Formuleren VWO3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Formuleren: samentrekking/ verwijzing

Inhoud

1. Nakijken huiswerk (2 + 3)
2. Maken 4 + 5 (in breakout-rooms)
3. centrale uitleg verwijswoorden
4. Maak opdracht 1 t/m 3 op pag. 

nakijken opdr 2

1 De meivakantie duurt twee weken en de meivakantie besteden we aan een leuke stedentrip.

De woordgroep de meivakantie is in het eerste deel van de zin het onderwerp en in het tweede deel het lijdend voorwerp.

2 Joep was niet zo lekker en (Joep) was daarom na het derde uur naar huis gegaan.

Het woord was is in het eerste deel van de zin een koppelwerkwoord en in het tweede deel een hulpwerkwoord. (Het woord Joep mag je wel weglaten, want Joep heeft beide keren dezelfde vorm, functie en betekenis.)

vervolg opdr. 2

3 De judoka had al diverse behandelingen ondergaan, maar (de judoka) had nog steeds veel pijn aan zijn knie.

Het woord had is in het eerste deel van de zin een hulpwerkwoord en in het tweede deel een zelfstandig werkwoord. (De woordgroep de judoka mag je wel weglaten, want die heeft beide keren dezelfde vorm, functie en betekenis.)

4 c

Opdr. 3

1 Els zei: ‘Mijn man werkt veel te hard en (mijn man) werkt daardoor vaak op mijn zenuwen.’

Het woord werkt heeft in het eerste deel van de zin de betekenis arbeid verrichten en in het tweede deel invloed hebben. (De woordgroep mijn man mag je wel weglaten, want die heeft beide keren dezelfde vorm, functie en betekenis.)

opdr 3

2 De stand-upcomedian verbaasde zich erover dat hij het cabaretfestival had gewonnen en de toeschouwers verbaasden zich nog veel meer.

De woorden verbaasde zich zijn in het eerste deel van de zin enkelvoud en moet in het tweede deel meervoud zijn.

opdr 3

3 Rex gaf weinig om zijn stiefdochter, maar (Rex) gaf haar wel wekelijks wat zakgeld.

Het woord gaf (om) heeft in het eerste deel van de zin de betekenis houden van; belangrijk vinden en in het tweede deel overhandigen. (Het woord Rex mag je wel weglaten, want dat heeft beide keren dezelfde vorm, functie en betekenis.)

opdr 3

4 Nam de winkeldief enkele dure horloges weg en nam de winkeldief daarna snel de benen?

Het woord nam heeft in het eerste deel van de zin de betekenis pakken; stelen en is in het tweede deel onderdeel van de uitdrukking de benen nemen (= ervandoor gaan).

lesopdracht: Maak opdracht 4 en 5: p. 35

Neem van opdr. 4 een voor een een opdracht en maak deze hardop. Je modeleert: doet voor hoe jij deze oipdracht zou oplossen en wat de logische uitkomst zou moeten zijn. Wanneer je er niet uitkomt vraag je hulp.

Overleg met je medeleerlingen over de oplossingen.

Noteer (allen) de antwoorden in je schrift.

verwijzen

Wat is het verschil?

Voor zijn verjaardag kreeg Sharif dit nieuwe computerspel, dat hij erg leuk vindt.

Voor zijn verjaardag kreeg Sharif dit nieuwe computerspel, wat hij erg leuk vindt.

dat of wat?

Dat verwijst naar iets bepaalds:  Het bedrag dat ik aan je overmaakte.

Wat verwijst naar iets onbepaalds: Alles wat je me beloofde.

Wat?

Wat gebruik je daarnaast bij:

• een verwijzing naar een overtreffende trap.
• een verwijzing naar een hele zin
• het woord dat/ datgene

personen

Onderscheid dieren/ objecten en personen:

• Naar personen refereer je met (voorzetsel) + wie 
• Naar objecten en dieren daar/waar + voorzetsel (over/van)

verwijzen + geslacht

onzijdige woorden = het

ook verklein-woorden

vrouwelijke uitgangen

Omdat de bibliotheek gaat verbouwen stuur ... al ... leden een brief

1. hij/ zijn
2. het/ zijn
3. hij/ haar
4. ze/ haar

In maart mag de bevolking ... stem uitbrengen voor een nieuw parlement

1. zijn
2. haar

Marc laat ... brommer ieder jaar nakijken om ... in topconditie te houden.

1. haar/ haar
2. zijn/ hem
3. zijn/ die
4. zijn/ het

huiswerk

Maak opdracht 1 t/m 5 op pag. 63

Lukt het je je werk goed te maken voor Nederlands?

Waar moet in de les Nederlands nog meer aandacht aan besteed worden?