1.3 Het ontstaan van centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

- Je weet wat globalisering is.

- Je begrijpt hoe technologische ontwikkelingen en globalisering met elkaar samenhangen.

-Je weet wat tijdruimtecompressie is.

- Je kent het verschil tussen relatieve en absolute afstand

1.3 Het ontstaan van centrum en periferie

Lezen paragraaf 1.3

Je weet waarvoor koloniën werden gebruikt.

Je weet welke rol kolonialisme speelt bij globalisering.

Je begrijpt het ontstaan van centrum-periferietegenstellingen.

Je kunt effecten noemen van de centrum-periferietegenstellingen voor periferielanden.

Het onder koloniaal gezag brengen van grote delen van Afrika, Amerika en Azië door (vooral) Europese staten. Het doel was het dienen van de economische belangen van deze Europese staten.

Kolonie die diende als vestigingsgebied voor Europeanen.

Kolonie waar de nadruk lag op exploitatie van grondstoffen en landbouwproducten.

De ontwikkeling van koloniën naar zelfbestuur en onafhankelijkheid.

kolonialisme

vestigingskolonie

dekolonisatie

exploitatiekolonie

Samenstelling van de import en export van Afrika ten zuiden van de Sahara (als percentage van de totale exportwaarde in Amerikaanse dollars in 2017).

Welk begrip hoort bij de import en export van Afrika?

Spread- en backwasheffect

Centrum - periferie model

Hoe verandert de beroepsbevolking als een land zich gaat ontwikkelen? Zet de zinnen in de juiste volgorde.

 

1.

2.

3.

Meer mensen gaan in de industrie werken.

Het grootste deel van de beroepsbevolking werkt in de landbouw.

Het grootste deel van de beroepsbevolking werkt in de dienstensector.

CE vraag. Gebruik de bron . In 1924 ging een Brits bedrijf babyvoeding verkopen in het toenmalige
Brits-Indië. Beschrijf dat dit een goed voorbeeld
is van de toenmalige mondiale centrum-periferieverhoudingen.

Je weet waarvoor koloniën werden gebruikt.

Je weet welke rol kolonialisme speelt bij globalisering.

Je begrijpt het ontstaan van centrum-periferietegenstellingen.

Je kunt effecten noemen van de centrum-periferietegenstellingen voor periferielanden.

Ken je de leerdoelen?

00:44

Leg kort uit wat het centrum periferie model inhoudt

01:00

Centrum

Periferie

Semi Periferie

01:22

Welk gebied zou je in Nederland het centrum kunnen noemen?

02:16

Nederlandse koloniën

03:27

Wat betekent demografische transitie?

04:07

Wat is de juiste volgorde van kolonisatie?

1. exploitatiekolonie - dekolonisatie-vestigingskolonie
2. vestigingskolonie - dekolonisatie-exploitatiekolonie
3. Vestigingskolonie - exploitatiekolonie - dekolonisatie
4. dekolonisatie-exploitatiekolonie - vestigingskolonie

Huiswerk: Lezen en maken t/m 1.3

CE oefening maken