Thema 2 - Transport

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 2

Transport

Binastabellen: 84A-H, 84N, 84O

Basisstof 1

- Je kunt verschillende circulatiesystemen bij eukaryoten herkennen en de functies van een bloedsomloop benoemen

- Je kunt de embryonale bloedsomloop van de mens beschrijven en verschillen en overeenkomsten aangeven met de bloedsomloop na de geboorte

Binnen is beginnen

• Telefoon in de telefoontas
• Boek, schrift en planning mapje pakken
• Controleer je agenda en studiewijzer
• Agenda: SE 1 op 18/10 om 09:00
• Verder werken aan je maakwerk
• Aftekenen en nakijken als een basisstof af is
• Om 15:10 filmpje over basisstof 1 van thema 2

Open bloedsomloop

Gesloten bloedsomloop

Enkelvoudige bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop

Voor geboorte

Na geboorte

Amfibie

Reptiel

Basisstof 2

- Je kunt de delen van een hart noemen met hun functies en kenmerken

- Je kunt de werking van het hart beschrijven en de relatie tussen bouw en werking uitleggen

Binnen is beginnen

• Telefoon in de telefoontas
• Boek, schrift en planning mapje pakken
• Controleer je agenda en studiewijzer
• Verder werken aan je maakwerk
• Aftekenen en nakijken als een basisstof af is
• Om 15:50 bespreken we basisstof 2 van thema 2

diastole - systole boezems - systole kamers

Basisstof 3

- Je kent de functies en kenmerken van aders, slagaders en haarvaten en kunt de relatie tussen bouw en werking uitleggen

- Je kunt zuurstofgehalte, stroomrichting en verloop van bloeddruk en stroomsnelheid in de delen van het bloedvatenstelsel toelichten

Binnen is beginnen

• Telefoon in de telefoontas
• Boek, schrift en planning mapje pakken
• Controleer je agenda en studiewijzer
• Verder werken aan je maakwerk
• Aftekenen en nakijken als een basisstof af is
• Om 13:10 bespreken we opdracht 18 van basisstof 2

Opdracht 18, basisstof 2

•  18a en b:
  - Oorzaak, verband, gevolg
• c:
  - ik lees, ik weet, dus
  - wat weet je over de bloedomloop, het zuurstofgebruik en de verbranding van reptielen?
• d:
  - ik lees, ik weet, dus
  - wat heeft in het water leven voor effect op de ademhaling?

Bloedvaten

• Slagader van het hart weg, hoge bloeddruk, dikke wanden, diep in lichaam
• Haarvaten één cellaag dik, kringspiertjes in arteriolen
• Aders naar het hart toe, lage bloeddruk, dunne wanden, bevatten kleppen, minder diep in lichaam

Bloeddruk

• Druk van bloed tegen wand van hart en bloedvaten
• Bovendruk: maximale druk op moment dat kamers samentrekken
• Onderdruk: minimale druk tijdens de hartpauze

Bloeddruk meten

Basisstof 4

- Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies

- Je kunt het proces van bloedstolling beschrijven en je weet hoe complicaties bij bloedstolling kunnen worden voorkomen

Binnen is beginnen

• Telefoon in de telefoontas
• Boek, schrift en planning mapje pakken
• Controleer je agenda en studiewijzer
• Verder werken aan je maakwerk
• Aftekenen en nakijken als een basisstof af is
• Om 15:55 bespreken we opdracht 37 van basisstof 3
• Let op: extra oefenstof op Magister digitale studiewijzer!

Opdracht 37, basisstof 3

• 27a:
  - ik lees, ik weet, dus
  - wat weet je over wat er in de haarvaten gebeurt?
• b:
  - 1 haarvat is dun, heel veel haarvaten bij elkaar...

Bloedplasma

• Water met opgeloste stoffen en plasma-eiwitten
  - zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, regelende stoffen, beschermende stoffen, geneesmiddelen
• Lipoproteïnen gevormd voor transport moeilijk oplosbare stoffen
• Plasma-eiwit concentratie beïnvloedt osmotische waarde bloed en bloeddruk

Rode bloedcellen

• Geen celkern
• Bevat hemoglobine
• Afbraakproduct is bilirubine
• Bloedarmoede
• Epo

Bloedplaatjes

• Bloedstolling
• Kleven vast aan beschadigde wand
• Vallen uiteen en stoffen komen vrij
• Samen met fibrinogeen en stollingsfactoren bloedplasma
• Protrombine omgezet in trombine
• Fibrinogeen omgezet in fibrine

Witte bloedcellen

• Rode beenmerg
• Witte bloedcellen (leukocyten) fagocyteren
• Lymfocyten produceren antistoffen

Basisstof 5

- Je kunt de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe toelichten

Binnen is beginnen

• Telefoon in de telefoontas
• Boek, schrift en planning mapje pakken
• Controleer je agenda en studiewijzer
• Verder werken aan je maakwerk
• Aftekenen en nakijken als een basisstof af is
• Om 13:10 bespreken we opdracht 59 van basisstof 5
• Let op: presentaties staan in LessonUp!

Opdracht 59, basisstof 5

• 59a:
  - ik lees, ik weet, dus
  - welk effect heeft minder albumine op de colloïd-osmotische waarde?
• b:
  - ik weet, ik lees, dus
  - welk effect heeft ondervoeding op de voedingsstoffen die worden opgenomen in het bloed?
• c:
  - link met basisstof 3 over transport in aders (en lymfevaten)

Weefselvloeistof

• Hoge druk begin haarvat zorgt voor filtratie
• Grote eiwitmoleculen in haarvat verhogen osmotische waarde
• Colloïd-osmotische druk zorgt voor absorptie

Lymfe

• Niet alle weefselvloeistof terug haarvat in
• Lymfeknopen
• Rechterlymfestam en borstbuis

• Open en gesloten bloedsomloop, enkelvoudige en dubbele bloedsomloop, bloedsomloop embryo 
• Onderdelen hart, bloedsomloop door hart, hartritme
• Slagaders, haarvaten en aders, bloeddruk
• Bloedplasma, rode en witte bloedcellen, bloedplaatjes, bloedstolling
• Weefselvloeistof en lymfevloeistof

https: