Ethisch dilemma

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Ethisch dilemma/ Communicatie

Inhoudsopgave

• Inleidig
• Wat is communicatie? en communicatie methodes
• Hoe communiceer je met mantelzorgers?
• Hoe communiceer je met familieleden / naasten?
• Hoe koppel je informatie terug naar de cliënt?
• Hoe ga om met familie zonder ziekte inzicht?
• Ethisch dilemma voorbeeld
• Antwoord ethisch dilemma

Wat is communicatie?

communicatie is: bedoeld of onbedoeld (bewust of onbewust) een bepaalde boodschap overbrengen op iemand anders. Deze boodschap bevat informatie, die bestaat uit gedachten, gevoelens en/of gedrag. Dus eigenlijk communiceer je altijd, ook als je niets zegt.

Soorten communicatie:

1. Verbale communicatie

2. Non-verbale communicatie

3. Vocale communicatie

4. Non-vocale communicatie

5. Paralinguïstische communicatie

Communicatie methodes 

• Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen

• Laat OMA thuis: stel Oordelen, Meningen en Aannamen uit

• Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit (zomaar) Aannemen

• Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander

• Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig

Welke communicatie methode gebruik jij het meest?

Hoe communiceer je met mantelzorgers?

VIJF TIPS VOOR COMMUNICATIE TUSSEN PROFESSIONAL EN MANTELZORGER 

1. Ga met elkaar in gesprek. Vergeet niet om te vragen naar hoe de mantelzorger zich voelt, en of hij/zij de zorg voor de naaste volhoudt.

2. Blijf ook met elkaar in gesprek. Blijf vragen naar de gemoedstoestand van de mantelzorger. Want wat eerst prima ging, kan later minder goed gaan. Dit geldt ook na opname in een zorginstelling. Ga er niet automatisch vanuit dat de mantelzorger dezelfde zorgtaken blijft doen, maar ga er ook niet vanuit dat je zelf bepaalde zorgtaken blijf doen. Vraag naar wat de mantelzorger graag wil en kan doen.

3. Communiceer vanuit een open houding. Besef dat je de zorg sámen doet, en schiet niet direct in de verdediging als je kritiek of feedback van de mantelzorger krijgt.

4. Probeer één verzorgende als contactpersoon te houden. Sommige mantelzorgers hebben contact met zes verschillende verzorgenden. Als dit niet mogelijk is, zorg er dan voor dat je je collega’s blijft bijpraten over hoe het gaat. Praat over de verwachtingen die jullie van elkaar hebben.

5. Vraag de mantelzorger wat hij/zij verwacht van jou als verzorgende, en leg het uit wanneer deze verwachtingen niet helemaal kloppen. Zo voorkom je onbegrip en irritaties. 

Hoe communiceer je met familieleden / naasten?

De eerste contactpersoon is het aanspreekpunt van de familie met betrekking tot de zorgvrager en de geleverde zorg. De contactpersoon handelt in het belang van de zorgvrager en heeft recht op alle informatie die voor een goede vertegenwoordiging nodig is. De contactpersoon heeft contact met de contactverzorgende van de instelling.

Wie is de eerste contact persoon?:

• Een schriftelijk gemachtigde benoemd door de zorgvrager zelf 

• Echtgenoot, geregistreerd partner vrijwillig/ niet benoemd door de zorgvrager. 
• Ouder kind broer of zus vrijwillig/niet benoemd door de zorgvrager. 
• Er kan ook een curator of mentor door de rechter benoemd worden. 

 

Een bewindvoerder maakt alleen beslissingen over de financiën. 

        

Wat is de taak van de eerste contact persoon?

1. Overleggen met de rest van de familie
2. Diagnose stellen
3. Afspraken maken met het zorg team
4. Opdrachten van de arts uitvoeren

Hoe koppel je informatie terug naar de cliënt?

Hieronder staan de Basisbehoefte Kitwood

• Liefde: behoefte aan liefdevolle aandacht en respect

• Comfort: behoefte aan troost en steun

• Identiteit: behoefte aan behoud van identiteit en zelfwaardering

• Gehechtheid: behoefte aan veiligheid en vertrouwdheid

• Bezig zijn: behoefte aan participatie en iets om handen hebben

• Erbij horen: behoefte aan sociale inclusie, erbij horen 

Wordt er op je stage/werk gebruik gemaakt van de basisbehoeften van Kitwood?

Hoe koppel je informatie terug naar de cliënt?

Verbale en non verbale communicatie

Verbaal: mondeling, communiceren met woorden uitgesproken of geschreven.

Non verbaal: houding, lichaamstaal en mimiek.  

Is gebarentaal verbale of non verbale communicatie?

Hoe koppel je informatie terug naar de cliënt?

De zeven fases van een gesprek:

• Creëer een prettige sfeer

• Bespreek het doel van het gesprek

• Bespreek de onderwerpen, de volgorde van de onderwerpen en hoeveel tijd daarvoor nodig is

• Voer het gesprek in dialoog met elkaar

• Evalueer wat er aan bod is gekomen

• Maak afspraken

• Evalueer hoe beide partijen het gesprek hebben ervaren 

Hoe ga je om met familie zonder ziekte inzicht?

Soms kan het voorkomen dat de eerste contact persoon niet ziet dat de zorgvrager ziek is en nog te veel vraagt van de zorgvrager wat hij niet meer aan kan.

Het is dan goed om te kijken wat de familie al weet over de ziekte van de zorgvrager en extra uitleg geven over het ziektebeeld. Je kan dan vertellen wat het ziektebeeld inhoudt en waarom iemand bepaalde dingen niet meer kan.

Als familie geen ziekte inzicht heeft of de communicatie met de familie niet goed verloopt, is het goed om regelmatig een gesprek aan te gaan bijvoorbeeld 1 keer in de 6 weken een uur. Een keer in de 14 dagen telefonisch. Als je de contactpersoon goed op de hoogte houdt, is het ook makkelijker om achteruitgang te bespreken.  

Hoe zouden jullie omgaan met een familielid die geen ziekte inzicht heeft?

Ethisch dilemma

Mw. H zit in een pre terminale fase. Mw. eet heel weinig en geeft zelf aan wanneer ze wel wat wil eten, Mw. is bedlegerig i.v.m. pijn en Mw. slaapt erg veel over de hele dag. De dochter van Mw. gaat tegen de adviezen van ons en de arts in een haalt haar moeder elke dag uit bed, geeft haar te veel eten en laat Mw. lopen. Terwijl Mw. zo pijnlijk is dat draaien in bed al niet goed meer gaat. Wanneer wij de dochter adviseren om Mw. niet uit bed te halen valt Mw. tegen ons uit en zegt ze ‘ dit kan nog prima dit vond en vind ze altijd leuk.

Ethisch dilemma antwoord

Onze stelling is: Hoe moet je omgaan met wensen van naasten die gezien vanuit goede zorg en professioneel inzicht niet in het belang zijn van de dementerende cliënt?  

Wat hebben jullie geleerd?

Einde