4H 3.4 Verkiezingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Opdracht 

Richt zelf een politieke partij op

Opdracht Classroom 

3.4 Verkiezingen

3.4 Verkiezingen

Lesboek bladzijdes 84 t/m 87

Leerdoelen 

• Je kan uitleggen voor welke bestuursorganen er verkiezingen zijn 
• Je kan het verschil uitleggen tussen het stelsel van evenredige vertegenwoordiging en het districtenstelsel  
• Je kunt de kiesdeler berekenen 

Waarvoor verkiezingen? 

Voor welke bestuursorganen zijn er verkiezingen?

Referendum

Tweede Kamer - elke 4 jaar 
2027

Europees Parlement - elke 5 jaar 
2029

Gemeenteraad - elke 4 jaar

maart 2026 

Provinciale staten
Elke 4 jaar 
2027

Eerste Kamer 
Gekozen door de Provinciale Staten-leden
Dus niet apart voor naar de stembus

Getrapte verkiezingen 

Waterschappen
Tegelijkertijd met Provinciale Staten
2027

Actief kiesrecht 
Vrije en geheime verkiezingen

Passief kiesrecht 

Voorwaarden

0

Mag de koning stemmen?

Hoe werkt stemmen?

Verkiezingscampagnes 

Lijsttrekkers 

Campagnes op straat 

TV-debatten

Posters langs de wegen

Reclamespots 

Kiesstelsel 

In Nederland: evenredige vertegenwoordiging

Bij evenredige vertegenwoordiging zijn alle stemmen evenveel waard 

Elke partij krijgt het aantal zetels dat in verhouding is met het totaal aantal uitgebrachte stemmen

Zetels berekenen 

Kiesdeler: aantal stemmen dat je nodig hebt voor 1 zetel.

Kiesdeler = Aantal uitgebrachte stemmen : aantal zetels 

Voorbeeld: 9.500.000 stemmen : 150 = 63333

Opkomst 2023 

De Kiesraad stelde op 1 december en 4 december 2023 de officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezing vast. Het opkomstpercentage was 77,7%. Van de 13.473.750 kiesgerechtigden brachten 10.475.203 hun stem uit. Van de 26 partijen die deelnamen aan de verkiezing, kregen 15 partijen voldoende stemmen voor een zetel in de Tweede Kamer.

Bron: https://www.kiesraad.nl/actueel/nieuws/2023/12/01/kiesraad-stelt-uitslag-tweede-kamerverkiezing-22-november-2023-vast

Bereken de kiesdeler 

Antwoord 

69834

Kiesdrempel 

Een partij moet een minimumpercentage stemmen halen om zetels te kunnen krijgen

Voorbeelden van landen met een kiesdrempel: Duitsland (5%),

Oostenrijk (4%), Zweden (4%) en Turkije (10%).

Waarom zouden landen dit doen? Voor- en nadelen?

Districtenstelsel/meerderheidsstelsel
Tegenovergestelde 

The winner takes it all 

Huiswerk 

Lezen van paragraaf 3.4 Verkiezingen, lesboek bladzijdes 84 t/m 87

Maken van paragraaf 3.4 in je digitale werkboek vraag 2, 6, 7, 11, 12 en 15