Les 1 jong en oud

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Les 1

 economie periode 2

Jong en oud 

Lesdoelen 

Aan het einde van de les kan je

Uitleggen wat het prisoner's dilemma is. 

Aangeven wat de dominante strategie is. 

Wat een bindende afspraak is.

Wat meeliften is. 

Wat ruilen over tijd is en hoe dit werkt.

Wat consumeren is. 

Een paar begrippen

Dominante strategie - De strategie die het beste resultaat oplevert, ongeacht de keuze van de andere speler(s).

Free rider - (= meelifter) Iemand die profiteert van de inspanningen van een ander.

Bindende afspraak - Een afspraak waar je (juridisch) niet van af kunt of niet onderuit kunt. In de speltheorie: men heeft van tevoren afgesproken een bepaalde strategie te volgen.

Speltheorie

Dominante strategie

De strategie die het beste resultaat oplevert, ongeacht de keuze van de andere speler(s).

Stel Emar kiest voor Wel, dan is voor SD de beste keuze Wel, omdat 40 beter is dan 0

Stel Emar kies voor Niet, dan is voor SD de keuze Wel, omdat 100 beter is dan 60

SD zal dus ongeacht de keuze van Emar kiezen voor Wel prijsverlaging (= dominante strategie)

Ook voor Emar is dominante strategie Wel prijsverlaging (gebruik zelfde redenering)

Uitkomst zal dus zijn dat beide supermarkten een winst behalen van € 40 (niet optimaal)

Levensfasen

Kinderfase

Ouderfase

grootouderfase

Wat de ene generatie doet heeft gevolgen voor de andere.

Wat de ene generatie doet heeft gevolgen op de andere. Geef hierbij een voorbeeld.

Heb jij wel een geld geleend?

Ja

Nee

Is een Tikkie ook geld lenen?

1. Ja
2. Nee

CONSUMEREN, SPAREN, LENEN

Stroomgrootheid (periode)

& 

voorraadgrootheid (nu)

Het loon dat je op je bankrekening krijgt bijgeschreven voor je bijbaantje

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

Je hebt aan het eind van het jaar €350 op je spaarrekening staan.

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

De aflossing van de lening voor je studie.

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

Ruilen over tijd

Nu sparen = meer welvaart (geld) voor later 

Nu lenen = minder welvaart (geld) voor later 

Rente heeft invloed op deze keuzes 

Nu werken = nu meer welvaart (geld)

Nu studeren = nu minder welvaart, maar later meer

Ruilen over de tijd

Waarom is investeren in onderwijs door de overheid ‘ruilen over de tijd’?

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ruilen over de tijd

Waarom is investeren in onderwijs door de overheid ‘ruilen over de tijd’?

Het kost nu geld, maar als de beroepsbevolking hoger is opgeleid, leidt dat tot een hoger nationaal product (BBP) en dus hogere belastinginkomsten later.