1.1 - A - Nederland wordt een democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

1.1. Nederland wordt

een

democratie

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom veel liberalen vonden dat de koning te veel macht had tot 1848.
  
  
•  Je kunt beschrijven hoe Nederland een parlementair stelsel kreeg. 

Planning

• Verenigd koninkrijk der Nederlanden
• Vóór 1848
• Parlementair stelsel
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

VVD

FVD

GL

PVV

VVD

Hoe veel mensen zitten er in de Tweede Kamer?

1. 150
2. 75
3. 225
4. 100

Om de hoe veel jaar mogen mensen stemmen?

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Het stemrecht zou verlaagd moeten worden naar 16 jaar?

1. Ja
2. Nee

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Nederland is een rechtsstaat. Burgers en overheid moeten zich aan de wet houden. 

• Daarnaast is Nederland een constitutionele (grondwet) monarchie (koninkrijk).

•  Die grondwet is ingevoerd in 1848. Daarvoor had de koning alle macht en de bevolking niets te zeggen. 

Leerdoel 1

Voor 1848

• Willem I was koning en regeringsleider.
• De ministers waren dienaren van de koning.
• Rijke burgers (liberalen) waren het hier niet mee eens. Zij willen meer vrijheid en meer inspraak in het bestuur. Ook opvolger Willem II wilde zijn macht niet delen

Leerdoel 1

Liberalisme

• Komt van het Latijnse libertas. 
  
  
• Meer vrijheid voor burgers: burgerlijke vrijheden.
  
  
• Vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. 

• Meer invloed in de politiek: Het parlement zou gekozen moeten worden door de burgers en niet door de koning. 

Leerdoel 1

Leerdoel 2

Maken van paragraaf 5.2

Opdracht 1 t/m 5

Koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk voor wat  de koning zegt en doet.  Over de koning kan geen discussie ontstaan, tegelijkertijd mag de koning niets meer zeggen of doen zonder toestemming van de minister-president. Dit is ministeriële verantwoordelijkheid.

De Eerste kamer controleert of een wet overeenkomt met de grondwet
- Recht van enquete (onderzoeken doen naar de regering)
- Recht van interpellatie (discussie voeren met minister)
- Recht van budget (uitgaven minister controleren)
Eerste en Tweede kamer samen noem je de Staten-Generaal

Johan Willem Thorbecke

Uit angst voor een revolutie in Nederland vraagt koning Willem II aan de liberale Thorbecke om een nieuwe grondwet te schrijven. Thorbecke schrijft een nieuwe grondwet. 

Na een grondwetswijziging kreeg Nederland een parlementair stelsel. De hoogste macht lag bij de Tweede kamer: het parlement. Het parlement: 
- Recht van enquete

- Recht van interpellatie
- Recht van budget
- Recht van initiatief (wetsvoorstel indienen)
- Recht van amendement (wetsvoorstel wijzigen)

Leerdoel 2

Aan de slag

• Opdracht 1: Neem de begrippen op pagina 12 en 13 over in je schrift. Bedenk nu zelf een betekenis op basis van je kennis (zonder boek!)
  
  
•  Opdracht 2: Lees pagina "machtige koning"  en "het machtige parlement"  Maak vervolgens opdracht 1, 2, 3 en 5. (dit is huiswerk)

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom veel liberalen vonden dat de koning te veel macht had tot 1848.
  
  
•  Je kunt beschrijven hoe Nederland een parlementair stelsel kreeg. 

Maken van paragraaf 5.2

Opdracht 1 t/m 5

Tweede kamer
wordt gekozen
door Nederlandse
rijke mannen. 

Koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk voor wat  de koning zegt en doet.  Over de koning kan geen discussie ontstaan, tegelijkertijd mag de koning niets meer zeggen of doen zonder toestemming van de minister-president. Dit is ministeriële verantwoordelijkheid.

Tweede kamer
wordt gekozen
door Nederlandse
rijke mannen. 

Leden Provinciale 
Staten kiezen 

Eerste Kamer

Johan Willem Thorbecke

Uit angst voor een revolutie in Nederland vraagt koning Willem II aan de liberale Thorbecke om een nieuwe grondwet te schrijven. Thorbecke schrijft een nieuwe grondwet.