Nectar leerjaar 3 hoofdstuk 4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema 4: Zintuigen

4.1: Waarnemen

Zintuigen

Zintuig = een orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving

Alle zintuigen samen noem je het zintuigenstelsel.

Gehoorzinguigen

Evenwichtzintuigen

Reukzintuigen

Smaakzintuigen

Gezichtszintuigen

Zintuigen waarmee je kunt voelen

Prikkel: invloed van buitenaf wat een zintuig in gaat

Prikkels en impulsen

Wat gebeurt er met een prikkel?

Elk zintuig heeft zintuigcellen

In zintuigcellen ontstaan impulsen

De impulsen  ('seintjes') gaan naar de hersenen

Hoe worden prikkels waargenomen?

Adequate prikkel

Elk type zintuigcel is speciaal gevoelig voor één bepaalde prikkel 

= de adequate prikkel.

Bijvoorbeeld: Geluid is een adequate prikkel voor de zintuigcellen in je oor.

Drempelwaarde

In een zintuigcel ontstaat een impuls als de prikkel sterker is dan de drempelwaarde = prikkeldrempel

-> de prikkel moet boven de drempelwaarde zijn

Drempelwaarde

Gewenning verhoogt de drempelwaarde

> Je hebt een sterkere prikkel nodig om waar te nemen.

Motivatie (b.v. goed luisteren) verlaagt de drempelwaarde

> Je kunt minder sterke prikkels waarnemen omdat je focust.

Smaak proeven

• Verspreid op je tong liggen een groot   

       aantal kleine smaakzintuigcellen.

       Ze liggen in groepjes bij elkaar in 

       smaakknopjes

• De smaakknopjes liggen aan de zijkant van 

       de groeven die over de tong lopen

• als je iets eet of drinkt komen er smaak-

       stoffen op je tong. 

• De smaakstoffen prikkelen de 
  

       smaakzintuigen. De smaakknopjes sturen 

       een impuls naar je hersenen

Welke zintuigen gebruik je bij het proeven van voedsel?

1. smaakzintuig
2. smaakzintuig, geurzintuig
3. smaakzintuigen, geurzintuig, lichtzintuig,
4. Smaakzintuig, geurzintuig, lichtzintuig, warmtezintuig, koudezintuig, tastzintuig.

De zintuigen in je huid

Waar zitten de meeste tastzintuigen denk je?

1. armen
2. vingertoppen
3. voetzolen
4. hoofd

Hoe noemen we een elektrisch signaaltje dat van een zintuig af komt?

1

2

3

Via welk onderdeel van je oog komt het licht in je oog?

1. Iris
2. Pupil
3. Oogwit

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog?

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

22. De gele vlek in je oog is de plaats in het netvlies waar je oogzenuw het oog verlaat

1. waar
2. niet waar

Welk onderdeel van je oog "maakt" tranen als je huilt?

1. Traanbuis
2. Traanpees
3. Levertraan
4. Traanklier

Welk onderdeel van je oog zorgt ervoor dat je scherp kunt zien?

Om goed te kunnen zien, moet er voldoende licht het oog binnenvallen. In de irirs bevinden zich spieren die de pupil groter maken als er weinig licht is.
De verandering van de grootte van de pupil is onbewust.
Hoe wordt zo'n snelle, onbewuste reactie genoemd?

Noteer de adequate prikkel voor:
- het oor
- het oog
- de neus
- de tong
- de huid

Zweetklieren maken zweet. Wat is de functie van zweet?

1. nat houden van de huid
2. soepel houden van de huid
3. afkoeling van de huid
4. zweten

Welk zintuig bevindt zich NIET in de huid?

1. Warmtezintuig
2. Tastzintuig
3. Pijnzintuig
4. Gezichtszintuig

Welk zintuig ligt er niet in je huid?

1. Koude zintuig
2. Tastzintuig
3. Evenwichtszintuig
4. Drukzintuig

Wat is de functie van het oor?

1. Trillingen omzetten in geluid
2. Seintjes doorgeven naar het andere oor

Welk onderdeel zorgt ervoor dat de druk buiten je oor en binnen in je oor even groot is?

1. Trommelvlies
2. Slakkenhuis
3. Buis van Eustachius
4. Gehoorgang

Welk deel van je oor vangt geluidstrillingen op?

1. Trommelvlies
2. Gehoorgang
3. Slakkenhuis
4. Oorschelp

In welk deel van het oor worden prikkels omgezet in impulsen?

1. Trommelvlies
2. Gehoorzenuw
3. Slakkenhuis
4. Gehoorbeentjes

Welk deel van de hersenen zorgt dat wij goed rechtdoor kunnen lopen

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam

Verantwoordelijk voor onbewuste processen

1. Hersenstam
2. Ruggenmerg
3. Grote hersenen
4. Schakelzenuwen