KA 10 - de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, - georganiseerd via hofstelsel en horigheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

KA 10 - de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur,

- georganiseerd via hofstelsel en horigheid

Kenmerken

Verkorte versie: Hofstelsel en horigheid

Tijdvak: Tijd van Monniken & Ridders

Jaartallen: 500-1000

Periode: Middeleeuwen

Samenleving: Landbouwsamenleving

Invalshoek: sociaal, economie

Mindmap: heer (adel of geestelijkheid)) & horige (boer) = persoonlijke relatie (de ruil van diensten i.p.v. de betaling ervoor), autarkie (zelfvoorzienend, hofstelsel (economie), domein

Gebeurtenis: Vikingen plunderen Dorestad, een handelsstad aan de Rijn. Schoolplaat van J.H. Isings uit 1927. 

Leerdoelen

• De leerling kan beschrijven hoe West-Europa na 500 van een landbouwstedelijke samenleving terugkeerde naar een landbouwsamenleving.
• De leerling kan uitleggen wat het hofstelsel is en hoe deze ontstaan is.
• De leerling kan het verschil tussen het hofstelsel en het leenstelsel (feodalisme) uitleggen.

Vragen van betekenis

Zorgt een ontbrekend standpunt voor een vals beeld?

Het is lastig om te begrijpen hoe horige boeren in de tijd van monniken en ridders hun leven ervoeren, omdat we niet veel weten over hun eigen standpunt. We hebben vooral informatie vanuit andere bronnen, en de horigen zelf komen niet aan het woord. Daardoor baseren we ons beeld van hun leven op onze eigen ideeën. We weten niet echt hoe zij zich voelden en of ze misschien wel tegen hun situatie protesteerden. Dit gebrek aan hun eigen kant van het verhaal maakt het lastig om een compleet beeld te krijgen van hoe het voor hen was. Het kan zijn dat we die 'lege plekken' in de geschiedenis invullen met onze eigen ideeën en gevoelens, omdat we ons niet kunnen voorstellen hoe het echt was voor de horige boeren.

Test jezelf

De bron past bij het hofstelsel. Leg dat uit.

Doe het zo:
Een kenmerk van het hofstelsel is … [noem een kenmerk].
Dat zie je op de bron, want … [leg uit].

Gebruik de bron
Een bewering: ‘In de akte van bron 3 komen zowel feodaliteit als het hofstelsel tot uiting’.
Maak duidelijk in hoeverre de bewering juist is. (4p)