Foutieve samentrekking herkennen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling vorige les. Welk woord hoort bij de nummers?
- De vorige keer heb je geleerd over [1].
- Dit zijn woorden of woordgroepen die [2] keer voorkomen in een zin. Vaak kun je eentje hiervan [3]

1. 1 = samentrekkingen 2 = twee 3 = toevoegen
2. 1 = nevenschikkingen 2 = twee 3 = toevoegen
3. 1 = samentrekkingen 2 = drie 3 = toevoegen
4. 1 = samentrekkingen 2 = twee 3 = weglaten

Hoeveel van deze zinnen bevatten een samentrekking?
1. Jonge vogels en oude mannen.
2. Hij koopt een auto en zij een vliegtuig.
3. Zij was op zoek naar dieren- en plantenkenners.
4. Zag hij Messi en Pogba wandelen?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Probeer nu om zelf een voorbeeld van een samentrekking te verzinnen.

Nieuwe theorie (1/2)

- Soms wordt een samentrekking niet goed uitgevoerd.

- Het lijkt dan alsof twee woorden/woordgroepen precies hetzelfde zijn, maar eigenlijk is dat niet zo.

Voorbeeld:

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten miljonair

Nieuwe theorie (2/2)

Een goede samentrekking moet aan 3 eisen voldoen:

1. dezelfde functie in de zin (onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp enz.)

2. dezelfde betekenis (denk aan 'bank' (voor geld, of om op te zitten)

3. hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud)

Voorbeeld:

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten miljonair.

Vraag jezelf altijd eerst af welk woord wordt weggelaten!

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten miljonair.

1. Het woord 'hij' wordt weggelaten
2. Het woord 'wordt' wordt weggelaten
3. Het woord 'topchef' wordt weggelaten
4. Het woord 'miljonair' wordt weggelaten

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten [wordt] miljonair.

1. Het woord [wordt] heeft dezelfde functie
2. Het woord [wordt] heeft niet dezelfde functie

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten [wordt] miljonair.

1. Het woord [wordt] heeft dezelfde betekenis
2. Het woord [wordt] heeft niet dezelfde betekenis

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten [wordt] miljonair.

1. Het woord [wordt] heeft hetzelfde getal
2. Het woord [wordt] heeft niet hetzelfde getal

Hij wordt topchef en zijn klasgenoten miljonair.

1. Deze zin is correct samengetrokken
2. Deze zin is niet correct samengetrokken

Welke woorden zijn in de volgende zin weggelaten?:
Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst.

Waarom is deze samentrekking volgens de theorie niet correct?:
Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst.

1. Functie
2. Betekenis
3. Getal

Samenvatting theorie:
- Soms wordt een samentrekking niet goed uitgevoerd.
- Een goede samentrekking moet aan [1] eisen voldoen:
dezelfde functie, dezelfde [2] en hetzelfde [3] (enkelvoud/meervoud)

1. [1] drie [2] kleur [3] getal
2. [1] drie [2] betekenis [3] getal
3. [1] vier [2] betekenis [3] geschreven
4. [1] twee [2] betekenis [3] getal

Aan de slag

- voor jezelf (overleggen op laag volume mag)

- Vond je deze stof makkelijk of moeilijk? Kies weer de route die het beste bij jou past.

Route basis: opdr. 1, 2, 4 - blz. 34-35

Route expert: opdr. 3, 4, 6 - blz. 34-35