H1 Samentrekking (controleren)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Samentrekking

Je leert een samentrekking herkennen,

je leert een samentrekking controleren en

je leert een samentrekking verbeteren. 

Je leert een samentrekking herkennen, controleren en verbeteren.

Theorie - samentrekking

Samentrekking houdt in dat een woord(deel) of een zinsdeel wordt weggelaten, omdat het ook elders in de zin voorkomt.

 Gewone zin = "Je kunt bij hem niet alleen nieuwe computerspelletjes kopen, maar je kunt bij hem ook oude computerspelletjes kopen."

 Verkorte zin =  "Je kunt bij hem niet alleen nieuwe (computerspelletjes kopen), maar (je kunt bij hem) ook oude computerspelletjes kopen."

Niveaus samentrekking

Het weglaten kan op drie niveaus:

- woordniveau

- woordgroepniveau

- zinsniveau

Woordniveau, woordgroepniveau, zinsniveau

• Hier ligt een stapel studieboeken en -schriften.
• Hier ligt een stapel met oude en nieuwe kleren.
  
• Hier ligt een stapel boeken en daar (ligt) ook (een stapel boeken)

Waarom klopt deze zin niet?

WHO bestempelt nieuwe coronavariant als zorgelijk en krijgt naam omicron

samentrekking controleren

wat klopt er niet aan deze zin?

"WHO bestempelt nieuwe coronavariant als zorgelijk en krijgt naam omicron"

Samentrekken gaat vaak fout

Wat is er mis met de volgende zinnen? 

• Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 
• Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.
• De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust. 

Drie voorwaarden

Om iets weg te laten moet je eerst aan drie voorwaarden voldoen:

De woorden hebben:

1. dezelfde functie (onderwerp, lv, koppelww, enz.)

2. dezelfde betekenis

3. hetzelfde getal (enkelvoud of meervoud)

Stappenplan 

1. Bepaal wat er is weggelaten.
2. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het eerste deel.
3. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het tweede deel. 
4. Alles hetzelfde? Goede samentrekking. 
5. Niet? Voeg de ten onrechte weggelaten delen toe.

Is de volgende zin goed samengetrokken?
Emma liep naar de winkel en kocht een boek.

1. Ja
2. Nee

Is de zin goed samengetrokken?
De cabaretier verbaasde zich erg over de prijs, en de toeschouwers nog meer.

1. Ja
2. Nee

Aan de slag!

Maak de opdrachten volgens je planning.

maandag formatieve toets formuleren.

Week 4 (deze week):	Gramm. zd H1 en Gramm. ws H1
Week 5:	PWW (leesvaardigheid argumentatie)
Week 6: Gramm. zd H3, formuleren H 3 en gramm. Zd. H5
Week 7: Formuleren H4, Gramm. zd H4
Week 8: voorjaarsvakantie
Week 9: Formuleren H1 en 6 en formatieve Toets form+gramm.
Week 10: Spelling H3 en 4 en formatieve Toets spelling
Week 11: Schrijven H 5 en afsluitende opdracht “Gebr.”
Week 12: Schrijfoefeningen en voorbereidingen zakelijke brief
Week 13: Schrijven zakelijke brief voor een cijfer

Opdracht 1

1. Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?

Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal

Hoe kun je de zin verbeteren?

Opdracht 2

2. Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?

Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal

Hoe kun je de zin verbeteren?

Opdracht 3

3. De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?

Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal

Hoe kun je de zin verbeteren?