thema 6 Zintuigen klas Z3k en Z3b

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Thema Zintuigen

Het zintuigenstelsel

Een zintuig is een orgaan dat prikkels waarneemt. Een prikkel is een signaal uit de omgeving. Voorbeelden van prikkels zijn: geur, geluid, smaak, pijn, kou, warmte, licht en aanraking.

De belangrijkste zintuigen zijn: je ogen, je oren, je huid, je neus, je tong.

Impulsen

In de zintuigcellen van je zintuigen ontstaan alleen impulsen (=electrisch signaal) als een prikkel sterk genoeg is.

Voor kader zijn de begrippen drempelwaarde en adequate prikkel belangrijk. Drempelwaarde = de laagste prikkelsterkte waarbij een impuls ontstaat, je huid heeft een lage drempelwaarde voor aanraking.

Adequate prikkel= een zintuigcel is gevoelig voor één bepaalde prikkel, geluid voor je oor, licht voor je oog etc. etc.

Impulsen 2

De drempelwaarde voor een prikkel is niet altijd even hoog, als zintuigcellen langere tijd prikkels ontvangen, ontstaan in de zintuigcellen minder impulsen. Dit heet gewenning.

Gewenning = als er in de zintuigcellen geen impulsen meer worden doorgegeven, doordat de prikkel langer aanhoudt. Bijvoorbeeld: het dragen van sierraden en kleding.

Motivatie = als je zintuigcellen extra goed hun best doen om prikkels op te vangen. Bijvoorbeeld: heel goed luisteren of een geur opsnuiven.

Voorbeelden

gebeurtenis	prikkel	waarneming	zintuig	ligging
lichtflits onweer	licht	zien	gezichtszintuig	in de ogen
harde knal	geluid	horen	gehoorzintuig	in de oren
eten ruiken	geur	ruiken	reukzintuig	in de neus

Wat is het verschil tussen een prikkel en een impuls? (kies 2 antwoorden)

1. Een prikkel is informatie uit de omgeving
2. Een impuls is informatie uit de omgeving
3. Een prikkel is een elektrisch stroompje
4. Een impuls is een elektrisch stroompje

Wat is een adequate prikkel

1. De prikkel waar een zintuig gevoelig voor is
2. De kleinste prikkel die een zintuig kan waarnemen
3. Een prikkel waar het zintuig ongevoelig voor is
4. Een signaal dat via de zenuwen naar de hersenen gaat

Wat is de drempelwaarde van een zintuig?

1. De sterkste prikkel die een impuls veroorzaakt
2. De zwakste prikkel die een impuls veroorzaakt
3. Dat is de adequate prikkel
4. Dat is verschillend

Waar liggen de meeste zintuigen? In welk orgaan?

1. in je huid
2. in je neus
3. in je inwendige organen
4. in je hoofd

De huid

Ruiken & proeven

Laptop

lesboek  +werkboek

Ruiken en proeven

Smaakzintuig

Smaakknopjes zitten in je smaakpapillen

De neus en de tong

Reukzintuig

Smaakzintuig

Soorten smaakzintuigen

Smaakstoffen

wat heb je geleerd?

Je kunt benoemen welke zintuigen er in de huid liggen en welke functies deze hebben

Je kunt benoemen hoe het reukzintuig werkt

Je kunt benoemen hoe het smaakzintuig werkt

De oren

De oren, functies

Je kunt de functies van de onderdelen van het oor benoemen:

- Oorschelp -> vangt geluiden op

- Gehoorgang -> hierdoor gaan geluiden naar het trommelvlies

- Trommelvlies -> geeft trillingen door aan de gehoorbeentjes

- Gehoorbeentjes -> geven trillingen door aan het slakkenhuis

- Slakkenhuis -> de zintuigcellen verwerken de trillingen om in impulsen

- Gehoorzenuw -> geeft de impulsen van de zintuigcellen door aan de hersenen

- Evenwichtsorgaan -> geeft waarnemingen over de stand van het hoofd door aan de hersenen

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Geluid

Licht

Geurstoffen

Smaakstoffen

Pijn

Oor

huid

Tong

Neus

Oog

Sleep de zintuigen naar de juiste prikkel

Je kunt bij de onderdelen van het oor de juiste functie zoeken

Oorsmeerkliertjes

Gehoorzenuw

Trommelvlies

Slakkenhuis

Zet geluidstrillingen om in impulsen (= elektrisch signaal)

Vervoert impulsen naar de hersenen

Geeft geluidstrillingen door aan gehoorbeentjes

Houden het trommelvlies soepel

Het oog

Het Oog

Buitenkant van het oog

Het oog

Voor kader komt hierna nog:

- netvlies

- staafjes en kegeltjes

- verziend en bijziend

- accommoderen