8.5 Duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H8 Ecosystemen en evenwicht

Deze les

- §8.4 Successie

- §8.5 Duurzaamheid

- Examentrainer maken

Huiswerk

- Leren voor de toetsweek!

Leerdoelen §8.4

1. Je kan uitleggen waardoor populatieschommelingen kunnen optreden
2. Je weet hoe je populatiegroottes kan bepalen
   
   
3. Je kan uitleggen hoe (a)biotische factoren veranderen met tijd
4. Je kan uitleggen hoe samenstellingen van populaties en de gebieden veranderen

Successie

• Successie is het opeenvolgen van de soortensamenstelling van planten en dieren
  
• Bij successie veranderen de omstandigheden hier door kunnen er nieuwe planten en dieren in het systeem komen
  
• Zo kan in de loop van de tijd een kale duin veranderen in een bos

Successie

Levensgemeenschappen volgen elkaar op. Tot een stabiel ecosysteem ontstaat: climaxecosysteem.

Pioniersecosysteem: eerste organismen die zich vestigen.

Subclimax: ecosysteem in een successiereeks instantgehouden door mensen.

Bij successie begint een nieuwe soort, groeit en vermenigvuldigt en neemt dan weer af. 

Daarna begint een nieuwe soort.

Waar zijn er meer wisselingen in abiotische factoren?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Waar verwacht je meer biodiversiteit?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

PIONIER ecosysteem

CLIMAX ecosysteem

Secundaire successie

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire successie?

1. Bij primaire successie zijn alleen producenten betrokken,
2. Primaire successie start op kale rots, secundaire successie start met vruchtbare grond
3. Primaire successie gaat veel sneller door gebrek aan concurrenten
4. Primaire successie verloopt ongestoord, secundaire successie niet

Er barst een ondergrondse vulkaan uit en er ontstaat een nieuw eiland. Welke successie gaat waarschijnlijk plaatsvinden?

1. Primaire successie
2. secundaire successie

Het herstel van de vegetatie na een natuurramp noemen we ...

1. primaire successie
2. secundaire successie
3. climax ecosysteem
4. pionier ecosysteem

Leg uit hoe het inzetten van grote grazers de successie in duinvalleien kan beperken.

1. grazers houden de begroeiing kort, waardoor successie verhinderd wordt
2. grazers stimuleren de begroeiing, waardoor successie verhinderd wordt
3. grazers houden de begroeiing kort, waardoor successie bevorderd wordt
4. grazers stimuleren de begroeiing, waardoor successie bevorderd wordt

Leerdoelen §8.4

1. Je kan uitleggen waardoor populatieschommelingen kunnen optreden
2. Je weet hoe je populatiegroottes kan bepalen
   
   
3. Je kan uitleggen hoe (a)biotische factoren veranderen met tijd
4. Je kan uitleggen hoe samenstellingen van populaties en de gebieden veranderen

Bespreking huiswerk §8.4

Opdracht 43, 45, 46, 47, 51, 52 en 53

Leerdoelen §8.5

Je leert welke kennis nodig is om maatregelen te kunnen nemen om ecosystemen stabiel te houden

habitat, ecologisch evenwicht, draagkracht, opwarming, verzuring, eutrofiering, persistente stoffen, accumulatie, duurzame ontwikkeling/energie, (gesloten) kringloop

Redenen waarom geen vlees eten duurzamer is?

Energieverlies → waardoor?

Uitstoot broeikasgassen → hoe?

Waterverbruik en ontbossing → waarvoor?

Wat is duurzaamheid eigenlijk?

Duurzaamheid

• Duurzame ontwikkeling: de houdbaarheidsdatum van de leefomgeving
• Denken aan de effecten voor de toekomst
• Fossiele brandstoffen vs. duurzame energie
• Gesloten kringloop

Gesloten kringloop

Open kringloop

Bij een gesloten kringloop ....

1. Komen er geen nieuwe dieren bij.
2. Gaan er geen stoffen verloren
3. Komen er geen nieuwe bronnen bij.

Wat maakt een gesloten kringloop zo duurzaam?

Persistentie en accumulatie

Toppredatoren hebben door accumulatie het grootste percentage persistente gifstoffen in hun lichaam.

Leg uit hoe dat gebeurt.

Toppredatoren sterven aan de hoge concentraties persistente gifstoffen.

Welke gevolgen heeft dat voor ecosystemen?

Aan de slag

Maak opdracht 56, 58 en 60

Klaar? Maak de examentrainer bij H8!

Leerdoelen §8.5

Je leert welke kennis nodig is om maatregelen te kunnen nemen om ecosystemen stabiel te houden

habitat, ecologisch evenwicht, draagkracht, opwarming, verzuring, eutrofiering, persistente stoffen, accumulatie, duurzame ontwikkeling/energie, (gesloten) kringloop

H8 Ecosystemen en evenwicht

Deze les

- §8.5 Duurzaamheid

- Examentrainer maken

Huiswerk

- Leren voor de toetsweek!