10.2 Koude Oorlog deel 2; 5 Vwo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.2 De Koude Oorlog, climax en einde

Koude Oorlog

Koude Oorlog

kenmerkende aspecten

- de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog

- de eenwording van Europa

- de dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld

Lesdoelen Koude Oorlog

1. Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en waardoor groeide de spanning tussen deze blokken, 1945-1955?

2. Waardoor liep de Koude Oorlog op kritieke momenten niet uit op een directe militaire confrontatie tussen beide grootmachten, 1955-1963?

3. Waardoor namen de spanningen tussen Oost en West af, tussen 1963-1991 en kwam er een eind aan de Koude Oorlog?

communisme

kapitalisme

Fase 1: Europees conflict

Conferentie van Potsdam

juli - augustus 1945

aanwezigen:

- Stalin (Sovjet-Unie)

- Truman (Verenigde Staten)

- Churchill/Attlee (Groot-Brittannië)

afspraken:

- geen! > wederzijds wantrouwen

Duitsland

Europa

De barometer van Berlijn

1. Boodschap tekenaar?

2. Standplaatsgebondenheid

3. Gebondenheid aan tijd

Ideologische blokken

Oorzaken:

- SU en VS overwinnaars WOII; twee totaal verschillende ideologieën

- SU en VS wilden hun macht uitbreiden

- Europa in puin > gevaar voor communisme > VS grijpen in (Marshallplan / NAVO)

- VS hebben atoombom > communisme angst aanjagen

Ideologische blokken

1. Licht toe hoe de ideologische zichtbaar worden in deze cartoon.

2. Hoe gaan Trumandoctrine en Marshall-plan hand in hand?

3. Wat is de mening van de tekenaar?

4. aan welke kant staat hij?

Ideologische blokken wereldwijd

1950

- Korea-oorlog

Fase 2: uitbreiding naar Azië.

Wat was de dominotheorie? Gevolgen?

Johnson koos voor escalatie. Maak met twee bronelementen hoe de tekenaar denkt over deze politiek.

Berlijnse Blokkade

Berlijnse Muur

Marshallplan

Warschaupact

Berlijnse Blokkade

Berlijnse Muur

Verwerking leerstof

Basis: 6 7 Hh: 8 22 Vd: 26

Kritieke momenten

-  Hongaarse Opstand (1956) > poging om communistisch systeem te hervormen. SU slaat opstand hard neer.

- Berlijnse Muur (1961-1989) > muur tussen West-Berlijn en Oost-Duitsland/Berlijn > vluchtelingenstroom stoppen

- Cubacrisis (1962) > VS bang voor plaatsing SU-atoomwapens op Cuba

- Praagse Opstand (1968) > filmpje

https:

Geen echte oorlog tussen VS en SU

Oorzaken:

- vreedzame coëxistentie
* destalinisatierede Chroestsjov (1956)

- respecteren van elkaars invloedssfeer > niet ingrijpen (!)

* Hongaarse Opstand (1956)

* Berlijnse Muur (1961)

- angst voor atoomoorlog

* Cubacrisis (1962)

Fase 3: destalinisatie en Warschaupact

Afnemende spanningen (detente) 

- 'hotline' tussen SU en VS

- overeenkomsten SU en VS om aantal kernwapens te verminderen  (SALT-I en SALT-II)

maar ook...:

- Brezjnev-doctrine (1968) > neerslaan Praagse Lente

- SDI-project VS

Fase 4: Kennedy en detente

Einde Koude Oorlog

- perestrojka en glasnost (Gorbatsjov)

Fase 6: neergang communisme

Glasnost

Glasnost

Perestrojka

Inspraak in bestuur

Stijgende prijzen

Politiek

Economie

Val van de Berlijnse Muur

Uiteenvallen van de Sovjet-Unie

Video: wie was Gorbatsjov?

Koude Oorlog liedjes

Opdracht:

- maak duo's

- analyseer een liedje uit de Koude Oorlog

- zoek songtekst op op internet

- waar gaat het liedje over? Geef voorbeeld uit de tekst.

- wat is de boodschap van het liedje?

- Schrijf alle antwoorden op, we gaan ze later bespreken. 

Verwerking leerstof

Basis: 6 7 9 11 12 14 Hh: 8 10 21 22 Vd: 27 28 30