.

Neemt de wijdte van de perifere vaten af (vernauwing), dan neemt de perifere weerstand toe en dus ook de bloeddruk. Neemt, andersom, de wijdte van de perifere vaten toe, dan neemt de perifere weerstand af en daalt de bloeddruk. Staat iemand bijvoorbeeld lang stil in een warme omgeving, dan verwijden de perifere bloedvaten zich, neemt de perifere weerstand af en daalt de bloeddruk. Door de dalende bloeddruk kan iemand flauwvallen.

Regulatie bloeddruk

Onwillekeurig - zenuwstelsel - neuraal 

Via hormonen - humoraal

formatio reticularis

Hersenen kunnen bloeddruk aanpassen (afvoerende zenuwen) 

Emoties/inspanning

formatio reticularis

hormonale regulatie zijn hormonen als renine, angiotensine, aldosteron en (nor)adrenaline betrokken. 

kunnen de wijdte van het vaatbed beïnvloeden, wat vooral de perifere weerstand en de hoeveelheid bloed in de slagaders reguleert.

Regulatie van de bloeddruk

Regeling van de bloeddruk gebeurt op twee manieren: via het (onwillekeurig) zenuwstelsel (neuraal) en via hormonen (humoraal). De neurale regulatie verloopt via de formatio reticularis in de hersenen. Deze ontvangt informatie over de bloeddruk via de druksensoren (barosensoren) in de aorta en de halsslagader. De hersenen kunnen, wanneer er veranderingen optreden (bij emoties of inspanning), via de afvoerende zenuwen de bloeddruk aanpassen. Bij de hormonale regulatie zijn hormonen als renine, angiotensine, aldosteron en (nor)adrenaline betrokken. Deze hormonen kunnen de wijdte van het vaatbed beïnvloeden, wat vooral de perifere weerstand en de hoeveelheid bloed in de slagaders reguleert.

BLoeddrukmeting

RR- Riva-Rocci methode

Bloederige methode - Katheter in slagader - continu

Arteriële katheter - ICU 

Vena cava superior - centraal veneuze druk - betrouwbaar - SHOCK

Aan de slag

Beschrijf risicofactoren voor atherosclerose.

Beschrijf oorzaken van hypertensie en hypotensie en welke behandelingen er kunnen worden toegepast