5H 11.5 Weefselvloeistof en lymfe

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

11.5 Weefselvloeistof en lymfe

Deze les:

- HW nakijken/bespreken

- 11.4 Bloedstolling

- Weefselvloeistof

- Filtratie en Resorptie

- Lymfevatenstelsel

Leg uit waarom bloed niet te snel, maar ook niet te langzaam mag stollen.

Wanneer je een wondje hebt, moet dat snel gedicht worden. Welke bloedbestanddelen spelen een rol bij het vormen van een korstje?

1. de bloedplaatjes, rode bloedcellen en witte bloedcellen
2. fibrinogeen, bloedplaatjes en rode bloedcellen
3. witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. fibrinogeen, bloedplaatjes en witte bloedcellen

Zet de bloedstollende gebeurtenissen in de juiste volgorde!

Wondje

Bloedplaatjes

Stollingsfactoren

Bloedplasma

Beschadigde

Dekweefsel-
cellen

Zet de bloedstollende gebeurtenissen in de juiste volgorde, vervolg.

Protrombine

Fibrinogeen

Stollingsfactoren

Trombine

Fibrinedraden

Fibrine

Nakijken opdrachten HW:
Welke bespreken?

11.5 Leerdoelen en begrippen

Leerdoelen:

- Je kan beschrijven wat de functie is van de bestanddelen van weefselvloeistof en lymfe

- Je kan beschrijven hoe weefselvloeistof en lymfe wordt gevormd.

- Je kan herkennen wat het verband is tussen het bloedvaten- en het lymfestelsel. 

Begrippen:

Weefselvloeistof, bloeddruk, bloedvatenstelsel, filtratie, resorptie, grote bloedeiwitten, colloïd osmotische waarde, osmotische druk, zweet, weefselvloeistof, lymfesysteem, lymfevaten, kleppen, lymfe, lymfeknopen

Weefselvloeistof

Bloed stroomt door je bloedvaten en vervoert stoffen naar alle delen van het lichaam. 

Een deel van het vocht (bloedplasma) uit bloed komt buiten de bloedvaten terecht.

Daar noem je het weefselvloeistof.

Weefselvloeistof

Als bloed bij de haarvaten komt wordt een deel van de bloedplasma de haarvaten uitgeperst (door de hoge bloeddruk!). Dit heet filtratie.

Hier zitten voedingsstoffen en zuurstof in opgelost.

Bloedcellen en grote eiwitten blijven achter.

Welk specifiek kenmerk van haarvaten zorgt ervoor dat bloedplasma in organen naar de cellen kan worden geperst?

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof zit om alle cellen van een weefsel heen. Stoffen die cellen nodig hebben kunnen ze uit de weefselvloeistof halen (zuurstof, voedingsstoffen)

 

en stoffen die ze niet nodig hebben geven ze af aan het weefselvloeistof (afvalstoffen, CO2).

Weefselvloeistof

De haarvaten nemen ook weer een groot deel van de weefselvloeistof op (resorptie) wanneer ze de organen uit gaan.

Dit komt door de hoge osmotische waarde van het bloed (door de eiwitten die zijn achtergebleven).

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof

Opdrachten

- Maken 11.5 opdr. 1 t/m 6

Klaar? 

Lezen 11.5 blz 115 en maken opdr. 7 t/m 13

Lymfevaten

De colloïd osmotische druk is niet voldoende om alle vloeistof die uit het haarvat gefilterd is weer te resorberen.

Zonder lymfevaten zou er veel vocht in de organen achterblijven.

Lymfevaten

Weefsels bevatten ook lymfevaten die vloeistof kunnen afvoeren.

Die lymfevaten maken deel uit van een lymfevaten systeem/stelsel (vergelijkbaar met bloedvatenstelsel).

Vanaf het moment dat de vloeistof in een lymfevat zit heet het lymfe.

Lymfevaten

Lymfevaten bevatten net als aders kleppen om er voor te zorgen dat de lymfe de goede kant op stroomt.

Lymfevatenstelsel

In het lymfevatenstelsel komt alle lymfe uiteindelijk terecht in de borstbuis en de rechterlymfestam.

Van daaruit stroomt de lymfe via de sleutelbeenaderen weer het bloedplasma in, 

in de richting van de bovenste holle ader.

Lymfeknopen/ lymfeklieren

Verspreid over het lichaam liggen in het lymfevatenstelsel ook lymfeknopen.

In de lymfeknopen wordt de lymfe gezuiverd van o.a. ziekteverwekkers.

Huiswerk

- Maken 11.5 opdr. 7 t/m 13

- Maken Examentraining H11 (blz. 123 t/m 125)

- Leren H11 

--> Woensdag D-toets H11 Transport