Signaalwoorden en tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Tekstverbanden

en

signaalwoorden

Lesdoelen

• Je kent verschillende signaalwoorden
• Je kunt signaalwoorden herkennen in een tekst
• Je kunt het juiste tekstverband bij het signaalwoord benoemen
• opsomming - tegenstelling - voorbeeld

Noem de tekstverbanden op die je kent.

Tekstverbanden

Wat is een signaalwoord

Wat zijn signaalwoorden?

1. Woorden die verbanden tussen zinnen leggen
2. Woorden die zelfstandig een betekenis hebben
3. Woorden die iets zeggen over het zelfstandignaamwoord
4. Woorden die extra informatie geven

Tekstverbanden

Tussen woorden, zinnen en alinea's bestaat een verband. Dit noemen we een tekstverband.
Zonder tekstverbanden is je tekst niet 'stevig'.

Opsomming

Opsommend verband

• Signaalwoorden voor opsomming zijn:
• eerst
  
• dan
• daarna
• vervolgens
• tenslotte
• en, ook

OPSOMMEND VERBAND

- ook dots  geven een opsommend verband aan

- ook getallen geven een opsommend verband aan

tegenstelling

Een tegenstelling

Woorden die elkaars tegenovergestelde zijn, noem je een tegenstelling.

Signaalwoorden als:

 echter, toch, maar, daarentegen en hoewel

helpen om een tegenstelling te vinden in de zin.

Voorbeeld

Hoe zoek je een voorbeeld?

Als je de betekenis van een woord niet weet, kijk dan naar een voorbeeld.

Je vindt een voorbeeld door:

•  Signaalwoorden/verbindingswoorden die een voorbeeld aangeven: 

zoals, als, bijvoorbeeld en een voorbeeld van.

• Tussen haakjes, komma's of streepjes

Joris is gek op watersporten(kanoën, surfen)

• Na een dubbele punt vind je soms een voorbeeld.

In een orkest vind je veel blaasinstrumenten: trompet, hoorns, dwarsfluiten.

Tekstverband = uitleggend

Tekstverband = opsommend

Tekstverband = tegenstellend

 

   ook

  bijvoorbeeld

    zo

    maar

tegenover
daarentegen
daarnaast
neem nou
denk aan
toch
tevens

Sleep de kaartjes op de juiste plek

opsomming

opsomming

opsomming

voorbeeld

voorbeeld

voorbeeld

tegenstelling

tegenstelling

tegenstelling

Wat is een signaalwoord voor een opsomming?

1. ten eerste
2. omdat
3. maar
4. bijvoorbeeld

opsomming =

1. De woorden worden herhaald of hetzelfde woord wordt vaker gezegd, maar telkens net iets anders.
2. Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd.
3. Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen extra opvallen.
4. Iets wordt groter of erger gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Wat zijn tegenstellingen?

1. Intern - extern
2. allochtoon - autochtoon
3. boven - op
4. achteraf - later

Wat is geen tegenstelling?

1. Prachtig - Fantastisch
2. Dik - Dun
3. Mooi - Lelijk
4. Vroeg - Laat

Wat zijn tegenstellingen?

1. Woorden die het tegenovergestelde betekenen
2. Woorden die hetzelfde betekenen

Wat is een tegenstelling?

1. Langzaam en snel
2. Lief en schattig
3. Mooi en meisje

Wat is geen tegenstelling?

1. Traag - Langzaam
2. Boven - Onder
3. Laag - Hoog
4. Gevaarlijk - Veilig

Welke signaalwoorden horen bij een tegenstellendverband?

1. maar, tegenover
2. daarentegen, toch
3. echter, hoewel
4. ondanks dat, aan de ene kant... aan de andere kant

voorbeeld

1. Voor een voetbalwedstrijd heb je goede conditie nodig, daarom train ik iedere week twee keer.
2. De recensent van Kidsweek vindt dit een prachtig boek. Maar in de Jeugdboekengids lees ik een heel negatieve bespreking. De meningen zijn dus nogal verdeeld.
3. De jongens in mijn klas leggen de lat niet al te hoog. Neem bijvoorbeeld Lex. Hij gaat altijd voor een 5,5.
4. Het heeft de afgelopen winter nauwelijks gevroren. Hierdoor zijn er dit voorjaar erg veel insecten.

Wat is geen voorbeeld van een signaalwoord voor een voorbeeld?

1. bijvoorbeeld
2. neem nou
3. als
4. dat komt door

Dat komt door is een signaalwoord voor een oorzaak.

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor opsomming?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

'Maar' is een signaalwoord. Bij welk verband hoort dit signaalwoord?

1. tegenstelling
2. voorbeeld
3. reden
4. opsomming

Tekstverbanden, het signaalwoord 'maar' hoort bij een .......tekstverband

1. opsommend
2. voorbeeldgevend
3. tegenstellend
4. redengevend

Wat zijn tekstverbanden?

1. Een verbandje om een tekst
2. Een stukje tekst
3. Twee stukjes tekst
4. Verschillende stukjes tekst die iets met elkaar te maken hebben

Wat is GEEN tekstverband?

1. opsomming
2. voorwaarde
3. synoniem
4. tegenstelling

Bladzijde 65

maken opdracht 1 

en

opdracht 2