Woordenschat H1, H2 en H3 - Nieuw Nederlands - havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1

beeldspraak: vergelijking, metafoor, personificatie 

p. 21 - 24

Wat wordt bedoeld met:

Arianne vist naar een complimentje. 

De schoolbel liet haar schrille kreten horen. 

beeldspraak 

Bij beeldspraak gebruik je woorden in een figuurlijke betekenis. 

Beeldspraak komt voor in poëzie, maar ook in het dagelijks leven. 

Goede beeldspraak maakt een tekst

krachtiger, alhoewel...

beeldspraak: drie soorten 

1. VERGELIJKING: in een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken, het object (o) en het beeld (b). 

Sanne (o) lijkt wel een prinses.(b)

De dichter is een koe.

Karel, een echte angsthaas, liep

snel weg. 

 

beeldspraak: drie soorten

2a. METAFOOR: in een metafoor gebruik je alleen een beeld.(b) 

De prinses van de klas (b) koopt bijna wekelijks iets nieuws. 

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel. 

2b. METAFOOR IN WERKWOORD: als een werkwoord een metafoor is. 

De overheid gaat snoeien in de uitgaven. (minder uitgeven)

Zij toverde dit huis om tot een paleis. (mooi maken)

beeldspraak: drie soorten 

3. PERSONIFICATIE: met een personificatie stel je een levenloos ding voor als persoon. 

De zon streelde onze wangen. 

De economie zucht en steunt onder dit regeringsbeleid. 

De telefoon slaapt op de lessenaar. 

Hoofdstuk 2

beeldspraak: metonymie 

p. 64 - 67

Welk deel van de zin is figuurlijk bedoeld?

'De straat houdt zaterdagavond een barbecue.'

En in deze zin?

'Zodra het vriest, haalt hij de ijzers uit het vet.'

beeldspraak: metonymie

Een VERGELIJKING en een METAFOOR gaan over de overeenkomst tussen object en beeld. 

Die stratenmakers hebben een paar handen als kolenschoppen.

Bij een METONYMIE gaat het over een andere relatie tussen object en beeld:

In dat museum hangt een beroemde Rembrandt. 

(De maker wordt genoemd, maar je bedoelt het schilderij)

beeldspraak: metonymie

- deel/geheel: Even de neuzen tellen. 

- producent/product: Ik heb de nieuwste Apple. 

- materiaal/medaille: Hij won dit weekend zilver. 

- voorwerp/inhoud: Heb je nog een glas  voor mij? 

- aardrijkskundige naam/wijn: Ik drink het liefst een Bordeaux. 

-land/elftal: Nederland gaat het EK winnen.

Stad/deel inwoners: Arnhem is in rep en roer.

Hoofdstuk 3

stijlfiguren

p. 109 - 112 

Wat weet je al?

'Hij barst van het geld.'

1. overdrijving
2. afzwakking
3. verzachting

'Gisteren hebben we hem naar zijn laatste rustplaats gebracht.'

1. overdrijving
2. afzwakking
3. verzachting

'Een miljoen is een leuk zakcentje.'

1. overdrijving
2. afzwakking
3. verzachting

'Je wordt doodgegooid met informatie over corona.'

1. overdrijving
2. afzwakking
3. verzachting

stijlfiguren

Een stijlfiguur is een middel om dingen sterker uit te drukken. 

Je wilt indruk maken op de lezer of hoorder. 

 

 

stijlfiguren: drie soorten

1. HYPERBOOL: je overdrijft erg. 

Hij barst van het geld. 

Je bedoelt: hij is rijk. 

Ik wacht al eeuwen op hem. 

Je bedoelt: ik wacht erg lang. 

stijlfiguren: drie soorten

2. UNDERSTATEMENT: je zwakt iets af. Je zegt dat iets minder mooi, groot of belangrijk is dan in werkelijkheid. 

Zij heeft wel een paar centen. Je bedoelt: zij is rijk. 

Het koningspaar heeft best een leuk stulpje gekocht. 

 Je bedoelt: een mooi paleis. 

stijlfiguren: drie soorten

3. EUFEMISME: je zegt iets zo dat het minder erg of hard overkomt. Je wilt een pijnlijke situatie verachten of voorkomen

dat je iemand kwetst. 

Hij is niet meer onder ons. Je bedoelt: hij is overleden.

Ik zit tussen twee banen in. Je bedoelt: ik ben werkloos. 

Hij is een bekende van de politie. Je bedoelt: hij is een boef. 

opdrachten

(zie lesplanning op slide 2)