Hoofdstuk 4 - Begrijpend lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4

Opsomming  Tegenstelling   Voorbeeld    Oorzaak - Gevolg

Instructie

Werk elke slide één voor één door. Lees goed wat er verteld wordt en maak alle opgaven en vragen. Zowel die in Lesson-Up als in je boek. Als je vragen hebt, dan kun je die via Teams of in de klas aan mij stellen.

Legenda

• Theorie 
• Oefening
• Extra oefening
• Extra uitdaging
• Evaluatie

Welke woorden gebruik
jij als jij voorbeelden
van iets gaat geven?

Ga naar bladzijde 120 en lees de start opdracht.
Wat is jouw antwoord op de vraag in deze opdracht?

1. opsommingen
2. tegenstellingen
3. voorbeelden

Lees nog een keer de tekst van de startopdracht.
Welke signaalwoorden in de deze tekst horen bij het tekstverband voorbeeld, denk je? (het zijn er 4).

Twee nieuwe tekstverbanden

In het vorige hoofdstuk heb je twee tekstverbanden geleerd.

In dit hoofdstuk komen daar twee bij:

-Voorbeeld

- Oorzaak - Gevolg

Voorbeeld

Het Tekstverband voorbeeld kent de volgende signaalwoorden:

- bijvoorbeeld

- zo

- zoals

- denk aan

- neem nou

- onder andere

Voorbeeld van Tekstverband voorbeeld:

Veel streaming-diensten, zoals Netflix en Videoland, bieden allerlei internationale series aan. Denk aan bijvoorbeeld series uit Zweden of een drama uit Colombia.

Uitleg:

In deze zin worden er eerst voorbeelden gegeven van streaming-diensten en daarna van internationale series. De signaalwoorden waar je dat aan kan zien zijn:

Zoals

Denk aan

Oorzaak - Gevolg

Het Tekstverband Oorzaak-Gevolg kent de volgende signaalwoorden:

- daardoor

- doordat

- de oorzaak hiervan is

- waardoor

- ten gevolge van 

Oorzaak-Gevolg zegt iets over een situatie die gebeurd is en wat daarna plaatsvindt. 

Dit kan ook andersom in een tekst staan. Dus dat het gevolg eerst genoemd wordt en daarna de oorzaak.

Voorbeeld Oorzaak-Gevolg

Doordat het heel hard regende, was Jip compleet doorweekt aangekomen op school.

Uitleg:

In deze zin  is de oorzaak:  het regende heel hard. Het gevolg is: Jip kwam doorweekt op school.

Het signaalwoord van dit tekstverband is in deze zin: doordat.

Ga naar bladzijde 120 in je boek.
Wat is het antwoord op opdracht 1 vraag 1?

1. oorzaken-gevolgen
2. voorbeelden

Ga naar bladzijde 120 in je boek.
Wat is het antwoord op opdracht 1 vraag2?

1. oorzaken-gevolgen
2. voorbeelden

Werkboek

De volgende vragen gaan over Tekst 4 op bladzijde 122.

Ga naar bladzijde 122. Bekijk Tekst 4.
Lees de titel, de inleiding en de tussenkopjes.
Wat is het onderwerp van deze tekst?

Lees alinea 1.
Welke signaalwoord voor voorbeeld kan je vinden?

Lees alinea 1.
Waar zijn de woonboot, omgebouwde kerk en het oude pakhuis voorbeelden van?

Lees alinea 3.
Welk signaalwoord van oorzaak-gevolg kan je vinden?

Lees alinea 5.
Welk signaalwoord van tegenstelling kan je vinden?

Voorbeeld

Tegenstelling

Opsomming

Oorzaak-Gevolg

echter

waardoor

zoals

neem nou

daarentegen

bijvoorbeeld

en

hoewel

ook

doordat

Pauze

Neem even 5 minuten pauze. Drink even wat, ga even op de zitzak of kijk even op je mobiel

Werkboek

Ga naar bladzijde 122 en maak opdracht 3.

De tekst die hierbij hoort staat op bladzijde 123.

Maak de vragen van opdracht 3 en ga daarna door naar de volgende slide

Werkboek nakijken

1. een poging van dieven om het koper te stelen

2. urenlange vertraging

3. zij te laat kwamen voor hun examen Nederlands.

Schrijf een zin waarin je gebruikmaakt van een signaalwoord van het tekstverband Oorzaak-Gevolg.

Hoe gaat het tot nu toe?
Wat vind je makkelijk?
Wat vind je nog moeilijk?

WERKBOEK

Ga naar bladzijde 123 en maak heel opdracht 4.

Ga daarna naar de volgende slide.

Nakijken

1 watersnoodramp

2 De storm duwde het water met kracht de zeearmen in.

→ Veel dijken braken door.

→ Eilanden liepen vrijwel helemaal onder water.

→ Veel huizen stortten in.

→ Daardoor verdronken mensen of dreven ze in het ijskoude water.

3 De telefoon deed het niet meer en wegen en spoorlijnen waren ondergelopen.

4 Met amfibievoertuigen kun je zowel op het land rijden als in het water varen. Zo konden de helpers makkelijk overal komen.

Nakijken

5 De afbeelding maakt de tekst duidelijker, omdat je kunt zien waar de dijken precies doorbraken, welk land onderliep en waar de doden vielen.

6 1 Het gevolg van de storm was dat de meeste huizen verwoest waren en het gevolg daarvan was dat mensen tijdelijk ergens anders moesten wonen.

2 Het gevolg van de storm was dat er zout water over de akkers van de boeren was gestroomd en het gevolg daarvan was dat er lange tijd niets groeide in het rampgebied.

3 Het gevolg van de storm was dat de dijken kapotgeslagen waren en het gevolg daarvan was dat de dijken geen bescherming meer boden.

7 De plaats Schelphoek is een voorbeeld van een plaats waar betonnen of stalen bakken geplaatst werden om grote gaten in de dijken te dichten.

8 De schrijver wil je informeren over een nationale ramp uit het verleden.

Leespauze

Pak een leesboek uit de kast en ga 15 minuten lezen.

Je kan de timer hiervoor gebruiken.

Waar gaat je boek over?

WERKBOEK

De volgende vragen gaan over Tekst 7 op bladzijde 126.

Wat betekent het woord 'daadwerkelijk' (alinea 2)

1. echt
2. gekregen
3. op gevoel
4. drijft rustig

Wat betekent het woord 'op de tast' (alinea 3)

1. echt
2. gekregen
3. op gevoel
4. drijft rustig

Wat betekent het woord 'verworven' (alinea 4)

1. echt
2. gekregen
3. op gevoel
4. drijft rustig

Welk signaalwoord in alinea 1 geeft een voorbeeld aan?

Welk signaalwoord in alinea 1 geeft een tegenstelling aan?

Welk signaalwoord in alinea 2 geeft een tegenstelling aan?

Welk signaalwoord in alinea 2 geeft een voorbeeld aan?

Welke 4 tekstverbanden
ken je nu?

Voorbeeld

Tegenstelling

Opsomming

Oorzaak-Gevolg

ten slotte

tegenover

neem nou

verder

om te beginnen

onder andere

daardoor

hoewel

denk aan

waardoor

Hoe gaat het tot nu toe?
Wat vind je makkelijk?
Wat vind je nog moeilijk?

WERKBOEK

Ga naar bladzijde 127 en maak opdracht 6.

Als je deze af hebt, kom je bij me om het na te laten kijken.

Opdracht

Maak een schema van de 4 tekstverbanden, die je nu hebt geleerd. Zet per tekstverband de juiste signaalwoorden erbij.

Als je het af hebt, laat je het door mij controleren.

Vertel me hoe het ging. Waar moet je nog mee oefenen?
Gebruik minimaal 2 zinnen om antwoord te geven op deze vraag.

Einde hoofdstuk 4.