dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Week 3 - 4 dec. Cognitieve problemen  = Dementie

Hoe gaat het met jullie?

Lesdoelen

- De student heeft kennis van wat dementie is
- De student kan op verschillende manieren naar een zorgvrager met een dementie kijken.
- De student kent begrippen die met dementie te maken hebben.
- De student heeft kennis van de benaderingswijzen bij dementie 

Planning :

11.15 - 11.45 = Welkom en korte theoretische achtergrond

11.45 - 12.45 = Aan de slag met de opdracht voor in het tijdschrift

12.45 - 12.55 = Evaluatie les.

Tussen het werken aan, kunnen jullie langslopen voor je stageplaats (individueel)

Hersenen

• 86 miljard zenuwcellen
• iedere zenuwcel kan met ongeveer 5.000 andere zenuwcellen verbinding maken
• 2 hersenhelften

Grote hersenen

• Linker en rechter hersenhelft (hemisfeer)  
• Hersenhelft gescheiden door diepe spleet (fissura longitudinalis)
• Verbonden door hersenbalk (corpus callosum)
• Grijze stof (cortex) omringd witte stof
• Door windingen (Gyri) en groeven (Sulci) groot oppervlak ( 2500 cm2) met 10 miljard zenuwcellen (neuronen)

Het centrum van Wernicke is een deel van de hersenen. Het is naar de ontdekker Carl Wernicke ervan genoemd en speelt een belangrijke rol bij het begrijpen van taal. Het wordt ook wel het sensorisch spraakcentrum genoemd en is het tegenovergestelde van het motorisch spraakcentrum: het centrum van Broca. 

Welke stadiums van dementie zijn er?

Dementie

Dementie is een progressieve hersenziekte, waarbij hersencellen krimpen of verbindingen raken beschadigd. Dit veroorzaakt een geheugenstoornis.

Stadia:

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, cliënt is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

Wat is dementie?

Dementiesyndroom: informatie wordt niet goed verwerkt

50 hersenziektes

1 op de 5, meer vrouwen

Cognitieve stoornissen zijn denkstoornissen

• Geheugenstoornissen
• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
• Apraxie:  verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
• Agnosie:  onvermogen om objecten te herkennen
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Welke fases van dementie zijn er?

Fasen van dementie

Fase 1: Bedreigde ik (begeleidingsniveau)

Fase 2: Verdwaalde ik (verzorgingsniveau)

Fase 3: Verborgen ik (verzorgings/verpleegniveau)

Fase 4: Verzonken ik (verpleegniveau)

Naomi Fell, grondlegsters van belevingsgerichte benadering.

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. De zorgvrager realiseert zich dat hij wat verward is.  Kan hierdoor somber zijn, zaken verbloemen
  

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis

• Kan per dag verschillen hierdoor ook communicatie problemen
• Praat veel over vroeger
• Adl zelfsandigheid neemt af

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij inprenting als het korte termijn geheugen

• Desoriëntatie, decorumverlies en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie en apraxie
  

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• Kan niet meer communiceren via taal

• Reageren lichaam gebonden reageert alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• mConfabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, opmerkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Verschillende vormen

Opdracht 1: Dementie kent verschillende vormen:

Werk uit in groep, 15 min. 10 min terugkoppeling

• Alzheimer
• Lewy-bodydementie
• Vasculaire dementie
• Frontaalkwab dementie
  

Benaderingswijzen 

Ieder persoon--> een  ander benadering

Opdracht 2: fases dementie en benaderingswijze

Werk een van de volgende onderwerpen uit in je  subgroep

• Realiteitsoriëntatie training (R.O.T) 
•  Validation
•  Psychomotorische therapie (PMT)
•  Snoezelen
•  Reminiscentie
• PDL 

Vervolg opdracht

Maak een presentatie (subgroep) waarin de volgende punten aan bod komen

1. Geef kort weer wat de benaderingswijze inhoud
2. In welke fase van dementie past deze stijl het beste (De bedreigde ik, de verdwaalde ik, de verbogen ik of de verzonken ik)
3. Wat is het doel  van de benaderingswijze. (geef een voorbeeld)
4. Welke zorgprofessionals zijn er bij betrokken?

Werk de opdracht uit in je subgroep 

Gebruik de uitgewerkte informatie voor beide opdrachten in je magazine.

Volgende week

Week 4 11 dec. incontinentie Fysieke veranderingen van het ouder worden urinewegen.

 alzheimer-nederland.nl

dementieinbeweging.nl en zorgvoorbeter.nl