Bs 6.3 Beenverbindingen en spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

6.3 Beenverbindingen

Beenverbindingen

Botten in je lichaam zitten aan elkaar vast. Dit noem je de beenverbindingen. Er zijn vier soorten beenverbindingen. 

Vergroeid

Een voorbeeld hiervan is het heiligbeen en het staartbeen de wervels hiervan zijn met elkaar vergroeid. Daardoor lijkt het één bot. Botten die vergroeid zijn kunnen niet bewegen. 

Naad

Een voorbeeld hiervan is de schedel. Op de schedel zie je naden. De schedelbeenderen kunnen niet bewegen. Hierdoor is de schedel stevig.

Kraakbeen

Tussen de botten kan ook kraakbeen zitten als verbinding. Hierdoor is er beweging tussen de botten mogelijk. Een voorbeeld is het kraakbeen tussen de wervelkolom.

Gewricht

Botten die verbonden zijn met elkaar met een gewricht kunnen goed bewegen. Een voorbeeld hiervan is je kniegewricht.

Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

In de afbeelding hiernaast is een beenverbinding aangegeven met Q.

Welke beenverbinding is aangegeven met Q?

1. Vergroeide beenverbinding
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding
4. Gewricht

Welke beenverbindingen zijn beweeglijk?

1. 1, 2 en 3
2. 1 en 2
3. 2 en 3
4. 1 en 3

Bouw van een gewricht

Een gewricht bestaat meestal uit twee botten. Aan de ene kant van het gewricht zit een gewrichtskogel 

en andere kant een gewrichtskom. 

De gewichtskogel beweegt in de 

gewrichtskom.

Bouw van een gewricht

Op de gewrichtskom en gewrichtskogel zit een kraakbeenlaagje. Hierdoor kunnen de botten spoeler bewegen. De botten worden ook beschermd door dit kraakbeenlaagje.

Bouw van een gewricht

Om het gewricht heen zit het gewrichtskapsel. Dit zorgt ervoor dat de botten op de plek blijven. In het gewricht zit gewrichtssmeer, dit zorgt ervoor 

dat het gewricht soepel beweegt. 

Het gewrichtssmeer wordt 

gemaakt door het gewrichtskapsel.

Bouw van een gewricht

Om sommige gewrichten zitten stevige kapselbanden. Deze helpen mee om de botten van het gewricht op de plaats te houden.

In de gewrichtskom en op de gewrichtskogel zit een dun laagje.
wat is dit?

1. Spieren
2. Zenuwen
3. Kraakbeen

Hieronder staan een aantal onderdelen van een gewricht.

  1. Gewrichtskapsel

  2. Gewrichtssmeer

  3. Kraakbeenlaagje

  4. Kapselband

Welk onderdeel of welke onderdelen van een gewricht zorgen voor een soepele beweging? 

1. Onderdeel 2
2. Onderdeel 1 en 4
3. Onderdeel 2 en 3
4. Onderdeel 1, 2 en 3

gewrichtskom

gewrichtkogel

gewrichtsmeer

kraakbeenlaagje

gewrichtkapsel

Soorten gewrichten

Er zijn twee soorten gewrichten. 

De eerste is een kogelgewricht. Dit gewricht kan bewegen in verschillende richtingen. De gewrichtskogel draait in de gewrichtskom. 

Soorten gewrichten

De tweede soort gewricht is een schaniergewricht. Deze kan je alleen heen en terug bewegen. 

Wat voor soort gewricht is B?

1. Kogelgewricht
2. Scharniergewricht
3. Rolgewricht

Welk soort gewricht zie je hier?

1. Rolgewricht
2. Scharniergewricht
3. Kantelgewricht
4. Kogelgewricht

6.4 Spieren

Spieren

Spieren en botten zijn nodig om te kunnen bewegen. De spieren zitten vast aan de botten.

Alle spieren samen vormen 

het spierstelsel.

Bouw van een spier

Om de spier heen zit een spierschede. Aan beide uiteinde van een spier zit een pees. De pezen zorgen voor de verbinding met de botten. 

Bouw van een spier

Spieren zijn verbonden met zenuwcellen. Via de zenuwcellen komen impulsen bij de spier, hierdoor trekt de spier samen.

Een spier bestaat uit spierbundels. 

Dit is een verzameling van spiervezels. 

Een spier bestaat uit spierbundels.

1. Juist
2. Onjuist

Alle spieren samen vormen het spierstelsel.

1. Juist
2. Onjuist

Werking van een spier

Impulsen vanuit het centrale zenuwstelsel gaan via zenuwen naar de spieren. Dit gebeurt via de vertakkingen van de spieren. De impulsen zorgen ervoor dat de spier zich samentrekt. De spier wordt korter en dikker. 

Werking van een spier

Spieren hebben voor de samentrekking energie nodig. Deze energie komt vrij bij verbranding. Hiervoor is zuurstof en glucose nodig. Het bloed voert deze stoffen aan. Bij verbranding ontstaat energie in de vorm van warmte en beweging. Ook ontstaat hierbij koolstofdioxide, deze voert het bloed af.

Wat gebeurt er als de spier zich samentrekt?

1. De spier wordt langer en dikker
2. De spier wordt korter en dikker
3. De spier wordt langer en dunner
4. De spier wordt korter en dunner

Zo ontstaat de beweging

De plek waar de pees aan een bot zit heet de aanhechtingsplek. Een pees kan zich niet samentrekken, dit kan alleen de spier. Als een spier zich samentrekt gaan de aanhechtingsplekken naar elkaar toe. Hierdoor ontstaat een beweging. 

Als deze spieren aanspannen

1. gaat de pols buigen
2. gaat de pols strekken
3. gaat de pols draaien

Antagonisten

In de bovenarm zitten de twee spieren. De armbuigspier (biceps) en de armstrekspier (triceps).

Antagonisten

Om je arm te bewegen zijn dus twee spieren nodig, de werking hiervan is tegenovergesteld. Spieren die tegengesteld werken heten antagonisten. 

De armstrekspier en armbuigspier zijn antagonisten van elkaar.

Wat is een antagonist?

1. Een spier met een tegengestelde werking
2. Een spier met dezelfde werking
3. Allemaal pezen bij elkaar

Wat is de antagonist van de biceps?

1. De armbuigspier
2. De armstrekspier

Feedback
Top: Iets wat je goed vond aan de les.
Tip: Iets wat beter kon aan de les.

Huiswerk

Maken 6.3 en 6.4