v3 H3.5 Soorten reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3: De bouw van stoffen

3.5: Soorten reacties 

3 Soorten reacties

Herhaling Macro en Micro

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je 3 soorten chemische reacties onderscheiden: 

ontleding, verbranding en synthese (vorming). 

Daarnaast kun je uitleggen wat het verschil is tussen het microniveau en het macroniveau in de scheikunde.

Introduceer de leerdoelen van de les en leg kort uit wat er van de leerlingen verwacht wordt.

Wat zijn chemische reacties?

Chemische reacties zijn processen waarbij stoffen veranderen in andere stoffen met andere eigenschappen. 

Dit gebeurt doordat atomen op een andere manier worden gerangschikt.

Leg uit wat chemische reacties zijn en waarom ze belangrijk zijn in de scheikunde.

Ontleding

Ontleding is een type chemische reactie waarbij een stof wordt afgebroken in twee of meer andere stoffen. 

Bijvoorbeeld: 

H₂O₂ (waterstofperoxide) wordt afgebroken in 

H₂O (water) en O₂ (zuurstof).

...H​2​​O​2​​→...H​2​​O+...O​2​​

Leg uit wat ontleding is en geef een voorbeeld.

Ontleding

Een specieke soort ontleding is ontleding in elementen:

Bijvoorbeeld: 

H₂O₂ (waterstofperoxide) wordt afgebroken in 

H₂ (waterstof) en O₂ (zuurstof).

...H​2​​O​2​​→...H​2​​+...O​2​​

Leg uit wat ontleding is en geef een voorbeeld.

Verbranding

Verbranding (of oxidatie) is een type chemische reactie waarbij een stof reageert met zuurstofgas (O₂) en warmte en/of licht produceert. Bijvoorbeeld: C₃H₈ (propaan) verbrandt met O₂ (zuurstof) en produceert CO₂ (koolstofdioxide) en H₂O (water).

...C​3​​H​8​​+...O​2​​→...CO​2​​+...H​2​​O

Leg uit wat verbranding is en geef een voorbeeld.

Verbrandingsproducten

Bij verbranding hebben sommige atoomsoorten vaste verbrandingsproducten:

atoom	product
C	CO 2
H	H 2 O
S	SO 2
P	P 2 O 5

2 C​2​​H​3​​P​2​​S+14 O​2​​→4 CO​2​​+3 H​2​​O+P​2​​O​5​​+SO​2​​

Leg uit wat verbranding is en geef een voorbeeld.

Synthese

Synthese (of vorming) is een type chemische reactie waarbij twee of meer stoffen reageren en één of twee nieuwe stoffen vormen. 

Bijvoorbeeld: 

N₂ (stikstof) reageert met H₂ (waterstof) om NH₃ (ammoniak) te vormen.

...N​2​​+...H​2​​→...NH​3​​

Leg uit wat synthese is en geef een voorbeeld.

Microniveau vs. macroniveau

Het microniveau verwijst naar wat atomen en moleculen doen.

Het macroniveau verwijst naar de zichtbare eigenschappen en gedragingen van een stof. (kleur, dichtheid, kookpunt)

Bijvoorbeeld: 

Op microniveau zijn watermoleculen H₂O, 

Op macroniveau is water een heldere vloeistof.

Leg uit wat het verschil is tussen microniveau en macroniveau in de scheikunde en waarom het belangrijk is om beide te begrijpen.

Oefenen

HAVO:

Opdr. 42, 44 (blz. 74-75)

VWO:

Opdr. 43, 45, (47), 50 (blz. 87-88)

Laat de leerlingen in kleine groepjes samenwerken om de opdrachten te maken en loop rond om eventuele vragen te beantwoorden.

Samenvatting

Chemische reacties zijn processen waarbij stoffen veranderen in andere stoffen met andere eigenschappen. 

Er zijn 3 soorten reacties: ontleding, verbranding en synthese. Het microniveau verwijst naar individuele atomen en moleculen, het macroniveau naar zichtbare eigenschappen en gedragingen.

Herhaal de belangrijkste punten van de les en check of de leerlingen de leerdoelen hebben behaald.